Emakumeen presentzia eta ekarpenak kontutan hartzearen
garrantzia edo orekaren teoría.
Aizu, emakumeen irudiak testu-liburuetan
ez direla ikusten? Beno, bai, zerbait. Baino zertan ari diren ikusten duzunean…ba…
betikoa: etxea garbitzen, haurrak eta agureak zaintzen, erosketak egiten,
edertasunaz ardurartzen…Beno beno, baino hori gainditua dago, aizu! Gaur egun berdintasuna
dela eta, guzti hori gainditua dago! Zeren…
“Gaur
egun, testu-liburuetan agertzen diren pertsonaia femenino eta maskulinoen
proportzioa berdintsua izaten da, emakumeak populazioaren erdia bait da.
Gainera pertsonaia hauek toki desberdinetan kokatzen dira guztiak, kalean,
lantokietan, etxean , leku publikoetan… denak denetan.
Neskak
eta mutilak bereziketarik gabe tasun askorekin azaltzen dira: bizitasuna,
ausardia sentikortasuna, arduratasuna…Emakumeak nahiz gizonak lanbide
berberean ari direla ikusten da; Jolasak eta zaletasunak anitzak izaten dira
eta aisia eta denbora libre berdina izaten dute neskak eta mutilak.
Irakurgaietan
eta jolasetan, antzeko protagonismo mailarekin aritzen dira; pertsona
bakoitza berez ederra dela eta edertasunari buruzko klitxea ekiditu egiten
dira; lana eta jolasa, publikoa eta pribatua partekatzen dute”
|
Eztakit bat… hori testuliburuetan izango da. Eskerrak! Zeren oraindik ere, leku
batzutan, Monique Wittig-ek dion bezala, “Emakumeak sexu izakiak bezala dira oso ikusgai, izaki sozial bezala
ikusteziak diren bitartean”
Emakumeen ekarpenak kontutan hartze honetan, emakume zientzilariak gure inguruan ikusten hasi gara orain dela gutxi eta baita ere, gure herri kulturako emakumeen ekarpena baloratzen ere. Zergatik ote da orain arte izkutuan egon diren gauzak izan direla? Norbaiti ahaztu egingo zitzaion hori idaztea?
Aurreko edizioko Munduko
biztaleriaren erdiaren ikusezintasuna hausten aukeratu dut. Alde batetik,
protagonistak zein diren azpimarratzen eta zenbatzen dituelako, eta bestalde
barruan beste ekarpen interesgarri bat duelako, Gerda Lerner-ek emakumeen
menpekotasunari buruz diona:
"Emakumeak menpe mantentzeko modu nagusietariko bat
beraien borroka eta lorpenen historia beraiek ez ezagutzea izan da”
Gerda Lerner
Emakumeek beraien presentzia eta ekarpenetaz ez
jabetzeak, ezagutza faltak, menpekotasunarekin zerikusia du. Ezagutza
hezkuntzarekin lotuta dago, besteak beste, eta hezkuntza langileon egitekoa da orekaren
teoriaren garapena sustatzea; justiziazkoa delako. Hori da dugun erronkarik
nagusiena eremu hezitzailean. Eta hezkuntzak baduela eragina ikusi dut: baita ikasleen aldetik ere, presentzia, ekarpena eta mundua aldatzeko indarra erakusten dutelako:
Emakume
aintzindari bati begira nabil egun hauetan. 2018ko abuztuaren 20an, eskola-egun
guztietan Riksdag-en aurrean jarri eta protesta egitea erabaki zuen emakumea: “Eskola-greba
klimaren alde”. Abenduaren 2003an jaiotako Greta Thunberg emakume aintzindari eta eragile ikusten dut.
Ostiraletan klimaren alde egindako grebak, “Black Friday” –i itzala egiten dion
gaur egungo fenomeno bitxia iruditzen zait. Zaintzaren ekonomia, zaintzaren
pedagogia emakume gazte batek aldarrikatu du: bizirautea lehentasuna da. Hona
hemen bere TED
hitzaldia:
Bizirauteari
dagokionez, ez daude gris matiz ezberdinik.
Zibilizazio
bezala jarraitzen dugu ala ez. Aldatu behar dugu.
Greta
Thunberg
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina