CURRICULUM eta BALIABIDEEI buruz HAUSNARTZEN

Hona hemen nire leloa:

“Hezkidetza eskola mistoa gainditzen duen esku-hartze hezitzailea da.  Pertsona guztiak parekidetasunean eta diskriminazio ezan heztea du helburu, sexu/genero sistemaren araberako menperatze harremanik ez da eraikiko modu honetan eta diferentziatik berdintasunean heziko da. Hori lortzeko, ikasleen trebetasun guztiak garatu eta estereotipo eta aurreiritziak deuseztatuko dira bakoitzaren diferentziak eta ezaugarri pertsonalak baloratuz".

Historian zehar garatu diren hezkuntza-ereduak sistema patriarkalaren arabera finkatutako genero maskulino eta femeninoaren hierarkizazioan oinarritu izan dira, eta hierarkizazio horrek eragin handia izan du hezkuntzan.

 

Honela, mutikoek eta gizonek makronortasuna, neurriz kanpoko autoestimua eta autokontzeptu positiboa garatzen dituzte. Beren sexua onena dela eta gizartean baloratuta eta onartuta dagoela ikasten dute eta, gainera, ordena sinboliko unibertsala dela ere pentsatzen dute. Neskatoek eta emakumeek, ordea, genero-nortasuna garatzerakoan, "emakumezkoak" izateagatik beren buruak gutxietsi egiten dituzte, gizartean ere hala baitaude estigmatizatuta.

Historia gizonezkoek idatzi eta interpretatu baitute, gizonezkoa protagonistatzat hartuta idatzi eta interpretatu ere. Sistema patriarkalean inoiz ez dira emakumezkoen jakintzak onartu eta, gainera, legitimatutako "jakintza akademikotik" at utzi izan dira beti. Horrek guztiak, bada, ondorengo ondorioak eragin ditu:

 

● Gizonezkoen monopolioa definizioetan.

● Androzentrismoa zientzian, filosofian, historian, hizkuntzan…

 

Horrela, gizonezkoek beren buruak hartu dituzte ardatz gisa eta, horretaz gain, "kulturak" eraiki dituzte, gertakari historikoak beren kontzeptuen arabera interpretatu dituzte, emakumezkoen jakintza baztertu egin dute eta gizateriarengan eta gizartean ondorio larriak eragin dituzten kontzeptuzko hutsegiteak manipulatu eta sortu dituzte…

 

Aurreko guztia kontuan izanik, nondik hasi? Hauek izan daitezke curriculum hezkidetzailea eraikitzeko eman ahal ditugun pausoak: nolako jarduerak, edukiak, metodologia eta materialak sustatzen ditugu?

 

Marian Morenok hezkidetzaren ikuspegitik ikastetxearen diagnostikorako oinarrizko, ertain eta goi-mailako analisi maila ezberdinak proposatzen ditu:

 

● Oinarrizko mailan: idatzizko hizkuntza, ospakizunak.

● Ertainean: dokumentazio ofiziala, ekintza zehatzak, baliabideak eta testu-liburuak, tutoretza eta orientazio akademiko-profesionala, zuzendaritza-taldea.

● Goi-mailan: idatzizko zein ahozko hizkuntza eremu guztietan, liburutegia, elkarbizitza-plana, espazioak, heziketa afektibo-sexuala.

 

 

EDUKIAK, METODOLOGIA ETA MATERIALAK sexistak izan daitezke. Honen adibideak emateaz gain, galdera interesgarriak luzatzen ditu hausnarketa prozesua bideratzeko: Emakumeen ekarpenak agertzen dira? Ekarpen hauei buruzko balorazio positiboa egiten da? Etxeko esparruaren jakintza (zaintza-lanak, etxeko ardurak, teknologia eta jarduera zientifikoak …) erabiltzen da era esplizitu eta positiboan? Emakumeen interesak, beharrak, ikuspegiak islatzen dira? Neska eta mutilen arteko parte hartze orekatua bilatzen da? Parekidetasuna bultzatzen du? Nesken zein mutilen garapen osoa? Hizkuntzaren erabilera ez-sexista da? ...

 

 

Eta diagnostikoa egin ondoren zer? Hezkidetzailea denarekin zalantzarik ez, baina zer egin sarritan hezkidetzaile EZ direnekin?

 

 

 

-DAGOENA IKUSPEGI KRITIKOZ AURKEZTUZ MANTENDU

-DAGOENA MOLDATU //OSATU

-HEZKIDETZAILEA DEN BATEKIN ORDEZKATU

-FALTA DENA SORTU

 

Aurreko edizioetako sarreren artean, Olatzena aukeratu dut, irakasleon arteko auzi zahar bati  buruz hausnartzera ausartu delako: Curriculumaren aldatzeko beharra. Hona hemen, apunte azkar bat: “…curriculumak bi helburu argi izango balitu, pertsona integralak eta komunitate inklusibo bat lortzea, hezkuntza errotik aldatuko litzatekeela uste dut eta modu hontara, pertsona askeagoak, zoriontsuagoak, hobeak eta gizarte justuago bat lortuko genukeela iruditzen zait. Androzentrismoaren ordez, pertsona anitzen ikuspegitik mundua ulertuz.”.

HEZKIDETZA DENONTZAT

 Curriculuma definitu behar izango banu, hauxe esango nuke:

Hezkuntza-helburu batzuk lortzeko asmoz, aurrez antolaturiko hezkuntza-plan edo –programa bezala defini dezakegu.

Curriculuma bi ikuspegitik aztertuko nuke:

HEZIKETA IKUSPEGIAREN ARABERAKO CURRICULUMA

•      Ikaslearen ikuspegitik titulu edo helburu jakin batzuk lortzeko burutu behar diren ikasgai eta jarduera multzoa da.

•      Irakasle   edo   hezitzailearen   ikuspegitik   bere   esku-hartze   profesionalaren oinarritzat hartzen da.

 

POLITIKA IKUSPEGIAREN ARABERAKO CURRICULUMA

 

Administraziotik, titulazioa jakin bat eskuratzeko behar diren xedapenak zehazten dira eta hauek dokumentu idatziren batean jasotzen dira.

Hezkuntza jardueran eginiko edozein aldaketak curriculumaren politikari eragiten diola ondoriozta daiteke, edo alderantziz.

Ikuspegi honetatik, curriculum-politika hezkuntza sistemaren barruan Curriculuma hautatu, ordenatu eta aldatzeko modua ezartzen duen hezkuntza-politikaren alderdi zehatza dela esan daiteke.

Azken ikuspegi honek indar haundia dauka eta gure Curriculuma zati orokor batean bideratzen duela iruditzen zait.

Curriculumaren kontzepturako beste hurbilketa batzuk ere aipatu behar direla pentsatzen dut. Nire ustez, ikuspegi hauekin kultura ere kontutan izan behar da. Horrela ba, curriculumean elkar eragiten duten hiru osagai jarriko nuke agerian:

 

§  Curriculuma, kultura-edukien hautaketa da .

§  Baldintza politiko, administratibo eta instituzional jakin batzuetan gauzatzen da. Baldintzek modelatu egiten dute eta, berez, curriculum ezkutuaren sortzaile dira.

§  Curriculuma testuinguru sozialean aukeratzen da, eskola testuinguruan burutzen da.

 

CURRICULUMAREN ITURRI TEORIKOAK

Curriculumak hainbat ezagutza iturritatik biltzen diren informazioz osatzen dira. Curriculum bat eratzerakoan kontuan hartzen diren oinarri teoriko batzuk. Oinarri hauek hezkidetza ikuspegitik begiratzen baldin baditugu, horrela definitzen ditugu:

 

a. Iturri soziologikoa, hots, gizarte-antolamendua nola dagoen banatuta aztertuz (Baloreak, kultura, jarrerak, genero eta  espazio publiko eta pribatuen hierarkizazioa,...)

b. Iturri psikologikoa. Ikasleen garapen ebolutiboak eta ikaskuntza garapenak zer nolako prozesuak jasaten dituzten jakin (sexu-diskriminazioa biologikoki justifikatzea, gure nortasun pertsonala generoen eta hormonen ondorioak direla esatea,..)

c. Iturri pedagogikoa. Hezkuntza ereduak genero maskulino eta femeninoren hierarkizazioan oinarrituta egon direla kontuan hartzea, eta horrek ekarri dituen ondorioak

d. Iturri epistemologikoa. Menpekotasun sisteman justifikatzea ikuspegi androzentrimoa bultzatzeagatik. Kontuan ez izatea, emakumearen partaidetza aktiboa gizartean.  Historiaren ikuspegi bakarrarekin kontatu izatea,...

Iturri hauekin batera nik iturri filosofikoa ere kontutan izango nuke. Curriculumaren diseinua lortu nahi   dituen helburuetatik abiatzen baita. Hau da politika eta administratiboki gizartearentzat egokiena zein den filosofiatik abiatzen da. Hortaz, desberdintasun haundia dago iturri filosofikotik izan daiteken ikuspegia.

 

Baina curriculum hezkidetzailea izatearekin nahiko izango da? EZ

Alde batetik, ikastetxean diagnostiko on bat egin beharko dugu eta harreratako Sestaoko berritzegunean dagoen materiala abiapuntu bezala erabili dezakegu

https://sites.google.com/a/b03sestao.es/hezkidetza-b03-sestao/errekurtsoak/eskola-eredu-berria/-diagnosia-ikastetxean

 

Ikastetxean diagnosi erreala eta ahalik eta hoberen egiteko, ezinbestekoa da edukiak, metodologia eta materiala, testu liburuak, eskola antolamendua, espazioa, denboraren erabilera , jolastokia, zuzendaritza taldea, irakasleen eta ikasleen arteko harremanak, gurasoak (ikuspuntua, familia egoera, espektatibak) ikasleen arteko harremanak. Ahozko hizkuntza,…

Edukiak, metodologia eta materiala, ikuspegi kritiko batetatik behatu eta hezkidetzaileak direnak sustatu behar ditugu eta ez direnak baztertu, moldatu edota ordezkatu behar ditugu.

Baina diagnosiarekin hasi aurretik ezinbestekoa da ikastetxeko partaide guztiak (irakasleak, irakasle ez diren langilea, familia, ikasleak, herria) ingurunea entzutea eta behatzea. Zer gertatzen da? Nolakoa da nire ingurunea? Nolakoa da gure arteko harremana? Nolakoa da ikasleekin dudan harremana? Zeintzuk dira transmititzen ditudan baloreak?

Ez da nahikoa diskurtso hezkidetzailea barneratuta izatea, eskolak ikasturteko egun batzuetan (azaroak 25, otsailak 11, martxoak 8,…) antolatzen dituen ekintzetan parte hartzea. Ezinbestekoa, beharrezkoa da formakuntza eta sentsibilizazioa eta honek lan asko eskatzen du. Lan haundia dugu aurretik, teoria praktikara eramatea lan asko eskatzen du. Lan guzti honek lan indibiduala eta talde lana haundia eskatzen du

Ordu asko eskatzen ditu materiala aztertu, aldatu eta berria sortzeak. Prest gaude gure ordutegitik kanpo lan hori hartzeko? Prest gaude gure metodologia aldatzeko? Azkeneko 10, 20 edo 30 urtetan erabili dugun metodologia aldatzeko edota ikasle bezala ikasi eta barneratu dugun metodologia?

Niretzat hauxe da zailena, irakasle guztiek parte hartzea, inplikatzea eta norbere ordutegitik aparte ordu gehiago sartzeko prest egotea.

Honekin batera César Bonak, hezkuntzan inguruan aipatzen duen erronka entzutea merezi du.

 

 

 

Iazko posten artean hauxe aukeratu dut https://hezkeh0506.blogspot.com/2020/01/curriculuma-eta-baliabide-didaktiko.html. Informazio eta baliabide interegarriak dago.

Hurrengo ABESTiaren letra aldatzeko borrokatu behar dugu:

“Las que faltaron”

 

 

 

 

ESKOLAN, GENERO-IKUSPEGIA NONAHI!

Hezkidetzari buruzko ikastaro honetan, arreta gehien piztu didan alderdietako bat da, patriarkatuaren ereduak hainbeste urtetan bizirautea lortu duen modu misteriotsua. Eta lortu du, batez ere, ezkutuaren, sinbolikoaren eta inkontzientearen munduan mugitu delako.

Konturatu naiz hezkuntza-sistemek zeregin garrantzitsua izan dutela kulturaren eta gizartearen balioen transmisioan eta, ondorioz, gizonen nagusitasuna eta genero-desberdinkeriak betikotzearen erantzule ere izan direla. Ikastetxeetako tresna didaktikoak, materialak eta curriculum ezkutua, aurreiritziz eta genero-estereotipoz beteta egon dira, kolektibo batzuk gutxiagotasun-egoeran aurkeztu dituzte, adibidez, emakumeek kulturari, historiari, zientziari eta abarri egindako ekarpenak alde batera utziz.

Bideo honek oso ondo islatzen du nola eskolan estereotipo eta rol sexistak transmititzen diren, askotan, inkontzienteki edo konturatu gabe.

Bideoan, haurrek, beren mezuekin, ezkutuan dagoena argitara ateratzen dute eta inkontzientea dena kontziente bihurtzeko duten modua hautematen da.

Horixe da hezkuntza hezkidetzailera iristeko modua, lehenik eta behin, transmititzen ditugun ereduez eta balioez jabetzea, ikasitako eredu okerrak desikastea eta berriak eraikitzea.

Curriculum eta baliabide didaktiko hezkidetzailea txertatxeko zailtasunik handienak dira:

• Konfort-espazioan geratzea.
• Statu quo-a ezegonkortu nahi ez izatea.
• Ezkutuan dagoenaz ez jabetzea.
• Espiritu kritikorik ez izatea.
• Irakasten dugun guztian genero-ikuspegia ez erabiltzea.
• Irakasteko erabiltzen duguna genero-ikuspegiarekin ez aztertzea.

Txosten honetan oso ondo azaltzen da materialetan eta baliabideetan gertatu eta orain gertatzen ari dena: “Materialari eta baliabide didaktikoei dagokienez, testu–liburuetan osagai sexistak dituzten irudi, adibide eta komentarioak maiz aurkitu daitezke. Ipuinetako protagonistak kopuru handi batean gizonak direlarik, eta emakumea tradizioz kokatu zaion paperetan aurkitzen dugularik: gehienetan eremu pribatuan eta izaera dependente batekin.

Hezkuntza sozializaziorako oinarrizko bitartekoa da, horregatik, hezkuntzaren analisia egitean, alde batetik, emakumeen presentzia, kopurua eta kokapena aztertu beharko ditugu eta, bestetik, hezteko bitarteko honek sexuen arteko bereizkerian zer-nolako eragina duen ikusi beharko dugu, ziur baikara emakumeon askapen prozesuan bitartekorik garrantzitsuenetarikoa dugula hezkuntza, bai nortasun-garapenerako aukera berriak zabaltzeko, bai prestakuntza akademikoa hobetu eta baita lanerako bideak eskaintzeko ere.”

Gure ikastetxeek hezkidetzaileak izatea nahi badute, curriculumak eta tresna didaktikoek ere hala izan beharko dute.

Baina, neure buruari galdetzen diot: 

Nolakoak izan beharko lukete eguneroko zereginetan genero-ikuspegia barne hartzen duen ikastetxe hezkidetzaile baten curriculumak, tresnek, materialek eta baliabide didaktikoek?

Ikastetxe hezkidetzaile bateko curriculumak:

• Ez ditu sexuaren araberako aurreiritziak eta rolak transmititzen.
• Emakumeak eta beren ekarpen sozial, zientifiko, artistiko eta historikoa integratzen ditu.
• Eguneroko bizitzaren, etxeko bizitzaren eta pertsonen zaintzaren ikaskuntzarekin lotutako helburuak      eta edukiak barne hartzen ditu.
• Genero-oinarririk gabeko aukera akademikoak eta profesionalak askatasunez aukeratzera bideratzen    du.
• Indarkeriarik eza hezten du.

Hezkidetzailea den ikastetxearen tresna eta baliabide didaktikoek:

• Ez dituzte pertsonak gutxietsiak aurkezten sexuaren arabera.
• Ez dituzte pertsonak objektu sexual huts gisa aurkezten.
• Ez dute indarkeria bultzatzen
• Hizkuntzaren erabilera ez sexista egin behar dute
• Gizonen eta emakumeen presentzia orekatua eta ez-estereotipatua bermatzen dute, irudietan ez ezik, eduki osoan ere.

Eskola berri bat eraiki behar dugu, genero-ikuspegia kontuan hartuta!!!

Erabat ados nago Ander Alonsok idatzitakoarekin bere ekarpenean: “Gaur egungo hezkuntza sistema aztertuz gero, argi dago ezinbestekoa dela gure jarduera hezitzailean sistematikoki curriculuma eta baliabide didaktiko hezkidetzaileak erabili beharra dagoela. Izan ere, modu honetan ikasleek jasoko lituzkeen mezu, irudi, jakintza eta abarretan hainbat aurreiritzi eta estereotipo deuseztatzeaz gain, pertsona guztiak parekidetasunean eta diskriminazio ezan heziko lirateke sexu/genero araberako menperatze harremanak gaindituz eta desberdintasuna modu positiboan baloratuz.”

GUZTIOK BAT EGINEZ...

Aste honetan Curriculuma eta baliabide didaktikoak gaian konturatu naiz, oraindik irakasleok asko dugula egiteko. Izan ere, asteko hausnarketa egiteko Lehen Hezkuntzako 6. mailako lengoaiako liburu bat aztertu eta kontura naiz sexista dela, irakurgaien gehiengoa gizonezko protagonistak direlako eta emakumea agertuz gero, printsesa, ama edota ezkongaia moduan agertzen dira. Horrelako zenbat liburu izan ditugu gure begien aurrean?

Kontuan hartu behar dugu kontsumitzen ditugun ikasmaterialak, askok oraindik androzentristak edo ikuspuntu maskulino hegemonikotik ekoiztuta daudelako. Gainera, umeek balore eta jakintza ugari barneratzen dituzte baliabide hauengandik. Beraz, HEZKIDETZAILEAK izatea funtsezkoa izango da. 

Honen harira, pasaden ikasturteko hurrengo POSTa interesgarria irudita zait. Izan ere, arestian azaldutakoarekin zerikusia duen argazkia txertatu zuen. Azken finean, materialak hezkidetzaileak bihurtzen ez baditugu edo hezkidetzaileak ez badira, sistema heteropatriarkalak bultzatzen dituen ideiak heziko gaituzte eta horren ondorioz ez dugu jendarte justu eta berdinkide bat lortuko.

 

Zailtasunik handiena curriculum eta baliabide didaktiko hezkidetzaileak txertatzeko hezkuntza komunitate osoa inplikatzea, hau da, guztiok batera helburu hezkidetzailerantz aurrera egitea. Komunitatea aipatzen dudanean, eskolaz aparte, familia zein hezkuntza saila helburu hezkidetzailea izatea da. Izan ere, horietako bat bidetik ateraz gero, zaila izango da haurra hezkidetzan heztea. Beraz, guztion indarra eta esfortsua beharrezkoa dela uste dut.

 

 

DENOK BERDINAK GARA EZBERDIN IZATEAN

Hausnarketa hau pertsona guztien giza eskubideei buruz hitz eginez hasi nahi nuke. Nazio Batuen Batzar Nagusiak, urtarrilaren 24a, Hezkuntzaren Nazioarteko Eguna izendatu zuen. Kalitatezko hezkuntza inklusiboa eta ekitatiboa bermatzea, genero-berdintasuna lortzeko eta munduan pobrezia murrizteko helburuarekin.

Gaia ikertzeko nahian aurreko astean europapress eskainitako honen inguruko txostena partekatuko dut. Datu horien arabera eskola-adineko 262 milioi haurrek jarraitzen dute munduan eskolarizatu gabe; Saharaz hegoaldeko Afrikako nesken % 40k baino gutxiagok osatzen dituzte Bigarren Hezkuntzako ikasketak, eta 4 milioi haur eta gazte errefuxiatuk ezin dute eskolara joan. "El derecho a la educación de estas personas se ve afectado y eso es inaceptable" dino Nazio Batuen Erakundeak (NBE).

iturria: UNESCO (Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundea) 

Konturatu naiz mundu mailan nazioarteko arazo horiek konpontzen ez ditugun bitartean, diskriminazioaren eta desberdintasunen arteko aldeak, genero-ikuspegitik, jarraituko duela.

GUZTIONTZAKO HEZKUNTZA = GUZTIONTZAKO ESKUBIDEA

Post hau gomendatzen dut aste honetan. IKUSTEN DUGUNA EGITEN DUGU? CURRICULUMA ERALDATZEA. Gustatu zait nola azaltzen den haurrek zer erreproduzitzen duten eta baliabide didaktiko batzuk geletan erabiltzeko. Horretaz gain, Marina Subirats-en hitzak beti dira oso interesgarriak.

