PARTAIDETZA PAREKIDEAREN INGURUAN HAUSNARTZEN

Partaidetza hainbat legetan aipatzen den eskubidea da eta hainbat eremutan garatu eta bultzatu behar dugula adierazten da. Baina zer da parte hartzea?

Alde batetik esan dezakegu parte hartzea prozesu bat dela komunitate bat antolatzeko eta mobilizatzeko erabiltzen duguna, beti etorkizunari begirada jarriz. Horretarako komunitate horretako pertsonek subjektu funtzioa hartu beharko lukete prozesu horretan eragileak izateko.

Beste aldetik esan behar dugu eragile edo subjektua izateko parte hartze "ahalmena" garatu egin behar dela. Ingurua aldatzeko, erabakiak hartzeko eta eragina izateko duten pertsonek, ahalmen hori guztiz garatuta izan beharko lukete.

Baina zer gertatzen da "ahalmen" hori kolektibo batean ez bada garatzen?; eta ez badiegu tresnak eta baliabideak eskaintzen garapen hori bermatzeko?; parte hartzen ikasteko?

Ba argi dago kolektibo hori besteen menpean egongo dela, beti isilpean, itzalpean,...mundu publikoan ez zen ageriko. Horixe gertatzen da emakume, neska eta bestelako kolektibo segregatuekin.

Beraz hasierara bueltatzen bagara konturatzen gara legeek dioten "eskubide" hori benetan ez dela bermatzen pertsona guztietan.

Zer egin orduan? Genero ikuspegia "partaidetza prozesuetan" kontuan hartuz. Partaidetza parekidea bultzatuz. 
Hauxe hobeto ulertzeko partaidetza bermatzen duten baldintzei erreparatu beharko genituzke:  hiru ildoak hauek dira (Equipo Claves, 1994)
1.- Parte hartzen jakitea
2.- Parte hartu ahal izatea
3.- Parte hartu nahi izatea

 

* Gurekin bada, izango da proposamen didaktikoa

Aurreko koadroan ikusten dugun moduan ezinbestekoa da PRESTAKUNTZA, MOTIBAZIOA ETA PARTAIDETZA BERMATZEN DUEN ANTOLAMENDUA izatea.

Genero ikuspegia txertatzen dugunean konturatzen gara nahiko zaila dela PARTAIDETZA eta GENEROA lotuta ulertzea. Izan ere gaur egun hainbat zailtasun topatzen ditugu neskeengan partaidetza sustatzeko.

Lehenengo eta behin, neskak eta emakumeak egoeraz ohartzea nahiko zaila izaten da, haien egoera pasiboa, "objektu" bezala tratatua izatea, naturaltasunez bizi dutelako. Gizartetik (familia, komunikabide, eskola,...) jasotzen dituen mezuak horrela adierazten diotelako. Emakumeen "mundua" oraindik pribatua ulertzen da eta badirudi "publikoa" dena gizonezkoen mundua baino ez da. Momentu honetan, beraz, uneak eta espazioak  emakumeak parte hartzeko ez daude bermatuta; baldintza bat ez da betetzen.

Horrek ekartzen duena hauxe da: emakume erreferente gutxi izatea, subjektuak, aktiboak eta partaidetza sustatzen dituztenak hain zuzen. Halaber, erreferente barik, motibazioa ez da bultzatzen. Beste baldintza bete gabe.

Egoera honetan, nola sustatu partaidetza orduan neskeengan? Argi dago, prestakuntzarekin soilik ez dela lortzen. Zer egin orduan? Zeintzuk dira eskolak dituen erronkak?


Hezkuntzan kontuan hartu beharko genuke ze nolako genero-sozializazioa ematen den partaidetzaren inguruan eta hortik abiatuz pausuak eman.

• Hasi beharko lirateke egoera zein den azalarazten, ezagutarazten, neskek eta emakumeek begiak zabaltzeko. Gure eskolako antolaketa bermatzen du guztien partaidetza? Zer aldatu, nola antolatu?

• Horrez gain  motibazioa landu; neskek parte-hartzeko ahalmena ikasi ahal dutela adieraziz, haien partaidetza ezinbestekoa dela esanez. Horretarako inguruko erreferenteak eta partaidetza esperientzia positiboak eskaintzea garrantzitsua da, baita prestakuntza jasotzea ere.

• Gure ohiko praktika guztietan genero ikuspegia txertatu (ordezkariak eta batzordeak hautatzerakoan, metodologia kooperatiboa bultzatuz, mundu pribatuari ere bere garrantzia eta lekua emanez, gure harremanak berdintasunean oinarrituz,...) 

• Eta azkenik horretarako antolaketa parekidea izatea, uneak bermatuz (denboraren eta espazioaren erabilera parekidea izateko neurriak hartuz, egiturak sortuz,..). Adibide praktiko bat eskainiko dizuet, ikastaro honetan ikusi dudana eta oso interesgarria iruditu zaidana: desempoderamiento educativo, antolaketa horizontala (ikasteko prozesuan ikasleak subjektuak izaten badira, haien heldutasunean ere gizarte-bizitza prozesuaren subjektuak bihurtuko ditugu?)  

Parte hartzearen bidean

Helburu hezitzaileak aurrera eramateko partaidetzari garrantzia eman beharko zaio. Irakaskuntza-prozesuan eragilea den subjeturentzat partaidetza aktiboa izateko esku hartze proposamen zehatza egongo da.

