TRATU ONEN KULTUTRA SORTZEA OSO GARRATZITSUA DA

Tratu onen kultura sortzea oso garratzitsua da eta aplikatgarria izan daiteke sare sozial digitalen kasuan.

Sare sozial digitaletan askoz errazagoa da norbaiti jazartzea parez pareko harremanetan baino, pantaila baten atzetik egin daitekeelako, anonimoki.

Bestalde, pribatutasunaren galera dago. Sare sozial digitalak erabiltzerakoan ulertu behar dugu han sortzen dugun guztia publikoa dela, eta, Interneten dagoen momentutik, edonoiz etor daitekeela gure kontrara.

 Lehen, intimitatea babesteko joera zegoen; orain, ordea, badago termino berri bat, extimitatea, justu kontrakoa: sare sozial digitaletan gure bizitza etengabe erakustea, ez izatea intimitaterik. Eta hori behar bilakatzea nahiko arriskutsua dela iruditzen zait, gure nortasuna askatasunean eraikitzeko orduan intimitatea behar dugulako.

Argi dago sare sozial digitalak ez direla zisheteropatriarkatutik eta indarkeriatik kanpo geratzen, eta, harremantzeko balio duten heinean, hor izaten diren harremanak aztertu behar ditugu. Genero bereizketa bat dago sareetan, eta badago, tamalez, indarkeria oso bortitza ere.

Feminismoak erakutsi digu harremanak genero ikuspegian oinarrituta aztertu behar direla, eta sare sozial digitaletan ere hori egin behar dugu.

Helburua tresna batzuk ematea da, batez ere ikastetxeei, hori nola landu dezaketen aztertzeko. Batetik, nerabeen kritikotasuna landuta:betaurreko more horiek ikasleekin batera jantzi eta sare sozial digitaletan izaten den sexismoa eta indarkeria matxista identifikatuz, eta horri alternatibak sortuz, tratu onen kultura zabalduz. Horretarako, ezinbestekoa da hezkidetza, ez bakarrik sare sozial digitalei dagokienez, baita ikastetxean bertan ere.

Aurkezpena

 

Kaixo danoi!

Ainara naiz eta lehenengo eta behin esan beharra daukat oso berandu nabilela, arazo teknikoak euki ditudalako ( Eskerrak laguntza euki dodala). Saiatuko naiz ikastarioaren martxa jarraitzen, vaina oso agobiatua sentitzen naiz ez dakidalako gai izango naizen. Nahiko “karratua” naiz eta era honetan hasteak ez dit konfiantza handirik ematen, baina… izango da izan behar dana.

Herri txiki bateko eskolan irajkaslea naiz, hain zuzen ere H.H ko irakaslea. Honetaz gain, urte batzuk daramatzat bertan hezkidetza batzordeko partaide izaten. Horrexegaitik, emakumea naizelako eta gaztetatik feminismoaren inguruan mugitu naizelako nago hemen. Usted dut gauza asko dauzkadala ikasteko, eta desikasteko ere, eta behin hezkidetza munduan sartuta, ezinezkoa dela alde batera uztea; era berean,  formakuntza jarraia eta etengabea beharrezkoa dela pentsatzen dut.

Egia esan oin momentuan ez naiz gai  esateko zein ezaugarri on euki ahal ditudan talde honetan aritzeko, kontutan izanda sartzeko izan ditudan arazoak...

Gustoko kolorea dela eta, askotan egiten den galdera dela uste dut. Eta orain, nire gustokoa zein den pentsatzerakoan, konturatu naiz bizitzan zehar kolorez aldatzen joan naizela. Aspaldi, gaztetan berde argia izan zen kolore hau poztasunarekin lotzen dut nik. Geroago, urdin argia izan zen, itsasoa ere oso gutoko dut eta horrekin lotzen dut. Eta askotan baztertzen den kolore bat ere oso gustoko euki dut beti: beltza, gauarekin eta kontrasteekin lotu dezaket, asko gustatzen zait beltza eta zuriaren arteko kontrastea. Eta nola ez, morea, hezkidetzarekin lotzen dudalako eta azken urteetan nere bizitzaren parte haundia izan delako.

Animalien inguruan galdetzen didaten bakoitzean, asko pentsatu behar izaten dut, ez naiz oso animali zalea, gustatzen zaizkit baina ez dut erakargarritasun berezirik sentitzen. Bat aukeratzekotan, izurdea aukeratuko nuke, itsasoa oso guystoko dudalako eta komunikatzeko era berezia dutela ematen duelako.