Nik post honi, hobekuntza moduan, ondorengo argazkia gehituko nioke, curriculumean hezkidetzaren garrantzia oso ondo islatzen duelako.

Beste aldetik, neure buruari galdetu diot ea zer baliabide ditugun gure errealitatean haurrak era parekidean hezteko genero-ekitatean.

Hezkidetza ulertzen dut elkarlaneko gizarte-lanari, balioei (askatasuna, errespetua, enpatia, asertibitatea...), sentimenduei eta emozioei loturik. Horretarako, eskolaren eta familiaren lanetik haratago joan behar da. 

“Hezkidetza ezin da eskola-eremura mugatu. Izan ere, generoaren ikusmolde estereotipatua eta sexista nagusiki sozializazio-eragileen bitartez barneratzen da. Hala, hezkidetzak politika integrala behar du, hau da, eskolan, familian, komunikabideetan, lan-eremuan, lagunartean eta bestelakoetan gizonen eta emakumeen arteko benetako berdintasuna sustatuko duten legedia, praktika sozialak, usteak, ohiturak, arauak eta antzekoak bultzatu behar ditu politika horrek”. (Ilazki Gainzak, Kalaka enpresako formatzaile feminista, HIK HASI).

Zein da zailtasunik handiena curriculum eta baliabide didaktiko hezkidetzailea txertatzeko?

Niretzat, berdintasunean oinarritutako irakaskuntzaren kontzeptua.

Ez da nahikoa informazioa transmititzea. Zerbait gehiago egin behar da gizartean, familian, ikastetxean... Eskola ez dago soilik ikasleek ezagutzak ikas ditzaten, baizik eta jarrerak, balioak, arauak, emozioak, sentimenduak ere lantzeko. Horretarako, batera lan bat egin behar da, eskolaren, familiaren eta gizartearen arteko helburu komun batzuekin praktika sexistekin amaitzeko. Nola?

• Familiekin modu koordinatuan lan egiten.

• Estereotipoak eta jarrera sexista geldiarazten.

• Jarduera egokiak sustatzen dituzten jolasak sustatzen.

• Familiekin jarduerak adostuz eta rolak banatzen.

• Emozioei, hitzari eta elkarrizketari lekua ematen.

• Aniztasunean eta errespetuan oinarritutako harremanak eraikitzen.

• Konfiantzazko giroa eta espazioa sortzen.

• Ikasleek beren burua erregulatzeko duten gaitasunean sinesten.

Hauxe da aste honetako LELOA.

Bukatzeko disfruta dezagun haurren munduan!!

HAURREK ENTZUNAK ETA ULERTUAK SENTITU BEHARRA DUTE. BERDINTASUNAREN ALDEKO BORROKA GURE ESKU DAGO, ETA MUNDURA ERAMAN BEHAR DUGU.

MEREZITAKO AITORTZA

 Boaventura De Sousak epistemizidioa salatzen du bere lanetan. Haren aburuz, epistemizidioa honelaxe definitzen da: 

"Destrucción sistemática del sistema de saberes y conocimientos de una etnia, especialmente para asimilar estas a una cosmovisión europea." 

Hau kontuan izanda, epistefeminizidio kontzeptua proposatu nahiko nuke, espresuki, emakumeen jakintzari, munduaren ikuskerari eta ekarpenei egindako suntsiketa sistematikoari egingo lioke erreferentzia. Horren harira, hona hemen leloa:

Konturatu naiz genero eraikuntzak gizarteko alor guztietan eragina duela. Hori dela eta, patriarkatuak eta misoginiak zientziaren eraikuntzan eta transmisioan ere eragin zuzena dute. Horregatik, ezinbestekoa da, alde batetik, emakumeen jakintzek gordetzen duten zientziari behar duen lekua ematea; bestetik, historian zehar hamaika ekarpen egin dituzten emakumeen izenak, aurkikuntzak eta lorpenak lau haizeetara zabaldu beharra dago. Esan gabe doa, sozializatuak izan garen generoaren eraginez, munduaren ulerkera jakin bat garatu dugula eta horrek eragin zuzena duela ikertzeko garaian erabiltzen ditugun kategoria sistemekin (androzentrikoa guztiz).

Ikertu dut mendeak daramatzatela emakumeak zientziari ekarpenak egiten, kontua da ez dutela gizonek adinako oihartzuna izan eta, noski, gehienetan, ez zaiela beraien lana aitortu. Emakumeen jakintzek gordetzen duten zientziaren harira, SORKIN elkarteko Vanek egindako hitzaldi hau elkarbanatu nahiko nuke zuekin. Bertan emakumeen jakintza horiei (ekofeminismoarekin uztartzen du) merezitako aitortza egiteko hastapenetan hasten da:

Horren harira, gaur irakurritako artikulu hau elkarbanatu nahiko nuke zuekin, andra.eus atari aberatsean batxilergoko filosofia curriculuma jarri du zalantzan Lola Cabrera Trigo irakasleak eta, honela izendatu ez duten arren, epistefeminizidioaz ari dira.

