ERREPRESENTAZIOA eta DENBORAREN ERABILERAREN INGURUAN HAUSNARTZEN

Errepresentazioa eta denboraren erabilera ditugu hizpide. Oso eremu zabaleko kontzeptuak direnez, hezitzaileon egunerokotasunean erabat presente diren gaiak dira hain zuzen ere.

Urbanismoa historiaren materialtasuna da. Aipatzen ez dena ez da existitzen, ez da errekonozitzen. Leku bat izendatzea, monumentu bat diseinatzea edo oroitzapenezko plaka batekin seinaleztatzea oroimen sozialaren parte da, jendartean garrantzitsutzat jotzen duguna ahanzturatik berreskuratzea baita.

Hiri-, herri-, espazioen konfigurazioa, “oso gutxitan pentsatzen dugu pentsamolde baten ondorioa denik, baina hala da". "Hiria sexista da ekoizpen-ugalketa binomioaren arabera diseinatu den heinean. Ekoizpenak, alegia, ekonomiarekin zerikusia daukanak, etxetik kanpo egon behar du, eta ugalketak (hots, familia zaintzeak), berriz, etxe barruan baino ez. Hori gezurra da ordea". Gezur horren ondorioz, ugalketarekin zerikusia daukan oro ez dago hiriaren ariman txertatuta.

Jendarteratzeko prozesuan hezkuntzak duen erronkarik nagusietariko bat ikasle guztientzako berdintasunezko espazioak definitzea da, horrela bakoitza protagonista sentituz hazi eta hezteko aukerak sustatuko baitira. Ikusi dugu jada, itxuran soilik berdinkidea den hezkuntza-sisteman, hau ez dela berez suertatuko. Izan ere, esku hartze hezkidetzaile kontzienterik definitu ezean, sexismoaren zikloa etengabe erreproduzitzen baita. 

Ikastetxe gehienetako patioak mutilenak dira, baloia eta porteriak nagusitzen dira espazioaren kudeaketan eta neskak hitz egiten jarduten dira patioaren ingurumarietan. Gure ikastetxeko patioa ere horrela diseinatuta  zegoen; “mutilenak ziren kirolak” jokatzeko eta futbol eta saskibaloi zelaiak okupatzen zituztenak patioaren jabeak ziren, erdigunean baitzeuden, baina honetan ere adinak zerikusia zuen, mutil nagusienak izanik lekua hartzen zutenak. Hala eta guztiz ere, neskek ez zuten bereziki adierazten espazio gehiagoren beharra; izan ere ondo barneratuta zeukaten beraientzako esparruak beste batzuk zirela, aipatu bezala, hitz egiteko elkartu zitezkeenak hain zuzen.

Garbi dago espazio fisikoak harremanak baldintzatzen dituela eta sexuaren araberako botere harremanak zein pribilegioak finkatzen dituela, baita adin eta aniztasun funtzionalaren araberakoak ere. 

Hau guztia kontutan hartuta gure ikastetxean, Lehen Hezkuntzako jolastorduen antolaketa berri bat planteatu genuen iazko ikasturtean, 2014-15ean hain zuzen ere. Gure Ikastetxea lerro bakarrekoa da eta hauxe da sortu genuen jolastorduen plangintza hezkidetzaile berria:

AMAÑA HERRI IKASTETXEKO JOLASTORDUEN ANTOLAKETA HEZKIDETZAILEA

JOLAS-GUNEAK  LEHEN HEZKUNTZAN

ASTEARTE ETA OSTEGUNETAKO PATIOAREN ANTOLAKETA ETA ARAUAK:

-ASTEARTE eta OSTEGUNETAN EZIN DA PATIORA BALOIRIK JEITSI.

  MATERIALA IRAKASLEEK ATERAKO DUTE.

-EURIA EGITEN DUEN EGUNETAN EZ DA BALOIRIK ATERAKO.

ASTEARTE ETA OSTEGUNETAKO PATIOAREN ANTOLAKETA

    Aurreko taulan, adibide gisa, iraileko egunak bakarrik ageri dira, baina ikasturte osokoa dago antolatuta eta bai gela guztietan eta baita jolastokiko ateetan ere dagokion orritxoa jartzen da umeen zein irakasleen begi-bistan. 

