Emakumeen presentzia

Aurreko edizioetako posten artean Begoña Mentxakarena aukeratu dut: Gure esku dago paradigma aldaketa. Oso ondo azaltzen duelako nola baztertu diren emakumeen ekarpenak era sistematikoan, eta zenbat lan egin behar dugun gure presentzia bermatzeko Historian.

http://hezkeh0506.blogspot.com/2015/12/gure-esku-dago-paradigma-aldaketa.html

Erreferentziazko emakume bezala Julita Berrojalbiz aukeratu dut, Irakaslea, ikastolen mugimenduaren bultzatzailea Bizkaian, eta Lauro Ikastolaren sortzaileetako. 

Ajangizen (Bizkaia) jaio zen 1923ko otsailaren 19an, eta Bilbon hil zen 1998an.

 Giro euskaldunean hazi zen; 5 urterekin Eskola Publikoan hasi zen, eta gaztelaniazko hitzik ez zekien.  Garai hartako emakume askok bezala, magisteritza ikasketak egin zituen, 

Bizkaiko lehen ikastola Bilboko San Nikolas elizako katekesian ireki zuten, eta irakasle bezala Julita hasi zen. Urtebete iraun zuten leku hartan, eskari baten ondorioz kanporatu egin baitzituzten; orduan, Iralabarriko frantziskotarren lokal batera mugitu ziren; azkenean, 1959ko urtarrilaren 9an hasi zituzten eskolak, 3 eta 8 urte bitarteko haurrekin.

Baina handik ere bota zituzten. Ez zekiten nora joan, ezta zer egin ere, eta Julitari bururatu zitzaion etxetik etxera joaten hasi behar zutela.

1960an Bilbon bost ikastola-sukalde ari ziren lanean; Julitaren etxean 12 ikasle ari ziren ikasten.

Baina 1965ean jarri zen indarrean Irakaskuntzaren Lege Berria, eta ordutik, batxilergoa egin ahal izateko, ikastetxe ofizial batean ikasi behar zen; modu horretan, ikastola legeztatzea proposatu zuten helburu gisa. Azkenean Resurreccion Maria de Azkue ikastola 1966an ireki zuten  Julita zuzendari pedagogoa zen, eta metodo pedagogiko berrien ikaskuntzan eta aplikazioan zentratzen zen.

Ikastolen legeztatze prozesuaren hasieran laguntza bila joan zen Julita Euskaltzaindiara.

 Ofizialtasuna lortzean ikasle kopuruak gora egin zuen, eta eskariari aurre egin ahal izateko irtenbidea bilatu behar zutela pentsatu zuten. Batzuek uste zuten ikastolak erlijioari lotuta egon behar zuela, eta Begoñazpi Ikastola sortu zuten; beste batzuk, Julita esaterako, ikastola laiko baten alde zeuden, eta kooperatiba bat egin ondoren Loiolan jaio zen Lauro Ikastola, 1972an. Julitak ez zuen eskolarik ematen, baina bere presentziari esker diziplina akademikoa betetzen zuen. Lauroko zuzendari pedagogiko kargua 1975-1976 ikasturtean utzi zuen.

Euskaltzaindiak 1967an izendatu zuen dagokion kide eta 1998an ohorezko kide.

https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/graffiti/detalle/6425368/julita-berrojalbiz-impulsora-ikastolas-bizkaia/

Gure eremu hezkidetzaileetan lantzeko erronkak hauek dira nire ustez:

• Etapa guztietan erabiltzen diren materialak hausnartu: Haur Hezkuntzan. Lehen Hezkuntzan eta Bigarren Hezkuntzan.
• Ikuspegi hezkidetzailez materialak aukeratu.
• Emakumeen ekarpenak txertatu curriculumean.
• Patriarkatuen mekanismoak emakumeen ekarpenak eskutatzeko azalaratu.

Amaitzeko, Hemen duzue Txurdinaga Berritzegunean egindako Unitate Didaktikoa:  Emakumeen abotsak ikustarazten