Sexu-genero
sistemari buruz ikertzen nabilelarik, Josebe Iturriozek egindako hausnarketa
interesgarri bat ekarri behar dut gaurkoan. Bertan 70. hamarkadan sexu-genero
sistemaren estrategia berria agertu zela azaltzen da, zeinetan sexua eta
generoaren esanahiak desberdintzen diren. Sexua beraz, biologikoa da, eta
generoa aldiz, gizarteak eraiki dituen balio, rol eta estereotipoek osatzen
dute. Medikuntza zientziak, biologikoki emakume bati aluarekin jaiotzeagatik,
bizitza osorako funtzio sozial batzuen betebeharrak atxikitzen dizkio. Besteak
beste, umeak zaintzea.
Bideo honetan
bertan, asko harritu nauena sexua ere eraikia den komentarioa izan da.
Diformismo sexuala dago gizartean, eta arra edo emea ez dena patologiatzat
hartzen da. Ez da izango eme edo arra ez dena gaixo egon beharrean, gizartea
bera dagoela makalik?
Gizartean jada
errotuta dauden estereotipoak ez dira emakumeentzako bakarrik kaltegarriak,
hein handi batean gizonek ere zapalkuntza ugari sufritzen dutelako. Nuria
Varelak idatziriko “Feminismo para
principiantes” liburuko maskulinitateari buruzko kapituluan, gizonek ar
jaiotzeagatik dituzten izateko beharrak azaltzen dira. Adibide gisa: sentibera
bada “afeminatu” etiketa jartzen zaio edo prudentziaz jokatzen badu koldarra
dela leporatzen zaio. Hortaz, gizarte patriarkal honen aurkako borrokan denok
izango gara garaile.
Honen harira,
iaz Maitek eta Mariak idatzitako postak datozkit gogora. Post hauetan, arau
bezala ditugun eta talde batzuengandik irainduak ez izateko bete behar diren pautak
agertzen dira taula batean. Arauetatik urruntzen garen heinean, zapalkuntzak
jasotzeko aukera dago gaur egun. Gainera, Maitek proposatzen duen bideoa
ikusteko gonbitea egiten dut, oso interesgarria baita ume bati janzkeraren
kolorea aldatzeak jendearengan sorturiko erreakzioan erreparatzea.
Gure hurbilean,
hezkuntza zentroetan, erraz ikus daitezke estereotipoen adibideak: batxilergoan
gizarte zientzien arloan emakume gehiago dago zientzietan baino; eskolaz
kanpoko ekintzetan futbolera jolasten duten gehiengoa mutilak dira, abesbatzan
ehuneko ehuna neskak direlarik; jolastorduetan ere denbora-pasa ezberdinak
ageri dira generoaren arabera; etab.
Arazo honi aurre egiteko hezkuntzarako baliabideen bila hasterakoan, Argiak proposaturiko hezkuntzako maila ezberdinetan erabiltzeko ipuin ez sexisten zerrenda aurki dezakegu: IPUIN ETA LIBURU EZ SEXISTAK AUKERATZEKO GIDA
Teoria
praktikara eramaterakoan aldiz, zenbait eragozpenekin egiten dugu topo.
Hezkuntzari
dagokionez, ikasgaien edukiak eman beharrak askotan urduritu egiten gaitu. “Ez dut denbora izango”, “ekuazioak, geometria eta zatikiak ere landu
behar ditut”. Horrelako komentarioak entzuten dira sarritan. Helburua ez da
ikasgaien edukiak alde batera uztea, Hezkidetza eduki horietan txertatzea
baizik. Hala nola, matematikako buruketetako enuntziatuetan. Beraz, irakasle
guztiok gai honi buruzko oinarrizko jakintzak izan behar ditugu, ikastaro eta
praktiken bitartez lortuak.
Etxeko egoerari
so eginez, familiek jada barneratutako estereotipo eta ohitura sexistak
dituztela ikus daiteke. Aitak gidatzen du kotxea gehienetan, amak dauka pisu
handiagoa etxeko lanen banaketan, etab. Arazo hau konpontzeko, familietan
eraikia dagoena desegin, eta eredu berriak berreraiki behar direla deritzot.
Eskolan Hezkidetza lantzen bada, baina etxera itzultzerakoan ikasitakoa
errealitatean ematen ez dela ikusten badu umeak, ez du ulertuko zergatik den
baliagarria berdintasuna.
Hortaz, lan
handia dugu egiteke eskolan, etxean eta baita kalean ere.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina