Across
|
3.
|
Guztien
ongizatean oinarritutako kultura.
|
Down
|
1.
|
Nork bere
buruarekiko zein besteekiko daukan erlazioa.
|
2.
|
Nork bere
buruarekin eta besteekin, hobeto bizitzeko aukera gehiago izateko,
izaten dituen maitasun- eta errespetu-jardunbideei eta harremanei
egiten die erreferentzia.
|
Harremanak, elkarbizitza positiboa eta kalitatezkoa, tratu ona
ongizatearen oinarri lez, maitasunezko tratu ona eta erantzukizuna
edo elkar arduraz irakurtzean etortzen zaizkit burura harremanak
ekologikoki eta emozionalki kudeatzeko 7 printzipioak. Ez da erraza
izango lehen hezkuntzako ikasleei zazpi printzipio horiek botatzea,
baina uste dut eraginkorra dela horiek lantzea harreman eta
elkarbizitza positiboa haiekin landu nahi badugu.
Hauek
dira harreman ekologikoa kudeatzeko zazpi printzipio horiek:
1.
Autonomia pertsonalaren printzipioa:
Lagundu
zeure buruari eta besteek lagunduko dizute (Nietzsche)
Sute bat zegoen banbuzko baso handi batean; suteak sekulako
sugarrak sortzen zituen, aparteko garaierakoak; eta txori txiki txiki
bat ibaira joan zen, hegoak busti eta sute handiaren gainera itzuli
zen, eta hura itzaltzeko astintzen hasi zen; eta berriro itzuli eta
behin eta berriz joaten zen; begira zeuden jainkoek, harrituta,
deitzera bidali zuten, eta esan zioten:
zergatik zaude hori egiten?Nola liteke? Benetan
uste duzu ur tanta horiekin halako sute handi bat itzali dezakezula?
Ez duzu lortuko.
Eta hegaztiak, apalki erantzun zien:
"Basoak hainbeste eman dit, horrenbeste maite dut, bertan
jaio nintzen, baso honek natura erakutsi dit. Baso honek nire izate
osoa eman dit.
Baso hau nire jatorria eta nire etxea da, eta maitasun-tantatxoak
botaz hilko naiz, itzali ezin badut ere ".
Jainkoek ulertu zuten zer gertatu zen txori txikiarekin, eta sua
itzaltzen lagundu zioten.
Basoa salbatu zen hegaztiak amore eman ez zuelako.
2.
Mendekotasunak prebenitzeko printzipioa:
Ez
egin besteengatik beraiek beren kabuz egin dezaketena
Askatasuna askatasuna bera konkistatzeko borrokaren ondoren baino
ez da iristen.
Norbaiti bere borroka kentzen diogunean, askatasuna ere kentzen
diogu.
Hobe da gure eginbeharra betetzea beste baten eginbeharra baino,
egin dezakegun arren.
(Bragavad Gita)
3.
Boomerangaren printzipioa:
Besteengatik
egiten duzun guztia zeure buruari egiten diozu (Erich Fromm)
Eskoziar baserritar gizajo bat ibiltzen ari zen, halako batean
oihu bat entzun zuen hurbileko zingira batetik zetorren
laguntza-oihua. Laguntzera joan zen eta bertan topatu zuen mutiko
bata gerriraino trabatuta lokatz beltzean. Bere makila luzatuz
baserritarrak lortu zuen mutikoa handik ateratzea.
Biharamunean, zalgurdi bat iritsi zen eskoziar horren etxola
txikira.
Zaldun dotore bat jaitsi zen, zingiran erreskatatua izanaren aita,
mutil horren aita, bezala aurkeztu zen.
Gizon honek sari bat eskaini zion, baina eskoziarrak uko egin
zion.
Une hartan bertan, nekazariaren seme gaztea sartu zen atetik.
Ikusi zuenean, nobleak eskaintza bat egin zion gizonari:
— Utzidazu zure semea eramaten. Heziketa ona emango diot eta,
gazte hau bere aitaren modukoa bada, hazi egingo da harro sentituko
gizonean bihurtuko da.
Hori gustatu zitzaion eskoziarrari, eta bostekoa emanez itxi zuten
akordioa.
Denborarekin, eskoziarraren semea St. Mary Londresko Ospitalea.
Ondoren, Sir Alexander Fleming bezala ezagutua izan zen.
Penizilinaren aurkitzaile bikaina.
Urte batzuk geroago, noblearen semea pulmoniaz gaixotu zen, baina
usadioaren bidez salbatu zen.
Penizilina. Noblea Randolph Churchill zen, eta bere semea, Winston
Churchill.
4.
Banakotasuna aitortzearen printzipioa:
Ez
egin besteei zuretzat nahi duzuna. Gustu desberdinak izan ditzakete
(Bernard Shaw)
Ni ni naiz eta zu zu zara, nirekiko desberdina. Niri gustatzen
zaidana agian zuri ez zaizu gustatzen, eta eskubide osoa duzu nahi ez
izateko. Zure alde zerbait egin nahi badut, jakin beharko dut zer
nahi duzun, zer atsegin duzun, eta zugan oinarrituta hori den hori
prestatu beharko dut, nire burua erreferentzia gisa proposatu
beharrean.
5.
Natur moraltasunaren printzipioa:
Ez
egin besteei zuri egitea gustatuko ez litzaizukeena (Konfuzio)
6.
Aldez aurreko autoaplikazioaren printzipioa:
Ezin
diezu besteei egin edo eman zuk zeure buruari eman ezin diozun hori.
Entzuten ez duenak ezin du entzun, bere burua estimatzen eta
baloratzen ez duenak ezin du bestea lasaitu, ez bakerik eman, ezta
transmititu ere egin.
7.Harremanen
garbiketaren printzipioa:
Gure
fikziozko harremanak garbitu behar ditugu, osasungaitzak eta pertsona
gisa hazten uzten ez digutenak.
Mercé Conangla (Ecologia
Emocional)
Eskolan erabiltzeko materiala bilatzen bertsoikasgelara
heldu naiz eta bertan dauden bertso bi partekatuko ditut. Horiekin
batera beste batzuk ere badaude.
Berdin
zaigu altua
lodia zein fina
berdin da jatorria
Maroko
zein Txina
dantzan bikaina edo
pilotan “makina”
librea
nahi dut izan
eta desberdina
horrek egingo bainau
besteen
berdina.
Gure
buruak maita
ditzagun
laguna
besteak
maitatzeko
da
behar duguna
kideei
eskaintzeko
dugun
ondasuna
autoestimua
da
horren
erantzuna
nork
bere buruari
dion
maitasuna.
Aurreko edizioetako
post-etatik Ander Alonsoren Tratu
onak: autoestimua, enpatia eta tolerantzia aipatuko nuke.
Berak harremanen gaian lehenengo posizioan autoestimu positiboa
jartzen duelako. Niretzat eskolako erronka aurretik aipatutako zazpi
printzipio horiek badira berarentzat beste hauek baina bat egiten
dutenak nire erronkarekin:
Autoestimua
indartu, garatu. Autoestimu positiboa eta norbere onarpena bultzatu.
Maitasun
erromantikoaren mitoa aztertu, eta uko egin.
Bake
eta indarkeri-ezaren kultura sustatzea.
Harreman
parekideak eraiki: errespetuan
eta tratu
onetan oinarrituta.