Abesti bat aukeratu beharko banu, Su ta gar-en “ Mari “ aukeratuko nuke. Mitologiako pertsonai hori betri izan dudaloko gustoko eta askatasunari buruz hitz egiten duelako.

Bukatzeko, ikastaro honetatik, hausnarketak eta gogoetak egitea, materialen ekartrukaketak eta beste errealitate batzuk ezagutzea da espero dodana, azken finean elkartrukaketen bidez formatzen jarraitzea.

Noiztik neska?

Noiztik ote dut neska izatearen kontzientzia?  

Ziurrenik umetan ondotxo bete nituen neska izateagatik konbentzioek eskatzen zidatena, esanekoa ni! Lehen zaplastakoa, aitaren arreba tia Luisak bidalitako mezu-azkonarekin heldu zitzaidan. Hankak zabal-zabalik nituela ikusi ninduen eserita lurrean. Haiek ez ziren neska baten moduak! Izan ere bi andre mota ziren ordurako nire buruan ondo sartuak, ganoradunak eta kafrangak. 

Oraindik ere sumintzen nauen oroitzapena da. Badakit baina, agindu horiek, astiro-astiro bustiak zituztela izeba eta bere aurrekoen arimak. Perbertsoa da gero azpiratuak ohartu gabe nola iraunarazten duen bereen gaineko zapalkuntza!

Zerk egiten ninduen emakume? Ez behintzat neurea izanda inondik ikutu ezin nuen eta izenik ere ez zuen zera horrek.

Eskerrak Jule Goikoetxeak argitu zidan: Emakumeen zapalkuntza kontzeptu materialista feministekin aztertuz gero, deuseztatu egiten da emakumeak “talde natural” bat diren ideia^[1], hau da, “mota berezi bateko arraza-talde bat: naturaltzat hautemaniko talde bat, beren gorputzetan materialki espezifikotzat harturiko gizon-talde bat” https://www.susa-literatura.eus/liburuak/lisi0303

Erlijiotik eskapa eta  geure burua entzuten ikastearekin ekin genion gure adinekook lotuta gintuen makinari astunetik askatzen.  Irakasleren bati miresmenez entzundakoak eta irakurketek asko lagundu zuten bidean.

Miren Arangureni  eta Jule Goikoetxeari berari  udan irakurritakoak zer pentsatu eman ditgizon-emakume kategoriaz. Geroa, gizonik eta emakumerik gabe.

Bizi-bizi dira, trans legearen tramitazioaren harira, genero autodeterminazioaz zabaldutako eztabaidak. Bero datorkigu udazkena!

 

Buruzagiaren tresnek ez dute sekula buruzagiaren etxea desmontatuko, edo agian bai...

Ziberhezkidetza ezinbestekoa da. Gero eta teknologizatuagoa eta konektatuagoa dagoen mundu honetan beharrezkoa da bertan aktibismoa eta aldaketarako eragina eta borroka egitea. Hori baita, dirudienez, gizartearen patua. Eta tendentzia horren baitan, berdintasuna eskuratzea izan behar du xedea. Helburu hori nola lortu? Posiblea da berdintasunezko ingurune birtual orekatu bat sortzea? Ni baiezkoan nago konbentzituta.

Ezin dugu alde batera utzi teknologia ugazabaren "etxea" dela. Twitter, Facebook, Instagram... bezalako aplikazioak dinamika jakin batzuk jarraitzeko eginak daude. Bat-bateko informazio jarioa, etengabeko irudi, musika eta bestelakoen bonbardaketa masiboa dira horien helburua; kontsumismoa, aspertzeko eta hausnartzeko etenaldi eza. Sosegua, patxada, lasaitasuna behar dira zeinbait gauza prosezatzeko. Dena ezin da bat batea aztertu, pentsatu, hausnartu... DENBORA behar da. Eta denbora horren kontrako eroaldiak baldintzatzen du "etxe" horietako arrakasta. 

Sistema barrutik suntsitzeko esperantzarekin, sare sozialetaz baliatuz, horiek hausteko aukera ikusten dut irtenbide gisa. (eta hemen eztabaida zabaltzen dut ea posiblea den espazio horietan berdintasun, oreka edota demokratizazioa lortzea). Sortuak dauden eta  etorkizunean sortuko diren plataforma, talde, ziberekintzaile feminista, minorien aldeko zirberreragile etab.-en helbura kontzientziaziorako eta aldaketarako aurrerapausu bezala ikusten ditut nik, gero "etxe" horiek barrutik hausteko eta "etxe" berriak eraikitzeko. "Etxe" berri horiek, non eta harreman orekatu, parekide eta seguruak izango direlarik, benetan, denok etxean gaudela sentitzeko helburuarekin sortu daitezke. Baina horretarako benetako munduan, mundu errealean egin behar da lana baita. Bi mundu horietan egin behar dira egin beharreko aldaketak (hezkidetzan hezi), bien arteko dependentzia, eragina eta mendekotasuna baitago. 

