Orain dela urte batzuk, auzoan, besta parekideak bultzatzeko asmoz,
Olentzeroren desfilean Mari Domingi pertsonaia gehitzea erabaki zen. Egia
esanda, “gure” Mari Domingi honek, bere gudia propioa, bere laguntzaile
propioak eta bere nortasun propioa du, baina gaur txostena irakurtzerakoan
konturatu naiz zein erraz erortzen garen sistema patriarkalaren tranpan.
Azken finean, Olentzero gixajoa bakarrik ez uzteko, bera lagundu eta
zainduko duen Mari Domingi jarri genuen. Eta Leire Narbaizak dioen moduan,
nork daki Olentzeroa mutilzaharra edo homosexuala den! Eta nork daki Mari
Domingik, Olentzero tripadun honekin egon beharrean, bere lagunekin
parrandan egotea nahiago lukeen!!
Baina hor emakumearen hainbat esterotipo agertzen dira: gizonaren ondoan
egotea, laguntzea, bere “nobixa” izatea, antzerki funtzio honetan figurante edo
bigarren papera betetzea... (emakume lorontzia)
Eta orokorrean gure buruari buelta gehiegi eman gabe “normaltzat” hartzen dugu.
Ildo honetatik abiatuta, gogora ekarri dut, amonak San Fermin jaien
inguruan kontatzen zuena: Gizonak festan gau eta egun eta emakumeak,
bazkariak prestatzen eta galtza eta alkandorak zuritzen eta lisatzen gau eta egun. Etxea jendez beteta, eta urte osoan ikusten ez zuten familia ikusteko
aukera... baina sexu bakoitza bere aldetik, bakoitza bere funtzio zuela eta
gezurra badirudi ere amonak pozez gogoratzen zituen jaialdi haiek!!
Jaiak, azken finean, gure gizartearen isla dira eta egunerokoan gertatzen
denaren kopia. Gure amonen garaian egunerokoa nola, jaiak hala...; gauzak aldatu
badira ere, askotan polikiegi aldatzen direla ematen du. Eta askotan tradizioak
mantentzearren, desberdintasunak sustatzen dituzten jai ereduak mantentzen
jarraitzen ditugu. Hortaz, tradizioak ez luke inolaz justifikatu behar emakume
eta gizonen eskubide berdinen kontrako jarrerarik. Eta hor gure Euskal Herrian
adibide batzuk izan, baditugu!!
Ikastetxean, urtero azaroaren 25-a eta martxoaren 8-a ospatzeko ohitura
dago. Eta ez nago kontra. Horrelako egun “seinalatuek” aukera ematen digute
ikasleriari egun hauen zergatiak ezagutarazteko, eta bide batez hausnarketa bultzatzeko. Eta hau ere oso ongi dago. Baina.... nik ere egun
hauen inguruan nire hausnarketa propioa egin dut:
Alde batetik, horiek bakarrik dira “ospatu” beharreko egunak? Ikastetxean
ospatzen diren data berezi guztietan, zergatik ez eman kutsu feminista?
Adibidez, bakearen egunean, aztertu Nobel bakearen saria jaso duten hainbat
emakumeren izenak; Liburuaren egunean, emakume idazleen liburuak ezagutu,
zientzialarien egunean, emakume zientzialarien ekarpenak gogora ekarri...
Horrela, gure neskei emakume ereduak ematen ahal dizkiegu... eta gero beraiek
erabakiko dute zer izan nahi duten.
Bestalde, bi egun horiek ospatzearekin gure feminista “kupoa” bete
dugun sentsazioa izan dut egon naizen hainbat ikastetxetan... eta nire
ustez... bi data horiek ospatzearekin ez da inolaz ere nahiko. Egunero ospatu
eta aldarrikatu beharko genuke gure neska eta mutilak eskubide eta aukera
berdinak izan behar dituztela eta ez egun zehatz batzuetan soilik!
Beste urteetako post-en artean hau aukeratu dut oso interesgarria iruditu
zaidalako
Ane Leniz-ek proposatzen duen izenburua gustatu zait: “jai parekideak, jai
paregabeak”
Jai parekideak, denontzako jaiak direlako eta berez paregabeak denontzako,
denok disfruta ahal izateko
Bigarren hezkuntzako hezitzailea naizenez, jaien inguruan (edo aste bukaeretan,
edo Gala horietan…) gerta daitezkeen genero indarkeria joerak kezkatzen nau.
Ikasleekin lantzeko oso aproposa iruditu zitzaidan Bel Pozuetarekin egin genuen
ikastaroa, “Festa giroetako genero indarkeriaren prebentzioa”.
Bestela modu orokorrean, eskema hau jarraitzea komenigarria iruditzen zait:
Eta honako puntu hauek landu beharko genituzkeela pentsatzen dut:
1- Ikastetxean egiten diren jardueren disgnosia eta beharrezkoa bada,
jarduera hauek berrikusi edo berrantolatu hezkidetzaileak izateko eta
horretarako:
-
Parte
hartze berdinkidea sustatu
-
Estereotipoak
gaindituz
-
Tradizio
hertsiak aldatu eta gaurko errealitate berdinkideetara moldatu
-
Genero
indarkeria errefusatu
2- Egun guztiak MOREAK eta BEREZIAK direla gogoratu (edo bestela bihur
ditzagun)
Eta batez ere hau gogoratu:
TRADIZIOAK, KULTURA ETA
SINESMENAK GURE GIZARTEAREN ADIERAZPENAK DIRA ETA GUK SORTZEN DITUGU...
BERAZ, HEZKIDETZAILEAK EZ BADIRA....
ETA BERRIAK SOR DITZAGUN DENON
ARTEAN!!
Hurrengo arte lagunak
Gaiaren eskema:
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina