FEMINISMOAZ IKASTEN

     Aste hontan ingurukoei feminista ote diren galdetu diet, kuriositatez… Banekien eztabaida sortuko zela, baita gaian sakontzen lagunduko zidala ere.

          Emakumeen artean erantzun ugari jaso ditut; horixe baietz, ba ez takit… horixe ezetz… Ezetz esaten duten hauek ez dut uste gizon eta emakumeek eskubide berdinak lortzearen aurka daudenik, baina feminismo hitzak halako atzerakada bat sortzen duela ematen du.

Gizon batek edo bestek baietz erantzun didate baina gehienek ezetz, gizonak feminista izan daitezke, ala? Erantzun dit gaur batek. Hauei ere feminismo hitzak atzeraka egiten die.

Ezjakintasun handia dagoela ondorioztatu dut, nire inguruan bai behintzat.

Rosario Carrasco eta Ana Cubilloren definizio honek gaian sartzen lagundu dit:

“Feminismoa gaur egun agintzen duen gizarte sistema, patriarkatua salatzen eta hautsi nahi duen mugimendu sozial, politiko, filosofiko, ekonomiko eta kulturala da. Bere helburua emakume eta gizonen arteko aukera berdintasuna lortzea.

Beraz, feminismoak gizon eta emakumeen eskubide berdinak lortzea du helburu, gainera, oso lorpen garratzitsuetara iritsi da, batzuk aipatzekotan: boto eskubidea, lan eta ikasteko eskubidea, politikan parte hartu ahal izatea… 

Lorpen hauek benetako aurrerapauso izan badira ere oraindik eskubide berdinak izatetik urruti gaude;lan munduan bagaude ere ez dugu berdina irabazten, politikan bagaude ere, gure gaitasunak egunerokoan erakutsi behar dira… 

Hezkuntzan jorratu beharreko gai feministei buruz, bi hauek aukeratu ditut:

Ikasgeletan feminismoa lantzea; zer den, lorpenak, feminismoak…

Emakumeak bistaratzea, historian zehar izan diren emakume zientzialari, idazle, pentsalari… ezagutzera ematea.

 Emakume feminista esanguratsu bat.

OCHY CURIEL: Emakumea, beltza, lesbiana, feminista, pentsalaria, aktibista, artista alternatiboa, bakarlaria, antiarrazista, antisexista, erradikala eta kritikoa. Hegemonikoa denaren kontrako oro biltzen du (Santiago, Dominikar Errepublika, 1963). Egun, Kolonbian bizi da, eta feminismo deskoloniaren erreferentetzat jotzen dute.

Hemen irakurri dezakezue berari egindako elkarrizketa bat.

Eta azkenik iazko post bat:

http://hezkeh0506.blogspot.com.es/2015/11/feminismo-guztiak-besarka-ditzagun.html

Balore feministetan oinarrituta heziz

Feminismoa, emakume eta gizonak eskubide eta aukera berak ditugun pertsonak garela sinestea da. Beraz, esan daiteke, emakumeen eskubideak eta estatusa zabaldu eta sakontzea helburu duela. Lan horretan, historian zehar, feminismoak aldarrikapen ugari egin ditu. Hala nola, ondorengo lerroetan hainbat ekarpen aipatuko ditut nire egunerokotasunean esanguratsuenak izan direnak.

Lehena, emakumearen boto eskubidea da. Pentsa espainian emakumezkoen sufragio aktiboa lehenengoz 1933ko azaroaren 19an eman zen.  Emakume guztiok izan beharko genuke gure iritzia emateko edo erabakiak adierazteko ekintza askatasuna. Uste duguna baino dugu esateko, egiteko. Erabakitzeko gai gara eta nire eskubide horrez baliatzen naiz nire aletxoa usteko.

Bigarrena, hezkuntzarako eskubidea da. Gaur egun zorionez, emakumeek egindako lanaren fruitu da hezkuntza eskubidea. Berari esker ez bazen, ez nintzateke gaur egun hezitzaile izango. Asko dugu eskertzeko; izan ere, hezkuntza da, gaitasunak eta trebetasunak garatzeko eta gizartean modu aktiboan parte hartzeko bitartekari nagusia. Horrez gain, aipatu nahiko nuke hezkuntza sistemak izan duen bilakaera; eskola segregatua, mistoa … pausoz pauso eskola hezkidetzailea eraikiz.