Beraz, nire iritzia da dauden sare sozialen dinamikak hautsi dezaketen beste sare sozial berriak eraikitzea. Nola? Partaidetza orekatua eta berdintasuna helburu dituen idealen pean diseinatutako sare sozialak sortuz. Badaude alternatibak, baina "moda" edo "tendentzia" bilakatu beharko ditugu edo gutxienez daudenen dominazioa hautsi.

Sare sozialen aurkako talibana ematen badut ere erabili egiten ditut, uste dut plataforma eraginkorrak direla, informazioa eskuratzeko eta partekatzeko. Ez naiz erabiltzaile aktiboa, ez dut nire informazio askorik partekatzen, baina egunero sartzen naiz bertan zer eskegi den kuxkueatzera. Eta lagungarria zait askotan ikuspegi desberdinak ulertzeko eta askotan gustuko ditut. Nire kontraesanetako bat da, baina aurreko lerroetan idatzitakoa hausnartzeara eraman naute.

 

                          SARE SOZIALETAN KUSKUXEATZEN. 

Oraingoan, aspalditik begiratu gabe nituen sare sozialak bisitatzen jardun dut, Facebook, Instagram eta Twitter eta azterketa pertsonala bukatu ondoren, hasteko, Hezkidetzan Eskuhartzeren alde eginez  Twitterren eguneratu naiz  kontu berri bat irekiz. Hau erronka niretzako! Aitortu behar dut ez naizela oso “aktibista” nire lan orduetatik kanpo gailu eta pantailen aurrean ibiltzen  deskonektatzeko beharra izaten bai dut  nire  burmuina erlaxatzeko osasun helburuz.

Twitterreko sare testuingurua azterturik, iruditzen zait feedback-a arinagoa ematen duela eta erabiltzaileen helburua komunikazio biziagoa izateko helburuz erabiltzen dela. Honetan edozeinek erantzun bat edo iruzkin bat egiteko lekua du. Facebook sarearekin konparatuz, azken hau, estatikoagoa dirudi eta ez hainbeste elkarrizketarako ibilia. Bakoitzaren, erakusleiho (Erreala? Asmatua?) birtualaren tankera du  non pertsonaren zaletasunak, jarraitzen dituen foroak, sareetako beste kide batzuk ikus daitezke eta pertsona horren ikerketan sakondu. Bestalde, hemen, norberak erabaki dezake nor gonbidatu sortzen duen taldera.

 Sare sozial digitalak pertsonen   arteko   harremanak bultzatzen dituzte eta komunitate edo taldeak sortzeko erraztasuna ahalbideratzen diguten tresnak dira   eta testuinguru digital honetan, pertsonen arteko  komunikazioan  beste era batera, oztopatu dezaketen muga sozialek estaltzen ditu (baina ez ezabatu). Edonola ere, honek badu bere abantaila

Arriskuak? Ondorengoak  nabarmendu nahiko nituzke: Norberaren errealitatetik urruntzeko arriskua,  sareetan iharduterakoan  anonimatuan izkutatu daitekeela eta, jazarpena egoerak errazago pizteko arriskua eta esparru pribatua eta intimoa izateko espazioa ez  errespetatzea.

Sare sozialak, gizartean dauden ideologia, kultura eta  baloreen erreflexua erakusten digute eta dagoeneko espazio honetan teknologiaren garapena ez da neutroa.. Ziberaktibismo hezkidetzailearen garrantzia  azpimarratu nahiko nuke sare sozialetan eta orohar, testuinguru digitalean, eredu  inklusiboranzko norabidean  egiten duen lan sutsuagatik. Mugimendu honek, giza eskubideetan oinarrituz  aniztasunaren balioa, errealitatea anitza dela ulertuz, emakumeei dagokionez sareetan duten presentzia eta partaidetzaren alde bultzatzen du eta espazio digitala testuinguru zabalago eta seguruago bat garatzeko bidea eraikitzen lan egiten dute eredu patriarkal eta hegemonikoak ezarritako mugetatik at.