BELDUR GEHIAGO EZ, INDARKERIA GEHIAGO EZ!!!

Indarkeria matxistaz ari garenean, egunkariko edo telebistako albisteak datozkigu burura: emakumeak hiltzen dituzten gizonak, bortxaketak, Manadaren kasua, etab.

Baina, aste honetan, konturatu naiz indarkeria matxistaz hitz egiten dugunean, eredu maskulino estereotipatuan sartzen ez diren edo LGTBI diren pertsonen aurka egiten den indarkeriaz ere hitz egiten dugula.   

Aste honetan ere konturatu naiz badirela beste indarkeria matxista mota sotil batzuk, mikromatxismoak, oharkabean pasatzen direnak eta patriarkatuaren eredua betikotzen laguntzen dutenak.

Eta aste honetan konturatu naiz, indarkeria matxistaren aurka borrokatzeko ez dela emakumeei eta biktimei erreparatu behar, erasotzaileei baizik. Gizon matxistaren eredua deseraiki eta maskulinotasun-eredu berriak eraiki behar dira.

Argiñek egindako post hau gomendatu nahi dut, bideo eta esteka ugari dituelako, eta aurreko paragrafoaren ideia oso ondo deskribatzen duen hurrengo irudia asko gustatu zaidalako.

Indarkeria matxistaz eta horren beldurraz pentsatzean, burura etorri zait denok bizi izan dugun esperientzia gauez "parrandan" atera garenean edo gure seme-alabak atera direnean:  gurasoen kezka etxera iritsi arte, aholkuak, galderak… Eta portaera hori ez da mutilekin eta neskekin berdina izan...

Bizipen horietan pentsatuz, gaueko aisialdiko egoeretan emakumeekin zer gertatzen den ikertu nahi izan dut.

Aurkitu eta irakurri dudan informazio guztiaren artean, oso osoak eta erabilgarriak izateagatik Emakume gazteen Federazioak argitaratutako ondorengo bi materialak  azpimarratu nahi ditut:

Federazioak egindako ikerketa, gaueko aisialdiko emakumeen analisi oso bat egiten duena.

Argitaratutako sentsibilizazio-eskuliburua, oso baliagarria dena DBHko eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko.

Gaueko aisialdiko testuinguruetan gizonak emakumeen espazioaz eta denboraz jabetzeak zerikusi handia du genero-rolen iraupenarekin eta botere-harreman batekin. Gazteek paradigma sexual patriarkala eraikitzen dute ideia honetatik abiatuta: gizona da sexu-desio geldiezin bat duen subjektua, eta emakumea da bere desioa asetzeko prest egongo den objektua, berak desiratu, nahi eta sentitzen duena axolagabe izanik. Horrela, emakumeen gizatasuna kentze hori eta gizonen sexu-desioaren eraikuntza patriarkal hori sexu-indarkeriaren atarikoa da, non emakumeen gorputz kosifikatuak baztertu eta gaizki tratatzen diren.

Sexu-indarkeria identifikatzean, genero-kontzientzia edo kontzientzia feminista izatea aldagai erabakigarria da itxuraz sotilagoak diren sexu-indarkeriak antzemateko. Kontzientziatuta dauden emakumeak kapazak dira askotariko sexu-indarkerien motak identifikatzeko, sotilak direnak eta hain sotilak ez direnak. Hala ere, genero-kontzientziarik gabeko emakumeentzat, sexu-indarkeria mota batzuen sotiltasuna dela eta, gizonek gaueko aisialdiko testuinguruetan dituzten jokabide nekagarri soiltzat hartzen dira. Izan ere, sexu-indarkeria asko ez dira halakotzat identifikatzen, neskek uste dutelako indarkeria horiek gertatzeko larderia eta indar fisikoa erabili behar dituztela.

Neska gazteek festa-gau baten ondoren etxera itzultzeko egiten duten ibilbidea ere gaueko aisialdiaren parte da, eta, hain zuzen ere, bide horretan sentitzen dute emakumeek sexu-indarkeriaren mehatxu hurbila. 

Garrantzitsuena neska-mutilak berdintasun- eta errespetu-ereduetan heztea da; horregatik txikitatik hezkidetza landu behar da. Gainera, nerabeei bereziki irakatsi behar diegu jaietan nola izan eta nola jokatu, jarrera eta jokaera errespeturik gabekoez, matxistez eta erasotzaileez jabetu daitezen.

Ikastetxeek txikitatik eta zeharka heldu beharko liekete neska-mutilen arteko harremanei, berdintasunaren, errespetuaren eta tratu onen ereduan oinarrituta. Hori eskolako bizikidetza-eredua izan behar zen, patriarkatuak ezartzen dituen harreman-ereduak desikastea helburu daukana.

Era berean, jaiei eta gaueko aisialdiari dagokienez, zehazki landu beharko lirateke, nerabezarotik aurrera eta mutilekin zein neskekin, eskola-curriculumean jaso beharko liratekeen gai hauek:

• Diskriminatzea zer jokabide diren genero-jazarpena eta -indarkeria, eta, batez ere, identifikatzea zailenak diren eta oharkabean pasa daitezkeen jokabide sotilak. Lehenengo urratsa ikasleak jokabide horien kontzientzia izatea da, saihestu edo aurre egin ahal izateko.
• Neska-mutilen arteko harremanetan errespetua zer den jabetzea. Mugak ezagutzea eta pertsona baten espazioa non amaitzen den eta bestearena non hasten den jakitea.
• Ikasleak alkoholaren eta drogen kontsumoari buruz heztea eta kontzientziatzea. Mendekotasunak lantzea. Borondatea lantzea eta taldearen presioaren aurrean ezetz esaten jakitea.
• Ikasleak sexu-heziketan trebatzea, sexu-harremanen eredu patriarkala gaindituz.
• Erasotzaileei eta biktimei lotutako estereotipoak desmuntatzea.
• Defentsa pertsonaleko estrategiak lantzea.
• Eredu patriarkala desmuntatzea eta jokabide matxistak bereizten jakitea.
• Jaiak aztertzea, ikasleak gai izan daitezen festek islatzen duten gizarte-eredua ezagutzeko eta horietan sortzen diren diskriminazio-egoeraz jabetzeko.
• Ikasleei gaueko aisialdirako alternatibak bilatzen laguntzea.
• Ikasleen jokabide okerrak goiz detektatzea beren harremanetan eta ahalik eta azkarren esku-hartzea horiek zuzentzeko.
• Familiekin esku hartzea, mugen kudeaketari eta gaueko aisialdiari buruzko arauei buruz aholkatuz, seme-alabek harremanei eta aisialdiari dagokienez hautemandako arazoei buruz informatuz eta horiek zuzentzeko esku hartzeko moduari buruz aholkatuz.