Hirugarrenik, emetasun mistikaren “amaiera”. Hau da, emakumeak, ama eta emazteak baino askoz gehiago garela.  Eta zaintza ez dela emakumeon parera soilik.  Baina tamalez, gaur oraindik ere, etxeko lanak eta emakumeok betetzen ditugun zerbitzu asko baloratuak eta partekatuak izan daitezen borrokan jarraitu behar da.

Behin ekarpenak aipaturik, jarraian, hezitzaile bezala jorratu beharreko 2 gai feminista plazaratuko ditut.

      1.-  Emakumeak bistaratzea. Historia, mitologia, artea, kultura … gizarteko ezagupenetan ere emakumeen ikuspuntua txertatzea. Emakumeak protagonista izatea, mendeetan zehar izan duten papera aitortzea eta ikusgai bilakatzea. Izan ere, historia beti gizon eta gizonen ikuspuntutik kontatua izan da. 

            2.-  Hurbileko komunitatearen azterketa. Komunitateko alderdi ezberdinak aztertu ondoren, gainditu beharreko eremuak identifikatu eta esku hartzeak diseinatu. Hala nola, estereotipoen apurketa, hizkuntza sexista, espazioaren erabilera … etab. Horretarako euskarri interesgarriak izan daitezke, jolasak, ipuinak eta antzerkiak esaterako.

Hori guztia kontuan izanik, hau da nik hautaturiko aurreko urteko ekarpena: http://hezkeh0506.blogspot.com.es/2015/11/feminismo-guztiak-besarka-ditzagun.html.  Ekarpenak, bizipen errealak partekatzen ditu lehen eskutik, etxean bizitako errealitatea plasmatzen du. Horrez gain, erabat ados nago aipatzen den ideia honekin: feminismoak lorpen ugari egin ditu baina oraindik batzuen garapen osoa aldarrikatzen jarraitu behar dugu. Hala nola, sexu-askatasuna, lan- postu bat izateko aukera berdintasuna, soldata- aldea …  Gainera, emakume ezberdinen ahotsak ere plazaratzen ditu; testigantza anitzak.

Azkenik, emakume feminista bat aukeratzekotan, nik Angela Davis hautatuko nuke. Gaztetatik, borroka eta ekintzarako prest egon den emakume kementsua.

Emakume feminista

Angela Yvonne Davis ( Birmingham, Alabama, AEB, 19944ko urtarrilaren 26a)    Politikari marxista eta filosofiako irakaslea.  Beltzen eta emakumeen eskubide zibilen aldeko borrokan dihardu, pentsamendu eta diskurtso marxista ardatz hartuta.

Esan daiteke, hiru osagaik zeharkatu dutela Davisen bizitza: emakumeen eskubidek, ezkerrik egindako lana askapen soziala lortzeko, eta espetxe politika. Txikitatik, lehen eskutik bizi izan zuen segregazio fisikoa, auzo zuri batean hezi baitzen. Gaztetan, Pantera Beltzen jardueratik oso gertu zegoen, baita alderi komunistarengandik ere. Azkenean, alderdi komunistan sartu zen.

Bi ekarpen handi egin ditu:

            “Black is beautiful” esaera hedatzen lagundu zuen. Botereak itsusiak garela dio, baina ederrak gara; botereak bazterrean uzten gaitu baina gu erdigunean ezarriko gara. Beltzak gara eta harro gaude.  Esklaboak bai, baina ez dugu nagusiaren modukoa izan nahi.

            Bigarren ekarpena zapalkuntza guztien baturari buruzkoa da. Angela, emakume, beltza, lesbiana eta komunista da, borroka bat eta bakarra. aldarri batera egin zituen: utikan esklabotza eta gora emakumeen eskubideak.

            Bere bizitzan elkartasun hitza aipatzea ere funtsezkotzat jo dut. Izan ere, 1970. Urtean, kartzelan zegoen eta hiru heriotza zigor egozten zizkioten. Horren aurrean, munduko txoko guztietatik babestu zuten “Free Angela” kanpaina. “ Horrek guztiak erakusten du zer den mugimendu bat, sortzen diren harremanak, ezezagunekin ere egiten diren harremanak, lotura emozionalak, globalean aritzearen sentsazioa”.

Angela Davis: “Martin Luther King eta Nelson Mandela dira ezagunak, baina autobusetako boikota emakumeek hasi zuten”

Emakumeen aurkako indarkeria, eguneko 24 orduetan

Genero indarkeria emakumeek emakume izate hutsagatik jasaten duen indarkeria oro da, bai fisikoa, bai sexuala, bai psikologikoa (mikromatxismoak), bai egiturazkoa, bai ekonomikoa,  bai sinbolikoa.