“Haurrek eta nerabeek tolerantzia, elkartasuna, errespetua, berdintasuna, erantzukizuna, parte-hartzea eta, oro har, gizarte– elkarbizitzarako printzipio demokratikoen balioak beregana ditzaten sustatu behar dute.”

Partaidetza eraikitzen den prozesu honetan legedia lagun dugu. Besteak beste, duten eragina nabariagatik ahaztu ezinezkoak dira:

• ·      Gizartaratze prozesua
• ·      Giza eskubideakIkasleen eskubideak eta betebeharrak
• ·      Haurren eta Nerabeentzako Plana
• ·      (…)

Parte hartzea tresna eta lan egiteko era garatzen den ahalmena hau prozesuan ematen da ingururarekiko inplikazioari esker, errealitatea sortuz eta aldatuz.

 Parte hartze indibiduala eta kolektiboa batera eginda parte hartze soziala dugu; guztion artean, lan kolektiboen bitartez erlazio berriak, identitate berriak, komunikazio berriak, … eraikitzen joango dira.

 

Hezkuntza eremuan kide guztien inplikazioa funtzeskoa da prozesuan aurrera egiteko. Eta ikasgeletan helduen zeregin nagusitariko bat entzutea izango da.

Equipo Claves (1994) taldearen proposamena erreferentziaren arabera, parte hartzean hiru jarduera ildo nagusia hauek bateratzen dira:

Prozesua oztopatzen duena aldatzeko estrategiak izan daitezke:

• ·      Harreman berria: berdintasuna eta aniztasuna kontuan izanda
• ·      Gatazkeen trataera, modu etikoan baloratuta
• ·      Antolamendu horizontala: sare lanak, lankidetza,…
• ·      Heziketa afektibo.sexuala             
• ·      Baztordeak
• ·      Erreferente eta eredu zuzenak
• ·      Parte hartze parekide aktiboa
• ·      Arauak eta ondorio hezitzaileak
• ·      Jarduerak diseinatzerakoan erakargarritasuna eta denboralizazioa kontuan hartzoak dira harreman positiboak eta pertsonen arteko parekidetasuna bermatzeko.

Desorekak gainditu eta modu aktiboan ekiteko aldaketa, gatazka eta boterearen trataera hezkidetzailea martxan jarrita bide egokirantz abaitzen ari garela ondoriaztu ahalko da.

PARTAIDETZA PAREKIDEA

Aste honetan, oporrak  bueltan, partaidetzaren inguruan hausnartzen aritu gara. Parte hartzea, Parte hartuz elkarteak dioen bezala, pertsonen komunitate bat antolatzeko eta mobilizatzeko prozesua da, eta berorren bidez, eragile edo subjetu-funtzioa hartzen dute pertsona horiek bere gain, kolektibo horren etorkizunari begira.

Haur Hezkuntzako 503 ikasle fruta kontsumo kanpainan parte hartzen ari dira

Iosune Diaz Arce, Altsasuko Bilgune Feministako kidea. Azaroaren 15etik 19ra Indiako Bangalore hirian egin zen Beltzez Jantzitako Emakumeen topaketan parte hartu zuen.







Erabakiak hartzea eta aurrera eramateko konpromesua parte hartzearen barruan daude. Parte hartzea indibiduala edo kolektiboa izan daiteke, goian argazki bi hoien bidez adierazi dudan bezala.
Parte hartze indibidualean, maila pertsonalean egin daiteke, bestebazuen iritzien, interesen eta premien berri emanez.
Parte hartze kolektiboan pertsona talde bat elkarrekin lan egiten du helburu komun batzuekin. Talde bakoitzak bere helburuak, bideak eta tresnak izanik.
Parte hartzeko, parte hartzen jakin behar da, hau da, (gizarte trebetasunak  entzuteko gaitasuna, asertibitatea, enpatia,... garatuta izan behar dituzu,) parte hartu ahal izan behar duzu eta azkenik parte hartu nahi izan behar duzu.

http://www.mujeresjovenes.org/quienes_somos.php




Partaidetzan aritzeko sexu genero estereotipoek mugak jartzen dituzte. Esparru publikoak emakume ereduen faltakin, nesken interesekoa izan daitezkeen gaiak edo ikuspegiak ez dira kontuan hartzen, emakumearen rolaren aldaketari eta bere ondorioei beldurra, partaidetza kulturala eskasa, publikoa eta pribatuaren arteko dikotonomiaren indarragaitik, erakundeen egitura hierarkikoak,... dira emakumezkoak partaidetzan aritzeko zailtasun batzuk.

Partaidetza eta generoa elkarrekin dihoaztela argi ikusten da, eta emakumezkoak parte hartzeko ditugun  zailtasunak ere ikusita,  bestelako partaidetza bat eraiki beharra dago. Honetarako, harreman berriak eraiki beharra daukagu (berdintasunean oinarritutakoak), genero bazterkeriarik gabe, antolamendu horizontalak eraikitzea lankidetzan oinarri, batzordeak antolatzea, zereginen eta rolen banaketan sexu genero estereotipoak apurtzea, jarduerak antolatzerakoan nesken interesak kontuan izatea,...

Partaidetza sustatzeko gure ikasleak subjetu aktiboetan bilakatu behar ditugu, baliabide egokiak eskaini behar dizkiegu, iritziak emateko askatasuna, aukera luzatu behar diegu, guztion ahotsak atera behar dugu eta guztion protagonismoa onartu behar dugu.