HIZKUNTZA HITZAK BAINO GEHIAGO

Hitz egiteko dugun erak mundua konfiguratzen du eta nolakoa munduaren kontzepzioa, halakoa gure hizkuntza; biek elkar eragiten dute, batak bestea islatzeaz gain batak bestea aldatzen laguntzen du ere bai. 

Hizkuntzaren bitartez (bere adierazpen guztiak kontuan hartuz: ahozkoa -doinua barne-, keinuz eta posturazkoa, idatzizkoa eta ikonografikoa) emakume edo gizon izanda zer den zilegi eta zer ez, zein esparrutan, zein baldintzetan … transmititzen dugu, estereotipo sexistak erreproduzituz edo gaindituz.

Jendarte patriarkalaren androzentrismoa hizkuntzaren erabileran islatzen da, berdin genero gramatikala duen edo ez duen, emakumeak diskurtsoan eta sinbolikoan ikusezinak bihurtzen dira, beren historia, esperientzia eta ekarpenak isilaraziz. 

Testu bat irakurtzean edo ahozko mezu bat jasotzean, maskulino hegemonikoa agertzen da eta errealitateari buruz egiten dugun irudia gizonena izaten da. Emakumeak beraiei esleituriko rol estereotipatuaz aipatzean agertzen dira soilik. Zer esanik ez gorputz-hizkuntzak zein gestualak eta hitz egiteko doinuak ekarpena egin ahal dutela sexismoa indartu edo gainditzeko.




Hizkuntza hezkidetzailea (ez sexista eta inklusiboa) pertsona guztiak (emakume zein gizon) aipatzen dituen ahozko eta idatzizko hizkuntza da, talde guztiak integratzen dituena (etnia, kultura, sinesmenak, orientazio sexuala, ezaugarri fisiko edo psikikoak...) aniztasuna aberastasun-iturritzat hartuz, pertsona guztiak baloratzen dituena, konparazioak eta hierarkizazioak gainditzen dituena (pertsona bakoitza bakarra eta errepikaezina da), bizimodu ezberdinak aipatzen dituena, esaldiak positiboz adierazten dituena (desiratzen dena esaten du, ez desiratzen ez duena), era baketsua erabiltzen duena (enpatia bilatzen du indarkeriazko espresiorik gabe) eta, gainera, berdin egiten duena ez ahozko adierazpenean: keinuekin, gorputzarekin, irukiekin eta abar.

Hizkuntza hezkidetzailea hizkuntza justuagoa da, pertsona guztiak errepresentaturik daudelako, barneratuak, berdin kontsideratuak, baloratuak eta hitza dutelako. Hori dela eta, hizkuntza hezkidetzailea erabiliz bai igorlearen, bai jasotzailearen ongizatea hobetzen da.

Adibidez:

“Según las noticias, los heridos del accidente fueron evacuados en helicóptero” -esan beharrean

Ez al da justuagoa “Según las noticias, las víctimas del accidente fueron evacuadas en helicóptero” esatea?

Gomendio gutxi batzuk hizkuntza ez sexista erabiltzeko:

- INBERTSIOAREN ARAUA: enuntziatu sexistak antzemateko baliogarria. Egoera aldatzean datza, emakumeak gizonen egoeran jarriz eta alderantziz.

- GENERO KUTSADURA SAIHESTU: ez dira izen neutroak (lanbideak esaterako) sexu bakar batekin identifikatu behar.

- MASKULINO OROKORTZAILEA SAIHESTU: askotan emakumeentzat baztertzaile eta diskriminatzailea da, eta saihestu egin behar da.