NIre ustez, baliabide hezkidetzaileak txertatzeko erronka eta zailtasun handiena sentsibilizazioa da. Batetik, lanbidea unibertsitatean erakusten zaigunean ez zaionez merezi duen lekua ematen, uste da arbuiagarria dela. Bestetik, inork ez duenez bere lanbidea galdu material ez hezkidetzailea lantzeagatik, eraldaketarako beharra, gehiegitan, ez da sumatzen. Une honetan, milintatziaz egiten den eraldaketa bat da, eta betaurreko moreak jarrita edukitzearekin du zerikusia (eta gure lanaren ardura beteatzearekin, noski).

Neure buruari hauxe galdetzen diot: Noiz arte? Erabil ditzagun sare sozialak, saretzeak eta  lortutako espazioak lau haizeetara zabaltzen jarraitzeko, MEREZITAKO AITORTZA lortu arte! Saretzeari daokionez, Ainok egindako post hau gomendatzen dut, testu liburuen analisi ez-sexistetarako baliabide interesgarriak dituela iruditu zait.

Ez etsi, eutsi!

EMAKUMEAK AHALDUNDU!!

 

Aste honetan egindako hausnarketaren inguruan, hurrengo hausnarketa egin dut: Irakurritako guztiatik antzematen da hezkidetzarako proiektuarentzako oinarri eta euskarri gisa balio dezakeen eta, aldi berean, aldi eta esparru guztiei, ikastetxearen kudeaketa barne, egokitzen zaion eredu baten beharra.

Zenbait pertsonentzt, eredu hori bikain adierazten da Begoña Salasek proposaturiko, egun Pentazitatearen ideian irudikatzen denean, eta EAEko ikastetxe desberdinetan ezarritako eskeman.

Begoña Salas berak onartzen du hasieran ereduak apllikatzeko arazoak zituel ez zegoelako gidatzat har zitekeen euskarririk, baina gaur egun arigtaratutako material ugari dago.

Ikastetxearen inplikazioa guztiz garrantzizkoa da, aurrerapenak ziurtatuta daude ikastetxe  guztia inplikatzen denean. Hezkidetzak ez du pertsona gutxi batzuen eskuetan geratu behar. Ikastetxe-ereduak, izan ere aitortzen da ikastetxeo Hezkitza Proiektuak egin eta onartzea izan daitekeela ikastetxeak hezkidetza bere lehentasunezko helburu gisa hartzeko estrategiak antolatzeko formuletariko bat.

Aurreko edizioetako ikastarokideen egindako hurrego posta aukeratu dut:  ERREFERENTE BALIOTSUAK.

https://hezkeh0506.blogspot.com/2020/03/erreferente-baliotsuak.html

Pilarek esaten duen moduan, etengabe gertatzen ari diren prozesuak da, maskulinitatea feminitatearen oposizioan eraikitzen ez dena,

emakumeen mendekotasuna gainditzen dutela, rolak aztertu eta zalantzan jartzeko prest dagoena,

pertsona bakoitzak egin beharreko garapena ( kolektiboki lagunduta) adierazten duena, 

aldagarria eta malgua eta beste modu batzuekin batera ere bizi ahal dena, eredu tradizionaletik ihesi... 

Hobekuntza bezala proposatzen dudana, hezitzaile gisa kontziente gara hanibatetan gure kontrolpetik

at dauden baliabideak ereabili behar izaten ditugula, baita gure muga fisiko eta denborazkoak ere.

Gure bizitzaren protagonistak mundua eraldatzeko

Hurrengo bideoan ikus daitekeen bezala jaiotzetik genero aginduak jasotzen ditugu. Guzti hauek txikitatik jasotzen ditugu eta horiekin hazi eta hezi egiten gara.

Gure garapena baldintzatzen du eta rol batzuetara eramaten gaitu: pasiboak izatera, arreta gutxiago deitzera, prestigio sozialetik ihes egitera, lanbide feminizatuetara jotzea.

“Parte hartzeko baldintzak Equipo Claves (1994) taldearen proposamena erreferentziaren arabera, bateratu beharreko hiru jarduera-ildoz hitz egin dezakegu: Parte hartzen jakitea, parte hartu ahal izatea eta parte hartu nahi izatea.”

Gure bizitzaren protagonistak izan behar gara. Mundua aldatzeko eta berdintasuna lortzeko parte hartzea ezinbestekoa da.

Emakumeen parte-hartzea eta lidergoa politikan eta bizitza publikoan, berdintasunean oinarrituta, funtsezkoak dira 2030a baino lehen Garapen Jasangarriko Helburuak lortzeko, honela jasota dator link honetan.

Aurreko edizioetako post hau aukeratu dut 

Atletismo inguruan egindako ekarpenak gogorarazi didate futbolean jokatzen hasi nintzenean ere oso emakume gutxi ginela eta nire ondoan Espainako Liga eta Erregina kopa irabazleak bazeudela eta komunikabideetan ez ziren azaldu eta gaur egun pixkanaka-pixkanaka tokia egitea lortu dugula.

Kirolarekin jarraituz aipatu nahiko nuke gaur egun emakumearen kirolari eman zaion ikusgarritasunari. Gogoratzen naiz San Mames-en egon nintzela lehehnengo aldiz emakumeen futbol partidua ikusten, Espainako Ligako Txapeldunak geratu zirela eta hala ere ez ziren Gabarran atera… ondoren Errealak Erregina Kopako partidu batzuk Anoetan jokatu zituen eta sarrerak banatu zirela jendez betetzeko eta neskak animatzera zale pilo gerturatu ziren ere. Baina Errealeko emakumeak ez dute irabazten gizonezkoak bezala, eta hau beste kiroletan ere gertatzen da. Gure partaidetza beharrezkoa da zelaiak ikusleekin betetzeko. Gure botereaz jabe gaitezen eta babestu gurea dena.

https://www.athletic-club.eus/noticias/2020/03/20/videoteca-la-primera-liga-de-nuestras-leonas-2002-03

Hamar urtez futbol aretoko arbitroa izan nintzen eta emakume bakarra nintzen arbitro lanetan, bazeuden beste emakumeak baina hauek aulkiko epaile lana burutzen zuten. Tamalez gaur egun egoera ez da asko aldatu.

