JAKINA LEHENENGO MAILAN!

 

Sare sozialeei buruz  hausnartzen

Jakina giza-sareetan lehenengo mailakoak garela!. Kasu askotan, mugitzen gara sare sozialetan : Twitter, Facebook-en baina bagara begirale hutsak. Hauxe da, informazioa jasotzen dugu, txioak irakurtzen ditugu hainbat txio-hari interesgarriei jarraitzen diegu, likes edo retxioak ematen ditugu. Orokorrean, nahiko jarrera pasibo izateko joera dago sare sozialetan, gehienok ez dugulako erabat parte hartzen, ezta eraiki ere ez. Maite Goñik eginiko ​infografían ​eta bertan ematen  dituen lankidetzaren arloei eta adibideei begirada bat besterik ez dugu behar, ze mailako partaidetzaile garen jakiteko.

Gaiak aukera eman digu hainbat gauzatan pentsatzeko astean zehar: Ikerketako adierazpenetako sare sozialeetan genero jarreretan eta gure jarreran.  Gora behera egon naiz pentsatan nola pozizionatu sare sozialetan, nola hazi honetan. Oraindik urrun ikusten dut burua dauden lankidetza aukerei begira, baina gutxienez hasi naiz ikusten  giza sareen dauden aukerak eta beharrak: komunikazioa, komunitateak eta kooperazioa sortu, ziberaktibismoa ulertu, genero desberdineko presentzia eta aniztasun anitzaren presentzia bermatu.

 

Ez da erreza ziberaktibismo hezkidetzaile kontzeptuan murgiltzea. Hala  ere, hainbat ikerketa eta sare sozialetan erreferenteak irakurrita, Hezkuntzan begirada zabala eta adi egon behar!. Eu-kids-online behatokien analisiak[1] dio “neskak askoz gehiagotan egon dira egoera deserosoetan Interneten (%40), mutilekin alderatuta (% 29)”. Hortxe dugu  ziberaktibista izateko beharraren arrazoi bat. Beste aldetik, txostenak dio “gurasoek maizago animatzen dituztela mutilak sarea arakatu dezaten, eta neskei muga gehiago jartzen dizkietela. Familietan kezka handiagoa dagoela nesken sareko segurtasunarekiko”. Sare-soziala gizartearen sasi ispilua izango ote da?

 

 

---

[1] https://www.lse.ac.uk/media-and-communications/assets/documents/research/eu-kids-online/reports/EU-Kids-Online-2020-10Feb2020.pdf

 

 

Txio, selfie eta traola artean galduta

 Egia esan nahi dizuet: sare sozial digitalen (eskerrik askoJoseba ;) erabilerak ezin egon handia sortzen didate. Facebook-a dut. Bertan egunkari, plataforma, irrati eta eragile ezberdinak jarraitzen ditut eguneko berrien argazki orokor bat izateko. Whatsapp-a ere badut. Nire gusturako gehiegi eta nire kuadrilakoentzat gutxiegi erabiltzen omen dut. Izan nuen lan batean Likedineko kontu bat egiteko ere eskatu zidaten eta berau mantentzen dut apreziatzen ditudan harreman batzuk ez galtzeko helburuarekin. Academia sarea ere badut, ikerkuntzan nabilenetik oso erabilgarria egiten zaizkidan artikuluak txukun antolatu eta gomendio berriak iradokitzen baitizkit. Atzerrian bizi izan naizela kontuan hartuta, aitortu beharra diet ere sare hauei harremanak egin, mantendu eta oinarrizko komunikazioa bermatzeko izugarri aberasgarriak egin zaizkidala. 

Baina ikasturtean garrantzia izango zutela irakurri nuenean kezkatu egin nintzen. Nolabait esateko sare hauetan era pasiboan hartzen dut parte. Hau da, ni gauza jakin batzuen jarraitzaile naiz eta hor jartzen diren gauzak kontsumitzen ditut. Urteak dira nik sarrera bat ez dudala ez idazten ez eta elkarbanatzen ere. Tarteka-marteka atsegin dut bat jarri dezaket, baina hori ere kostata. Itxialdian Emakumeen eta Zientziaren inguruko ikastaro bat egin nuen Sorkin erakundeak eskeinita eta bertan ere sareak erabiltzera animatzen gintuzten. Facebook-eko talde itxi batean parte hartzen hasi nintzen eta espazio horretan eroso sentitzea lortu nuen. Ikastaro honetan Hezkidetzan Parte Hartzen taldean gustura parte hartuko dut, baita blogean ere, Twitterreko kontu bat egitea ere planteatzen ari naiz.

Zuen sarrerak eta proposatutako irakurgaiak irakurri ostean, ziberfeminismoaren garrantziaz ohartu naiz. Hausnartzeko badut ere espazioak okupatzeak izan dezakeen garrantziaz... akaso hemendik gutxira Tik-tok eta guzti ibiliko naiz! Dolors-i eskarrak konturatu naiz, nik hala uste ez nuen arren, TIC-etik TAC-era aspaldi pasa nintzela. TEP-erako ibilbidean hasiko naizen hala ez, ez dakit oraindik baina erronka polita izan daiteke.

SARE SOZIALAK TRESNAK EDO KONTROLA?

Ideia kontrajarriak dauzkat gai honi dagokionez. Egia da sare sozialen inguruan irakurri eta aurkitzen duzun materiala asko aldatzen dela ikuspuntuaren arabera. Ni beti izan naiz pixka bat eszeptikoa, edo hori erabiltzen dut mundu teknologikoan dudan gabezia zuritzeko.

Alde batetik, Maite Goñi izan nuen irakasle MU-n eta berak zinez sinisten zuen sare sozialen eta IKT-en erabileran eta noski, horretan aritzeko formakuntzan. Eta gero, beste alde batetik, asko izan dira kontrol sozialaren inguruan irakurritako artikuluak, konspirazio kutsu morbosoz beteak. Azkena, netflixeko The Social Dilemma dokumentala. Ikusi eta gero Facebook kendu nuen mugikorretik. Gaur, aldiz, Twitter instalatu dut. 

Zaila egiten zait hain hitz gutxitan gauzak ez nahastea baina ideia nagusi bezala: sare sozialak tresna diren heinean sortzen zaizkigun erronkak burutzeko laguntzeko daude. Ikusten dudan arazoa erronka horien helburuan dago. Argi dago gaur egun borroka ideologikoa sare sozialetan ematen dela. Sistema cis-hetero-patriarkal-kapitalistak badaki hori, eta hor ikusten dut nik ziberaktibismo hezkidetzailearen papera eta garrantzia. Horri aurre egin eta kontra egiteko tresna. Eta horrek gure partetik espazio horiek betetzea eta bertan eragitea eskatzen digu, borroka horretan eragin nahi badugu behintzat. Ikastaro honek horretarako aukera ematen digula uste dut.

Amaitzeko, dokumentalean zer pentsatu eman zidan ideia bat partekatu nahiko nuke zuekin. 

 

GUZTIOK ABIAN!!

Etnia edota erlijioarekin lotutako “zibergorrotoa” eraso mota bat dela eta jendearen bizitzan eragin negatiboak dituela ulertzen dute gazteek. ARGIA.com.

“Zibergorrotoa” fenomeno globala, gero eta handiagoa gizartean. Gorrotoaren diskurtsoa, berez, ez da arazo berria giza eskubideen defentsan, baina bai Interneten duen presentzia, online dimentsioa.

Normalean, intolerantzia jarrera beligeranteei edo iraingarriei lotuta egoten da. Etniak edo erlijioak horrelako jokabideak eragiten dituzte, norberaren sinesmena bakarra dela pentsatzen denean eta gainerakoak ez. 

Horrek ez du laguntzen, sinesmen batzuei ere aurre egiten die, besteak beste, erlijio, nazionalitate, etnia edo genero-arrazoiengatik edozein kolektiboren aurkako gorrotoa elikatuz. 

Zer suposatu dute sare sozialek? Azken urteotan, pertsona hauen aurkako erasoak areagotu egin dira gizartean. Eta, noski, sareek oso ohikoak dira gaur egungo gizartean, zeinek komunikaziorako eta iritzi askerako sarbide errazagoa eta azkarragoa ahalbidetzen du. 

Beraz, onak ala txarrak dira? Ba, sare sozialek alde onak eta txarrak badituzte, gizartearen eta askatasunaren aldeko balkoi handi bat dira, nahiz eta batzuetan askatasun honek alde negatiboak ere izan, batzuetan onartu nahi ez arren. Askotan bakardadea, Berria egunkarian azaltzen denez, soilik eragiteaz gain, gehiegizko informazioak eta desinformazioak kalte egiten dute. Horrek egoera eta jarduera nahiko kaltegarriak eragin ditzake, oro har, ahaldutze pertsonal faltsu bati loturik. Mota askotako gorrotoak areagotu egiten du pertsonen arteko intolerantzia. 

