2016/12/14

Hitzez haratago

Hizkuntza komunikazio tresna garrantzitsua dela argi dago. Bere bitartez, balioak transmititu eta errealitatea izendatzen zein interpretatzen ikasten dugu. Beraz, esan genezake, hizkuntzak identitate indibiduala nahiz kolektiboaren eraikitze prozesuan eragiten duela. 

            Nolako munduaren kontzepzioa izan, halakoa gure hizkuntza

Bateak bestea islatu eta aldatzen laguntzen du. Beraz, Maria Luisa Calerok dien bezala, hizkuntzak ez du soilik errealitatea azaldu eta interpretatzen, sortu ere egiten du. Eta tamalez, hizkuntzan ere agerian geratzen da gure gizartearen ikuspegi androzentrista. Gizarte jarrera sexista. Jendarte patriarkalean emakumeak diskurtsotik kanporatuak egon dira, eta agertzekotan, gutxietsiak, menpekotasun rolen menpe. Hori dela eta, funtsezkoa da hizkuntzari eta gure eguneroko jardunei begirada hezkidetzailea txertatzea. Izan ere, bizi dugun errealitatea bera da sexista, beraz hori aldatuz gero, hizkuntza – sistema ere aldatuko da.

Aipaturiko guztia kontuan izanik, erabilera ez- sexistarako arau orokorrak gogorarazi nahiko nituzke:
  • ·         Genero kutsadura saihestea.
  • ·         Maskulinoa orokortzaile gisa ez erabiltzea.
  • ·         Euskarak duen araudi ez baztertzaileari jarraitzea.


Azkenik, hitzez gain, komunikazioan parte hartzen duten bestelako adierazpenak ere aipatu nahiko nituzke. Hala nola, hizkuntza ikonografikoa.  Irudiek, genero estereotipoak sortu eta transmititzeko zein diskurtsoaren maskulinizaioan eragiteko tresna oso indartsuak dira. Horrez gain, gorputz hizkuntza eta doinua ere kontuan hartu beharrekoak dira. 



Hizkuntza ez sexisten gidei erreparatuz, ondorengoa gomendatzen dut eremu hezitzailean lantzeko: euskararen erabilera ez sexista. Amelia Barquín. EMAKUNDE. 2008
Ondorengo lerroetan, bertatik ateratako mezu bat plazaratuko dizuet, nire iritziz bertan plasmatzen baita gakoa.

“Baina generoa daukan lexikoa ez da diskriminazioaren motiborik behinena. Mezuen edukietan adierazten den sexismoa eta emakume eta gizonen trataera asimetrikoa da diskriminazio ohikoena; horiek euskaran ere gertatzen dira beste hainbat hizkuntzatan bezalaxe. Posible da, hala ere, erabilpen egokia egitea arreta apur bat jarriz gero: hizkuntzak parada ematen digu hiztunoi egoki adierazteko bideak aukeratzeko. Baina horretarako hiztunok kontzientzia hartu behar dugu eta batzuek generoei buruz daukaten ikuspegia eraldatu beharko lukete. Gakoa ez dago hizkuntzan, baizik eta atzean dagoen ikuspegian; hizkuntza ikuspegiaren tresna baino ez da, kasu horretan.”



Iazko ikastaro kideei erreferentzia eginez, ondorengoa hautatu dut:  http://hezkeh0506.blogspot.com.es/2015/12/hizkuntza-ez-sexistaren-inguran.html . Oso interesgarria iruditu zait berak plazaraturiko datuak, Alvaro García Meseguerren ikerketa esaterako: “euskararen zama sexista %5 da, ingelesarena %15, frantsesarena %40 eta gaztelaniarena %80”. Horrez, gain, gaiaren inguruko ikerketa sakona egiten du (bai euskaraz zein gaztelaniaz) eta euskarri ezberdinak plazaratzen ditu. 

Arestian aipaturiko guztia kontuan izanik, hori guztia ikastetxean/ jendartean lantzeko ondorengo erronkak beharrezkoak direla uste ditut:
  • ·         Komunitate osoak, erabiltzen duten euskararen inguruko hausnarketa egitea genero erabilera, gorputz hizkuntza zein tonuari dagokionez.
  • ·         Hiztunek kontzientzia hartzea adierazpena zain dezaten.
  • ·         Geletan, jardueretan eta administrazioan erabiltzen diren material eta dokumentuen hizkuntzari ( ikonografikoa barne) aztertzea.
  • ·         Diskurtsoan emakumeak eta gizonezkoak izendatzea. Mentalitate aldaketa, ikuspuntu aldaketa. Guztion historia, interes, kezkak, nahiak, jarduerak eta ekarpenak diskurtsoen objektu bihurtu.
  • ·         Inbertsio erregela praktikan jarri.
  • ·         Kontu handia izan eremu ez formaleko espresioekin: txisteak, bromak, umorea … sexismoa eliminatu.



 Euskarri interesgarriak:








    iruzkinik ez:

    Argitaratu iruzkina