 

Inguru hezitzaileetan partaidetza parekidea sustatzeko erabilgarria izan daitekeen baliabideren bat gomendatu:

GUÍA DE BUENAS PRÁCTICAS DE EDUCACIÓN EN IGUALDAD EN EUROPA

Escuela incluida:recursos y estrategias para la participación ciudadana

Igualdad de género a través de la escuela: proporcionar unentorno de aprendizaje seguro e inclusivo

HAURREN PARTE-HARTZEA

 Aste honetako gaia parte-hartzea izan dugu... eta eskoletan haurren parte-hartzeari buruzko testu edo ahoz gorako hausnarketa hau partekatu nahi nuke zuekin:

Irudia: Tonucci

Haur Hezkuntzako etapan, haurra bere nortasunaren eraikuntza garatzen eta osatzen ari den etapa honetan, eskaintzen diogunak edo eskaintzen ez diogunak berarengan eragina duela esan beharrik ez dago. Harri horretatik tiraka esango nuke, Haur Hezkuntzako dekretua oinarri hartuta Mugimendu Autonomoak eskoletan haurren benetako parte-hartzea txikitatik ahalbideratzeko aukera izan daitekeela. 

Autonomoa? Autonomia? Erabakitzeko autonomia. Zerbait erabakitzeak halabeharrez dakar beste zerbaiten dolua kudeatzea. Bai eta erabakitako horren kontzientzia, konpromezua eta ardura hartzea ere. Ardurak norbere erabakia hartzen denetik garatzen denerainoko bide honetan bizipen, hausnarketa, erabakia, kontzientzia, akats zein lorpenak dakartza. 

Aldi berean norbanakoak egiten du bide hau, indibiduoak. Baina inoiz ez ingurune huts batean eta eraginik gabe, aste honetan sakondu bezala. Barruak kanpoa ezagutzea eskatzen digu eta hark gugan eragina duenez, norbanako horrek berriz ere garapen eta kokapen konstantea dakar... hori delako bizitza:

Ni, zu, gu, ni...

Nik erabakitako bide eta zirrikituei esker lotzen naiz ingurunera. Zuk aukeratzen eta erabakitzen baduzu nire bidea, nekez bizi dezaket indibiduo bezala. Inguruneko profesionalek beraien betaurreko moreekin aukera hori ematen badidate, berez, naturaltasunez biziko dut bakoitza garena eta nigan zein nigandik jasotzen dudana. 

Aurreko urte bateko post hau irakurtzera gonbidatu nahi zaituztet, gaiaren kokapena egiteaz gain, eskoletarako proposamenak aurkezten dituelako:

https://hezkeh0506.blogspot.com/2016/01/partaidetza-parekidearen-inguruan_20.html

PARTAIDETZARAKO ESPAZIOAK ESKAINTZEN

 

Aste honetako gaia oso interesgarria egin zait. Ikasleen parte hartzea  eskoletan oraindik ere asko landu behar den gaia dela iruditzen zait.

Jarrillerak idatzitako post hau partekatu nahi dut zuekin emakumeak espazio publikoan  lidertza izateko hainbat puntu aipatzen dituelako.

Eskola eremua oraindik ere helduok zehazten eta antolatzen dugu gehienetan ikasleei benetako parte hartze txikia uzten diegularik.

Helduon ikusmoldera eta beharretara eraikitako espazio eta denbora antolaketak ditugu gehienetan. Sistema bera martxan jarri zenetik oinarri oinarrian aldaketa gutxi egiteko egitura zurrunak dauzkagu.

Legeak arautzen digunez ikasleen parte hartzea sustatu behar dugula nolabaiteko moldaketak egiten saiatzen gara eta ahotsa ematen diegu esparru murritz batzuetan baina niretzat ez  da nahikoa. Emakumea ahaldunduaz bat haurra eta gazteei hitza hartzen ahalduntzen lagundu behar diegu baina hor gure begirada irekitzen hasi behar dugu lehenik.

Zenbateraino gaude prest beraien parte hartzea handitzeko? Aukerak zabaltzeko? Entzuteko eta beharrei erantzuna emateko?

Oinherri-k eginiko ekarpen hau ekarri nahi dizuet. Parte hartzea ikuspegi feministatik nola eraiki daitekeen proposatzen du liburuxka honetan.

 

Gure eskolan azken hiru urteetan ikasle batzordea martxan daukagu. Bertan maila bakoitzetik  bi arduradun joaten  dira asanblada batera eta bertan klaustroko eta zuzendaritzako arduradunekin eskolari dagozkion gai desberdinei buruz beren geletan landutako gaiak, beharrak , iritziak ekartzen dira eta erabakiak hartzen dira.

Lehenengo pausoa eman dugu baina oraindik ere urrats asko ditugu emateko. Parte hartzea parekidea den ala ez  dugu hausnartu… aste honetako lanketarekin badugu honetan lana…

Ikasle guztiak beraien ikaskuntza prozesuan zehar noizbait bertatik pasatzeko sistema antolatu behar dugu.

Lanketarako gaiak eta erabakiak hartzeko esparrua zabaltzen joan behar dugu.

Ahaldundu behar ditugu. Gure begirada zabaldu behar dugu.

             

 

EZ begiratu, zatoz ta BATU!

 Lelo horrekin hasi ginen Zarauzko Sorginak Gazte Asanbladako kideok hamaika ekintza feministetara herritarrak animatzen. Orduan ikusi genuen guk, parte-hartzen, parte-hartuz ikasten dela, ez dagoela besterik.

Duela hamar bat urte gurera gerturatu zen Pili Alvarez Moles soziologoa, ‘Gaztetxeak eta Generoa’ ikerketan parte hartu nahi genuen galdetzera. Berarekin saio asko egin ostean, ohartu ginen espero genuena baino botere-harreman gehiago zeudela guk kolektibo bezala parte hartzen genuen Zarauzko Gaztetxeko Asanbladan. Irakurri nahi izenez gero, hemen Piliri, ikerketa amaitzean egin zioten elkarrizketa. Eskerrak eman nahiko nizkioke hemendik Piliri, oso garrantzitsuak izan ziren berekin izandako hizketaldiak niretzat. Jarraian zati bat:

"Gauzak aldatuz joango direla uste duzu?

Ikerketa planteatzeagatik bakarrik pozik nago. Parte hartu duten neskek komentatu didate ikerketaren ondoren gai hauen inguruan hitz egiteko aukera zabaldu dela. Gaztetxeetan edo asanbladetan gai hauek ateratzea oso zaila da. Gehienetan arazoa ez delako identifikatzen, beraz  horren inguruan berba egitea ez da lehentasuna. Badakit leku batzuetan debatea piztu dela.

Gaztetxeetan kultura feninista ez dago normalizatuta?

Oztopo piloa dago gaztetxe batean parte hartzeko, nahiz eta horrela ez duen izan behar. Gizarte honetan gaudelako, baina oztopoak daude. Guztiok daukagu heziketa bat, eta ez baduzu lantzen zure heziketa, ez baduzu horrekin apurtzen, rol sexistak eta diskriminazioa errepikatuko dituzu. Gaztetxe batean talde feministak parte hartzen badu egoera desberdinean biziko dira edota, behintzat, gauzak zalantzan jarriko dituzte."

Gazte mugimenduan bezalaxe, eskoletan ere parte-hartzearen gakoetako bat transparentzian dagoela iruditzen zait. Parte-hartze horren ondorioz egingo diren proposamenak eta ekintzak egin egingo direla, guztionak kontuan hartuko direla (eta ez batzuenak eta batzuetan). Hor dago, nire ustez, une honetan, eman gabekopausu konplexuenetariko bat. Helduok, oraindik, parte-hartze prozesuak gehiegi bideratzen ditugu (horrek ez du esan nahi, askatasun naturalaren alde egin behar dugunik, badakigu "naturalak", askotan, hegemonikoa esan nahi duela eta). Horren harira, hementxe duzue proposatutako letra-zopa:

Bestetik, gazteen parte-hartzearen inguruko dokumental txiki bat uzten dizuet jarrian. Bertan Kolombia eta Euskadiko gazteen prozesu batzuk biltzen dira, genero parekidetasunari atal bat eskaintzen diote:

Parte-hartzeak herritartasun kontziente eta eraldatzailearekin du lotura zuzena nire ustez. Eskubideak ditugula, baina baita bete beharrak ere. Indibidualismoa eta kolektiboaren mugak eta loturan uztartzen laguntzen digute prozesu hauek, entzun eta proposatzen, elkarrekin eraikitzen. Elkarrekintza horretan, derrigorrez, emakumeok egon beharko dugu, irakasleotatik hasita (ez dezagun ahantzi eskoletako organo erabakiorrenetan zein izaten den, gehiegitan, gure rola). Izan gaitezen ere gure eskoletako prozesuen burujabe, gure formakuntza jarraiaren burujabe, ikasle, familia eta herriarekin elkarlanean. Eskolan parte hartze prozesuak martxan jarri nahi baditugu, hezkuntza komunitate osoak egon beharko du bertan, guztiok ikusi behar dugu besteek ere parte-hartzen dutela, modu horizontalean. Hezkuntza da etorkizun parekideagoak sortzeko giltza, eta horretarako, dudarik gabe, parte-hartze eraldatzailea da gakoa, bestela, ez da jasangarria izango. Horretaz gain, eraldaketaren burujabe izango dira parte-hartzaile guztiak, propio sentituko dugu prozesua. Honen harira,  Gorettiren post hau irakurtzea gomendatzen dut, aparta iruditu zait helduon askatzearen beldurren inguruan. 

Azkenik, Alboan herritartasun kritikoaren inguruan dituen baliabideak gomendatuko nituzke, asko gelan bertan lantzeko interesgarriak zian daitezke:https: //www.edukalboan.org/eu Balibide horien artean, hemen duzue Hezkidetza Autodiagnostiko Parte Hartzaileak egiteko gida, gozatu :)

Beraz, badakigu: EZ BEGIRATU, ZATOZ TA BATU!