Margaret Bullenek dioenez
“jaietan gertatzen dena, gizartean gertatzen denaren isla da”. Oso esaldi
indartsua iruditzen zait eta abiapuntzat hartuta nire herriko jaiak aztertzeko
gogoa sartu zait. Bermeoko jaiak nahiko popularrak dira gure zonaldean, eta
inguruko jende pilla bat etortzen da. Baina aurton erronka barri batekin
aurkitu gara. Arrazoi ezberdinak direla eta herriko elkarteek txosnarik ez
jartzea erabaki zuten eta momentu batez pentsa genuen Txosna gabeko jaiak
izango genituela. Baiena ez, azkenean herriko talde diferenteetako pertsonak
batu eta txosna bakarra sortzea erabaki zen. “Herrireko jai” edo “txosna bete implikazino”
izan dira aurtengo Txosnako leloak. https://www.facebook.com/bermeokotxosnak/
Oso proiektu polita izan da,
normalean batu ez liratekeen pertsonak elkarlanean, dena herriko jendeak
organisatutako jaiak aurrera ateratzeko. Baina ideologi eta balore diferenteak
batzen diren guztietan bezala, hemen ere desadostazunak eta tentsioko momentuak
egon dira. Ni ez naiz prozesu guztian
egon, eta beraz nik bizi izan ditudan momentuei buruz bakarrik hitz egingo
dut. Hasiera batetik seinalatu zen
feminismoa Txosna honen baloreetan oso garrantzitsua zela. Denok zeuden ados,
baina MUSIKA gaia mahai gainera atera zenean… 3. Mundu gerra hasteko alarma
guztiak piztu ziren. Erregetoia, eta erregetoi komertzialean agertzen den
matxismoa izan zen gatazka guzti honen erdi-puntua. Txosna batzordeko alderdi batek erregetoi komertzialeko kantak txosnan
egotea defendatzen zuten, “hori baita herriak nahi duena”. Herri guztiak hori nahi zuela ez zen guztiz
egia, nik adibidez ez bait nuen hori nahi. Baina egia izatekotan ere, “herriak
nahi duena” argumentuak denetarako balio du? herriak musika matxista nahi badu,
eman egin behar zaio? Nahiz eta Txosnen baloreekin bat ez egin?
Gai honen inguruan asko eztabaidatu genuen. Eta esan beharra daukat, egoera
horren aurrean nire ideiak eta baloreak defendatzeko errekurtso barik aurkitu
izanak kurtso honetara apuntatzeko
motibo detonantea izan zen.
Argi utzi nahi dut, nik erregetoia dantzan egiten dudala eta nire bizitzako
leloetariko bat Emma Goldmanen “if I can’t dance, it´s not my revolution” dela.
Baina badakit erregetoi komertzialeko abestietako letrak oso matxistak direla, eta naiz eta
taberna batean erregetoi komertziala dantzatu, beti saiatzen naiz erregetoi abesti
alternatiboak topatzen. Eta herriko jaietara bueltatuz, uste dut
Txosna gune batean dantzan egiteko aukera egotea ezinbestekoa dela, noski
baietz. Baina kontuan izanik erregetoi komertziala leku guztietan dagoela, eta
Txosnen balore garrantzitsuenetariko bat jai eredu diferenteak bultzatzea dela,
saiatu gaitezen genero-estereotipoak alde batera usten dituen musika alternatiba berriei lekua ematen.
Eta erregetoi/cumbia diferente baten erritmora popak astindu nahi izanez
gero, hor doaz kanta pare bat ;) * bigarrenaren bideoa ezin izan dut jarri, Taldearen izena Chocolate Remix da eta abestia "Como me gusta a mi". https://www.youtube.com/watch?v=5s3TFqChPYM&has_verified=1
Pasadan urteko post-ari dagokionez “Kaleak eta jaiak gureak ere badirelako!”
izenekoa aukeratu dut nik landu nahi izan dudanarekin zerikusia duelako, eta
inspirazio iturri izan delako. Batez ere hurrengo bi esaldiak.
“…jaiek ezinbestekoa dute eguneratzea, gizartera eta bertan bizi den
jendartera moldatzea, denboran iraun behar badute. Moldatzea, eraldatzea izango
da jaiak iraunarazteko gakoa”, eta “Dantza demokratizatu egin beharko genuke,
erreferentzia irekiagoak sartu, beldur barik”.
Eta eskoiko argazkia aurkitu dudanean, enamoratu egin naiz.
*Hor doa aste honetako eskema
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina