Baliabideak gure egiteari buruz

--> Astean zehar landutakoari buruzko gogoeta eta 3 ideiarik emankorrenak azaldu nahi duzun formatua erabiliz. 

Curriculum-edukia ikasten eta irakasten denak osatzen duen elementu multzoa dela esango genuke. Kontuan hartu behar dugu baina, sistema patriarkal eta androzentriko batean gauden heinean, jakintzak ere halako kutsua izango duela, eta beraz, orain indarrean den Curriculumak, Heziberri 2020k, ere bai. Horregatik, aste hontan, Hezkuntza-curriculumak hezkidetzaren ikuspegitik kontuan hartu behar ditugun iturburuak aztertu ditugu. 

Iturburu soziologikoa

            Iturburu hau kontutan hartuta eta genero-azterketaren arabera, gizarte antolamendua banatuta dagoela ikusiko dugu. 

        -Maskulinoa eta femeninoaren estereotipoak eraikitzen dira.

    -Genero hierarkizazioaren ondorioz, gizonezkoak nagusitu egiten dira emakumezkoekiko.

        -Esparru publikoa hierarkizatu egiten da, esparru pribatu-etxekoarekiko.

Iturburu psikologikoa

      Sistema patriarkalean, hainbat teoria psikologiko legitimatu dira, guztiek hezkuntzan eragina handia izan dutela. Maskulinoa dena, gehiegi baloratzen da eta femeninoa aldiz,oso gutxi.

        Horrela,mutikoak eta gizonek makronostasuna, neurriz kanpoko autoestimua eta autokontzeptu positiboa garatzen dituzte, eta neskatoak eta emakumeak, ordea, genero nortasuna garatzerakoan, “emakumezkoak” izateagatik bere buruak gutxietsi egiten dituzte, honi subestimazioa deritzo.

Iturbur pedagogikoa

            Historian zehar garatu diren hezkuntza ereduak sistema patriarkalaren arabera finkatutako genero maskulino eta femeninoaren  hierarkizazioan oinarritu izan dira. Baina, hezkuntza interbentzioen helburu nagusia, ikasleek ikaskuntza esanguratsua egitea izan behar du.

            Hezkuntzaren helburua berriz, pertsonak gizartera egokitzea, hau da, bakoitzak zer den jakin dezan eta errealitatea nola behatu, epaitu eta aztertu behar duen ikus dezan.

Iturburu epistemologikoa

            Jakintza akademikoa izan da, hain zuzen, gizarte-sistemak baliozkotzat hartu izan duten bakarra.

            Inoiz ez dira emakumezkoen jakintzak onartu. Horretaz, historia partziala eta desitxuratua da, gizarteriaren erdia baztertuta geratu bada eta gizonezkoen ikuspuntu hutsetik interpretatu baita.

  

--> Zergatik da zure ustez hain zaila sistematikoki curriculuma eta baliabide didaktikoak hezkidetzaturik egotea?

Hezkuntza eredua ezberdinak, gainontzeko esparruetan gertatzen den bezalaxe, sistema patriarkalaren gainean eraiki eta garatu dira, genero hierarkizazioa oinarri dutela. Hau da, patriarkatua, pentsamenduan ez ezik, sistema osoaren egituran dago, eta beraz, curriculuma sistema sostengatzen duen beste elementu bat gehiago bihurtzen da, honen kontra ezer egin ezean, behintzat. Horregatik da hain zaila sistematikoki curriculuma eta baliabide didaktikoak hezkidetzaturik egotea.

Era berean, mendeetan zehar, eta gaur egun ere, Lehen Hezkuntzako esparruko irakasleen gehiengoa emakumezkoa izan da. Honek, baina, ez du bermatzen ikuspegi feminista txertatuko zaionik curriculumari edo gelan erabiltzen diren baliabideei. Batzuetan gertatzen da zapaldua denak ez dituela sistema zapaltzailearen kateak sentitzen, hau da, bakoitza bere 'konfort zonatik' mugiaraziko duen formakuntzarik jaso ezean, sistema erreproduzitzera mugatuko garela, eskola bezalako instituzio batean.

Aldi berea, 'betaurreko moreak' jartzeko formakuntza hori bakoitzak bere kabuz, bere diruarekin eta beren denbora librean egitea, militantzia hutsean geratzen da, eta esan bezala, horrelako 'askapen keinuak' eskertzekoak dira, baina eraginkorrena halako formakuntza bat formalki eta Lehen Hezkuntzako lehentasun gisa ikusi behar genuke.

Izan ere, curriculumak izaera hezkidetzailea izango balu ere (demagun), batzuetan teoriatik praktikarako saltoan galtzen da izaera hezkidetzaile hori. Hau da, bakoitzaren curriculumaren interpretazioan geratzen bada irakaspena, eta irakasleak ez badauka formakuntza hezkidetzailerik, nekez praktikatuko dugu irakas prozesu feminista bat. Beraz, uste dut garrantzitsuena, curriculumaren irakurketa hezkidetzailea dela orain dugun lehentasuna, eta hala, gutxinaka, aste hontan ikusi dugun moduan, joango garela eskolako eragile ezberdinak erabiltzen ditugun baliabideak hezkidetzaile bihurtzen. Aldaketa lehendabizi pentsamenduan dagoela esango nuke.

Adibidez, Curriculumean errespetua irakurtzen dugunean. Zer da errespetua? Bakoitzak errespetuaren bere definizioa eraiki du...

  

--> Iazko ikastarokideek egindako post ba:

http://hezkeh0506.blogspot.com.es/2016/01/heziberri-eta-baliabide-didaktikoak.html

 

--> Zein dira zure ustez eremu hezitzaileetan/jendartean dagoeneko lortu duguna? 

Eremu hezitzailean orain arte sortu diren zenbait material didaktiko zein ipuin hezkidetzaile ditugu jarraiann kontzientzia feministari esker orain arte aldatutakoaren isla direnak:

 Porrotx ispiluaren aurrean: 'ni ez naiz mutila, mutila zure buruan dago' 

 Urtxintxaren materiala: ipuinak ez sexistak izateko gida: 

   Hainbait ipuin hezkidetzaile: 


 

Hezkuntza Afektibo Sexuala lantzen duten hainbat material didaktiko:

'Goazen?' telesailak ematen dituen eredu urriei kritika:

Miren Amurizak dioen moduan: 

http://www.berria.eus/paperekoa/1777/023/002/2017-01-29/goazen.htm 

Amalia Barquínek bere blogean dioen moduan: 

'Irrikitan nago bollerak noiz aterako diren' 

https://abarquin.wordpress.com/2016/12/27/goazen-telesaila-irrikitan-nago-bollerak-noiz-aterako-diren/

--> Erronkak

• Curriculum geure egin, hau da, hezkidetzaile egin, ikuspuntu androzentrikoa baztertzeko, diziplina bakoitzaren barne ikuspuntua landuz
•  Jarduera, eduki, metodologia zein materialen diagnosia sustatu eta hezkidetzailea ez dela ikusten bada, erabakiak hartu. Moldatu, ordezkatu eta baliabide berriak sortu eta partekatu, saretu.
• Curriculum-edukietan ahaztua den 'Hezkuntza Afektibo-Sexualari' buruzko edukiak curriculumean txertatzea.