Emakumeok, emakume izate hutsagatik, uneoro jasaten dugu indarkeria, batez ere indarkeria sinbolikoa eta mikromatxismoak.

Indarkeria sinbolikoa biktimentzeko ikusiezina da. Indarkeria sinbolikoaren ondorioz biktimek haientzako onak ez diren jarrerak "natural" gisa onartze dituzte, gauzak horrelakoak direlako eta ezin direlako beste moduan izan. Irantzu Varelak Emakumeen kontrako indarkeria sinbolikoa artikuluan dioen bezala: "Matxismoak hil, pobretu eta lelotu egiten du. Matxismoak hiltzen duela gutxik jartzen du ezbaian. Pobretzen duela ez dugu horren garbi, nahiz eta pobreen %70a emakumea izan. Eta ezinezko litzateke matxismoak hiltzea eta pobretzea lelotuko ez bagintu. Gizonek emakumeen eskubideen kontura pribilejioak dituzue, eta matxismoak sinestarazi nahi digu hori naturala dela."

Mikromatxismoa Luis Boninok proposatutako kontzeptua da, maila sotileko tratu txarrak izendatzeko. Mikromatxismo hauek jarrera leunagoak eta egunerokoak izango lirateke, emakumeen aurkako indarkeria mota guztien oinarrian daudenak. Izan ere, mikromatxismoak ugariak dira, era guztietakoak. Pertsona batek egindako erasoa izan daiteke, baina egungo jendarteak emakumeen aurka zuzenean egindakoa ere izan daiteke. Mikromatxismoak abusu psikologikoak izatera heldu daitezke behin eta berriro erabiliz gero.

Gure jendartean egunerokoan bizi dugun mikromatxismoaren adibideetako bat :

Egoera hau hainbat aldiz bizi izateaz gainera, ondorengo indarkeria egoerak ere bizi izan ditut:

• Auzoko batzarrera bideen egoeraren inguruan hitz egitera joatean, nire iritzia kontuan ez 
  hartzeaz gain ondorengoa esan didate: hurrengo batzarrera aitari etortzeko esan.
• Gasolindegian, kotxeari gasolina botatzean zer gertatuko eta gasolindegikoa (gizona) niri laguntzera korrika etorri zait. Bitartean garrasi ere egin dit: “Lasai, eskuak zikinduko dituzu”. Ez ote dute ba nire eskuek gasolina botatzeko balio? Ordaintzeko orduan, niretzako galdera ea haurra, ama, aita… nola dabiltzan. Nire atzeko gizonezkoari ordea: “lan askorekin zabiltzate enpresan?” Argi geratu da, besteen eskuek lanerako balio duten bitartean, nireek zaintzarako balio dutela.
• Gela batera idazkaritzako aulki handia eraman behar dela entzutean, aulkia eramando dudala adieraztean ondorengoa erantzun didate: "lasai egon, gizonezkoren bat etortzean eramango du". Nik, ordea, aulkia hartu dut. Baina, buelta hartu orduko eskolan ditugun bi gizonezkoak ondorengoa esan didate: "Lasai, guk eramango dugu"

Egoera hauek hainbat eskolatan gertatzen dira. Pasa den urteko ikastarokideak, Sol Antolinek, egindako GENERO INDARKERIA LEKU GUZTIETAN postean ere ondorengoa irakurri daiteke:

"Irakasle gelan batean Heziketa fisiko irakasle mutil bat (gaztea) ordenagailuan lan egiten zegoen, oso pozik bere lana ondo geratzen zen eta, berak komentatuta ozenki, lana amaituta inprimatu nahi zuen baina arazoren bat izan zuen eta honako esaldia bota zuen: "los ordenadores como nosotros, bien. Las impresoras como las mujeres lentas y torpes" (gaztelaniaz esan zuen)."

Gure gelatako neskek, indarkeria egoera hauek eta beste hainbat egunerokoan jasaten dituzte. Honen adibideetako bat, pasa den urtean Beldur Barik Lehiaketako txapelduna izan zen 40 golpe bideoa.

Hau guztia eremu hezitzailean lantzeko aukera paregabea, BELDUR BARIK programa izan daiteke. Honen arira, pasa den urtean gazte talde batekin burututako "NORA BEGIRA?" bideoa.