         Esan beharra dago, hasiera batean, 1. taulanan agertzen den plangintza bakarrik sortu genuela. Ikus daitekeen bezala, zikloka banatzen dira jolas-guneak eta, hauek, errotatzen doaz hiru egunetan. Jolasak tutore bakoitzak bere ikasleekin adostutakoak dira eta hauek bakarrik buru ahal dira gune eta egun bakoitzean.

         Esan beharra dago, hasiera batean, batez ere 4. mailatik gorako ikasleek, neska zein mutilek, ez zutela bat ere ongi hartu antolaketa berri  hau eta protesta ugari egon zirela. Honela guraso batzuk ere zuzendaritzara hurbildu ziren umeen protestak helaraztera, mutilek ezin zutelako nahi beste futbolean ibili eta neskek ezin zirelako nahi beste hitz egiten egon. Ikasleei azaldutako arrazoiak eta azalpenak eman behar izan genizkien baina oso ongi jaso zituzten eta guztion artean martxa egoki bat sortzen hasi ginen;  hasiera batean egoera behartu bat bazen ere, ikasle zein guraso eta irakasleak ere geroz eta gusturago sentitzen hasi ginen. Ikasleen arteko haserreak ere dexente murriztu ziren.

    Denborarekin astearte eta ostegunen antolaketa bat sortzeko beharra izan genuen, bi egun horietan hasierako egoerara jotzen baitzuten ikasleek (patioaren erdigunean mutilak futbolean, bazterrean neskak eta haserreak erdigunearen jabe egin nahi zuten ikasleen artean, beti ere, liskarren atzetik nagusienak garaile ateratzen zirelarik).

 

"Berdintasunaren aldeko jarrerak, lehenik eta behin, gure mundu hau antolatzeko bestelako era bat proposatzen du, banakoen garapen indibidualaren gainetik, gizarte guztiaren aurrerapenaren alde egiten duena. Berdintasunaren bidetik, emakumeek nahiz gizonek beren gaitasuna erabat garatzeko modua izango dute eta erabakiak genero-rolen eta estereotipoen inongo eraginik gabe hartzeko; berdintasunak aukera ematen digu den-denoi buruaski izateko bai gurekiko bai gizartearekiko, eta norbera eta albokoa zaintzeko lana denen artean banatzen laguntzen du, gutako bakoitzak erantzukizuna hartuz, jakina, baina baita erakunde eta enpresen inplikazioarekin ere.”

Espazioa, denbora, lekua, agerpena, ... EMAKUMEENA ERE BAI!

AITATXO MAITIA... MESEDE BAT! 

Gure herriko 85 kale eta plazen izenak errepasatu ditut, eta emakumeei egiten dion erreferentzien artean, MADALENA da topatu dudan bakarra. Bestela, ez santa/santuen izendegitik hartuta, ez zientzia edo artekin lotura dutenak, ez idazleak, ezer ere ez. 
 Kuriosoa, gainera, MADALENA izatea, ez? erlijio aldetik duen bekatari kutsuaz: adulteriogilea, Jesusek harrikatzetik salbatu zuen emakumea. 

Aurtengo apirilaren bukaeran, aldarrikapen feministei lekua eginez aurrera eramandako ekintza Bilboko Plaza Berrian.

#LaPlazaDeTodas

http://cadenaser.com/emisora/2015/04/30/radio_bilbao/1430406495_314935.html

Hemen ere baieztatzen da Marta Brankas kazetariak Bilboko espazio publikoak aztertu ondoren argitaratutako txostenaren ondorioa, hau da, kale, plaza edo eraikin publikoetako izenetan ere ez direla emakumeak bistaratzen, %1k baino ez kasu honetan. 

Beste eremu batzuetan bai, uste dut nahiko garatuta dudala betaurreko morez gauzatzeko begirada, baina urbanismoan murgilduta ez, arlo honetan ez nintzen hain kontziente. Balorazioa, kasu honetan, feminista naizen heinean, munduan zehar mugitzeko antenak berpiztearekin lotu beharra dut, ez dagoela androzentrismotik libre gelditzen den zirrikiturik ondorioztatzen aritzen        naizelako. 

