Indarkeria matxisten gainean hausnarzten

Laburpena eta balorazio pertsonala.

Indarkeria matxista kontzeptuak bi ideia nagusi biltzen ditu bere baitan, alde batetik, gizonak dira emakumeenganako indarkeri mota honen eragile eta matxismoa edo patriarkatua dago indarkeri mota honen oinarrian.

Ideia honekin jarraituz garrantzitsua iruditzen zait  Galtung-en indarkeriaren triangelua hona ekartzea berriz ere. Oinarrian emakumeen aurkako egitura-indarkeria eta indarkeria sinbolikoak ditugu eta hauen gainetik eta hauen ondorio gisa indarkeria manifestazio guztiak. Izebergaren ideia bat dator ideia honekin eta oso argigarria da:

Beste ideia oso garrantzitsua arretaren fokoarena da. Egun arreta osoa emakumeengan jarzten da eta begirada zabaldu eta arreta gizonengan jartzen hasi beharko ginateke. Maskulinitate heterosexual hegemonikoaren aurrean gizonok zeresan handia dugula sinisten dut.

Ideia honen arira maskulinitate berrien kontzeptua azaltzen zaigu. Maskulinitate eredu hegemonikoaren parez-pare azaltzen den genero estereotipo tradizionalak gainditzen dituen eredu berria.

Maiz ikusi dugun bezala, indarkeria matxistaren oinarrian maitasun erromantikoaren ideia dago. Funtsezkoa da ideia honen deseraikuntza. Oso interesgarria iruditu zait "Maitasun erromantikoa botere harremanen euskarria" ikus-entzunezko erreportaia.

Indarkeria matxistaren beste oinarrietako bat mikromatxismoak dira. Ondorengo bideoak iraulketaren teknika erabiltzen du eta oso argi azaltzen ditu oso maiz emakumeak jasatzen dituzten erasoak:

Mikromatxismoen inguruan ideia kritiko interesgarria topatu dut "V de vagina" blogean. "Micromachismos no gracias" artikulu honetan mikromatxismoaren terminoaren kontra azaltzen dira eta mikromatxismotzat jotzen diren jarrerak matxismoa besterik ez direla defendatzen du. Kontuan hartzekoa iruditu zait.

Indarkeria matxistaren oinarrian LGTBIQfobia dago baita ere.

Autodefentsa feministaren gaiaren arira oso interesgarria iruditu zait hedabide eta kulturaren bitartez emakumeak biktima bezala zabaltzen duten ideia desegin. Askotan emakumea ahula eta defendatu beharreko bezala azaltzen da. Autodefentsa feministak egoera hori gainditzeko beharra aldarrikatzen du eta tratu onen aldeko jendartearen beharra azpimarratu. Gaur bertan ondorengo bideoa ikusi dut eta eraso sexualen aurkako kanpaina izan arren emakumeari ez dio indarrik ematen. Ikusi ea zer irudizten zaizuen:

Gaiaren inguruko baliabide baten aipamena

Orain dela aste batzuk Norbegiar elkarte batek "Dear Daddy" (aita maitea) kanpaina jarri zuen abian. Kanpainaren ardatza ondorengo bideoa da eta asmo nagusia  bortizkeri matxistaren gaineko kontzientziazioa indartzea eta gizonon iplikazioa eskatzea da. Mezu indartsua baino oso beharrezkoa iruditzen zait. Bideoan azaltzen den bezala oraindik ere oso ohikoak dira mezu matxista eta misoginoak gizon taldeen artean eta azken finean indarkeriaren lehen pausotzat jo genitzazke. funtsezkoa da gizonok komentario orien aurrean gure ahotsa altxa dezagun. 

Jardueraren inguruan jasotako datuak eta ondorioak

Emakumeen kontrako indarkeria matxista EAEn 2012ko txostena topatu dut eta datu ugari eta interesgarriak biltzen dituela ikusi dut.

Galdetutako %82ak indarkeria matxista lehen mailako gzarte arazotzat jotzen dute. Horrela pentsatzen duten emakumeen kopurua gizonena baino altuagoa da (85a 79aren aurrean).

Emakumeen %29ak noizbait indarkeria matxista jaso duela erantzuten du. Gizarte esparrutik datorren indarkeria da gehien ematen dena, %19a.

30 urtetik beherako emakumeen  artean bikotekidearengandik jasotako indarkeriaren prebalentzia altuagoa dela eta emakumeen %75ak ez duela salaketarik jartzen jakiteak kezkatu nau.

Indarkeria psikologikoa gehien ematen dena da eta ikasketa maila altuagoa izateak ez du indarkeriaren prebalentzia gutxitzen.

Ikastetxean lantzeko erronkak

o   Genero estereotipoak gizarteak sortatakoak direla jabetzea eta hauek gainditzeko ahalegina egitea. Emakume eta gizona izateko bide bakarra al dago? Emakume zein gizonengan indartzen diren ezaugarriak aztertu eta hauen irakurketa kritikoa egiteko ikasleak gaitu.

o   Denok desberdinak garela jabetzea eta aniztasun hori errespetatu eta aberastasun iturri bezala ikus dezatela.

o   Norberak bere izatea askatasunez adierazi eta bizitzeko aukera izan  dezan oinarriak jarri.

o   Izpiritu kritikoa garatu edozein iturritatik jasotako mezu sexisten aurrean, hala nola, testu liburuak, komunikabideak, kartelak, publizitatea, filmak, liburuak, bideojokoak… “Betarrreko moreak” erabiltzera ohitu.

o   Berdintasunean oinarritutako sexu heziketa landu.

o   Maitasun eredu tradizionala aztertu eta honen gaineko hausnarketa kritikoa egin (kontrola, jeloskortasuna, posesibitatea, laranja erdia, printze urdianren mitoa...).

o   Homofobiaren gaia aztertu eta honen aurka borroka egiteko bideak aztertu eta martxan ipini.

o   Emakumeen aurkako bortizkeria agerian jarri eta horren kontra borrokatzeko bideak aztertu eta martxan ipini.

o   Emakumeak pairatzen dituzten diskriminazio egoerak aztertu eta ikustarazi. Soldata baxugoak lan berdina egiteagatik, goi karguetara eta ardura postuetara iristeko trabak, kiroletan, edertasun ereduetan, publizitatean (emakumea objektu bihurtzeko joera ikustarazi)...