CURRICULUM-BALIABIDEAK

Curriculumari buruz hitz egiten ari garenean ez da gai makala. Guri, irakasle bezala bide bat markatzen, baina aldi berean gure irakaskuntza mugatzen duen zuzendaria da. Baliabideak bide hori jarraitzeko eta ikasleak modu esanguratsuan ikasteko erabiltzen dugun materialak izango lirateke. Bide hori denontzako izateko asmotan gure baliabideei errepaso bat egitea eta aldaketak egitea ezinbestekoa da, izan ere gizartea aldatzen doan heinean irakaskuntza eta bertako materialak ere aldatuz joan beharko lirateke, aipatutako ikasleen ikaskuntza esanguratsu hori lortzea nahi baldin badugu behintzat.

Aste honetan berriro ere nire proposamena literatur aldetik dator, izan ere alderdi garrantzitsua iruditzen zait eskoletan lantzea. Txikienetatik hasita heldutasunerarte liburu eta ipuinek ematen dizkiguten onurak izugarriak direlako. Beraz horretan oinarriturik, gure eskolako ipuinak ikuspegi hezkidetzaile batetik aztertzeko gomendio batzuk hartu ditut Urtxintxa eskolak sortutako gidaliburu batetik.

Literaturak pertsonon lehenengo urteetan mundua ulertzeko eta bertan bizitzeko ahalmenak garatzen laguntzen digu eta gure inguruko mundu horretan bizi ahal izateko gutxika ezagutzak eraikitzen goaz ikasketa desberdinen artean. Gainera sentimenduak ulertu eta interpretatzeko, esperientzia adierazteko eta are gehiago gizartea kritikatzeko baliabideak ematen dizkigute liburuek. Helburua haurrak beraien irudimena, fantasia, gozamena eta sentikortasuna indartzea izango litzateke, errealitatearen eta ametsen arteko oreka lortzeko oinarria eskainiz. Aipatzekoa da, era berean, haurtzaroan eraikitzen dutena ondorioak izango ditu haur horren etorkizuneko garapenean ere.

Ipuinen azterketa egiteko gai desberdinak kontuan izan beharko ditugu: funtzioak, psikologikoa, afektiboa, hizkuntza, estetikoa, intelektuala, soziala, pertzeptiboa eta morala; adina, hau da, norentzako bideratuta dagoen; egungo ipuinak sexistak diren edo ez diren zergatiak; eta ipuin horiek ez sexistak izateko jarraitu beharreko gomendio batzuk.

Ipuinek sexismotik aldentzeko eta hezkidetzaren aldeko jarrerak izateko honako ezaugarriak bete beharko lituzkete, beste batzuen artean: Emakume eta gizonen balio positiboak neurri berean bultzatu, pertsona eredu berria lortzeko. Gatazkak konpontzeko elkarrizketa eta negoziazioa agertu eta ez borroka. Normalizatuta dago ipuinetan pertsonaia maskulinoa gudara, borrokara doala. Agresibitatearen errefortzua da. Umeentzako literaturak berdintasunerako bidea zabaldu eta bultzatu behar du. Esparru afektiboa eta profesionalaren arteko adiskidetzea, hau da ausardia, ekimena, afektibitatea, sentimenduen adierazpena, etxeko lana eta kalekoa pertsonaia guztien ezaugarriak izatea. Emakumeak lanbide desberdinetan agertzea. Eredu gehienak oraindik maskulinoak dira. Irudiak eta testuak berristu eta gaur egungo errealitatera egokitu beharko lirateke; …

Horretan lagungarria izango litzateke bide batez, ezaugarri hauek saihestea: Eredu maskulinoan murgildu eta feminitatearen ezaugarriak baztertu, neska ausartak, borrokalariak, beldurrik gabekoak… baina inoiz ez sentimenduak adierazten dituztenak. Betiko eredu maskulino nagusia bezala mantendu eta femeninoa gutxietsi. Genero desberdintasunak gainditzen saiatu eta beste desberdintasunak mantendu.

Eskoletan erabitzeko material eta ipuin ez sexista batzuk aurkezten dizkigu Urtxintxak baita ere: http://www.urtxintxaeskola.org/edukia.php?id_kat=81&lang=eu&mota=finkoak

Hau horrela eskolak izango dituen erronkak hauek izango lirateke:

-          Eskolako materialen azterketa egitea.

-          Material sexistak baztertu edo moldatu.

-          Material ez sexistak lortu edo sortu.