 

        LIC erakusketa: Hizkuntza ez sexista komunikazioan

Orokorrean erabiltzen dugun hiztegi edo esamoldeen inguruan, antzeman dut egunean zehar zailena dela sexista ez den hizkuntza topatzea, ez alderantziz. Terminoak ez badira, esaldiaren mezu ezkutua edo ez hain ezkutua, baina izugarria da zenbateraino barneratuta dugun, zein erraz irteten zaigun sexismoz txertatutako adierazteko modua.

Ikastetxeko espazio banaketaren inguruan nahi dut zentratu nire gaurko proposamena. Eta, oraingoan, esperientzia arrakastatsu baten harira: badira jada lauzpabost urte gure ikastetxean martxan jarri genuela patio orduko antolaketa alternatibo bat. 

Bi egunetan, jolas kooperatiboak edo gure aiton amonetatik jasotakoak ezagutu eta gozatzeko aukera dute ikasleek, beraien ardurapean gelditzen delarik talde, espazio, material eta jolas antolaketa zein zainketa. 

Beste hiru egunetan, futbolak jarraitzen du jaun eta jabe izaten, baina aurten patio erdian gelditzen den espazio eder horren beste erabilpen bat ari gara planteatzen, baloiak ez dezan horrelako indar handia hartu eta futbola ez “hain agresiboa” praktikatu nahi dutenek ere aukera izan dezaten.  



Futbola erabat kentzea zaila egiten zaigunez, (eta pausoka egin beharreko bidea iruditzen zaigu, sendo baina poliki, urrats tinkoak izan daitezen eta ez bere horretan gelditzen direnak zuzendaritza taldea aldatzen denean, adibidez), futbolari espazio irabazten joan nahi dugu. 

 Aurreko gaiekin komentatzen genuen bezala, ikastetxean edo jendartean lantzeko erronkak ugariak dira, kurrikulumetik hasi eta egunerokotasunean komunikatzeko erabiltzen dugun adierazteko moduan bukatuta, tartean ikastetxeko arlo eta eremu guztiak sartzen direlarik. Hobeto esanda, erronka ugari baino etengabeko erronka esan beharko genuke, agian, erne egon eta berehala erantzun, ez utzi pasatzen sexismoaren, androzentrismoaren eraginez emakumeak baztertzen, ez ikusten edo gaizki tratatzen duen ezer ez.  

Eta horretarako lankidetza uste dut dela oso beharrezkoa, elkarri lagundu begiak zabaltzen, umorez hartu bai modernismoz mozorrotuta  etor daitezkeen erasoak, baina erantzun egokia emanez, ez etsi!
Erne, elkarren ondoan, elkarri aniamtuz, elkarri zainduz.

Bukatzeko, zer iruditzen, adibidez, albiste hauek?

http://www.diariovasco.com/san-sebastian/201410/04/mujeres-figuran-nombres-nuevas-20141004000958.html

http://www.elmundo.es/pais-vasco/2015/05/01/5543af6de2704e3d458b4583.html

Edo aurtengo otsailean argitaratutako gutuna?

El Foro las Mujeres y la Ciudad de Donostia-San Sebastián lleva años pidiendo la incorporación de nombres de mujeres al callejero donostiarra, sin que hasta ahora podamos sentirnos satisfechas. Con cuentagotas, y lo ocurrido de 2011 a 2014 demuestra lo cierto de la comparación, ya que en estos años se han dado nombre de mujer a una plaza (Benita Asas) y a un parque (Maritxu Guller), mientras que hombres han sido diez y otros tres se han incorporado en sendos cambios. Obviamente esto nos parece poco, sobre todo teniendo en cuenta que en el resto del callejero los nombres masculinos son predominantes.

http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2015/02/26/opinion/cartas-al-director/las-mujeres-y-los-nombres-de-calles-agradecimiemto

Ea hurrengo urte amaieran egoera hau modu esanguratsuan aldatu dela esan dezakegun eta beste albiste mota irakurtzen dugun hortik aurrera!

.