Hezitzaileok lan garrantzitsua dugu horrelako pentsamenduak geldiarazteko. Berdintasunak indibidualtasunaren defentsan du jatorria. Hori bai, tolarantzia beti norberarengan hasi eta amaitzen da. 

Ados?

MUNDUAK EZIN DU GALDU DAUKAN TALENTUAREN ERDIA!

Ingurune digitala, bere abantaila eta desabantailekin, gure egunerokoan sartu da, interakzio sozialeko, ikaskuntzako eta informazioa eta ezagutza eskuratzeko modu berri bat eskainiz.

Ianire Estébanezen ustez, “online bizitzan gertatzen denak = offlinearekin du zerikusia”. Ikerketa ugarik frogatzen dute sareetan elkarreraginean desberdintasunak, alborapenak, estereotipoak eta indarrean dauden gizarte- eta botere-ereduak errepikatzen direla. Era berean, Internet, sare sozialak eta aplikazio mugikorrak indarkeria mota ugari agertzen diren espazioak dira.

Hala ere, mundu digitalak informazio-, ezagutza-, ikaste-, komunikazio- eta dibertsio-aukera ugari eskaintzen dizkigu.

Gaur egun, sare sozialek eta eskolak duten erronkarik garrantzitsuena da errealitatearen ispilu huts izatetik eragile aktibo izatera pasatzea gizarte-ordena aldatzeko eta aurreiritziak, estereotipoak eta desberdintasunak gainditzeko. Ziberfeminismoa eta hezkidetza bezalako mugimenduak helburu horiek lortzeko asmoz sortu dira.

Remedios Zafrak dioenez, Interneteko egitura horizontalak eta hierarkiarik gabeak eredu patriarkaletatik kanpo espazio bat sortzen du, eta lehengo botere-moduak ez errepikatzeko aukera ematen du. Era berean, EAEko hezkidetza-planean islatzen den bezala, hezkidetza elementu nagusia da, genero-aurreiritziak eta -estereotipoak gainditzeko. Eskola funtsezko eragile sozializatzailea da, eta, testuinguru horretan, ikastetxeak ezinbestekoak dira ikasleen artean botere-harremanak eraldatzen laguntzeko; horretarako, aldaketa batzuk egin behar dira, berdintasunean oinarritutako eta indarkeriarik gabeko hezkuntza bermatzeko. Ikastetxean eta Interneten tratu onen kultura sartu behar da.

Gazteek gero eta gehiago erabiltzen dituzte Internet, sare sozialak eta aplikazio mugikorrak; eta tresna horiek aukera asko eskaintzen dituzte, baina baita arrisku asko ere. Irakasleei, tresna digitalen eta sare sozialen erabilera mugatu beharrean, jarrera proaktiboa izatea tokatzen zaie beren erabilera arduratsu eta kritikoan hezteko. Gaur egungo eskola ezin da bizi ikasleen testuingurutik kanpo, eta gaitasun digitala curriculumean zeharka sartu behar du.

Amaitzeko, gizarte-sareen gaian interesgarriena iruditu zaidana zera izan da: eragiten dituzten abantailetan eta eragozpenetan sakontzea, zenbait autoreren iritziak eta hainbat ikerketaren emaitzak ezagutzea, ideiak antolatzen eta diskurtso propioa egiten lagundu baitidate. Eta bide horretan, autoreak, filosofiak, gizarte-mugimenduak, planteamendu pedagogikoak, hiztegia eta niretzat berriak ziren kontzeptuak sartu ditut.😃!!

Irudien iturriak:

 https://muraldegenero.com/origenes-feministas-cuales-son-las-cuatro-olas-del-feminismo-en-la-historia/

https://lakesshoweringspaces.com/news/its-not-a-battle-between-online-or-offline/#.X4qrHtDHzIU

https://www.haurtzaroikastola.eus/node/47575

 https://estudiosanamar.com/formacion/2020/01/14/curso-internet-redes-sociales-y-dispositivos-digitales/

 

SARE SOZIALEKIN ELKARBIZITZEN

 Zer esan sare sozialen inguruan, ia egunero erabili bai eta inoiz ere gai honen inguruan hausnarketa sakonik egin.

Sare sozialak harremantzeko topagune indartsuak bilakatu dira azkenaldian, gure inguruarekin hartu eman ugariak eta anitzak izateko eremua eskaintzen baitute. Era berean, ezagutzarako sarbidean ere bilakatu dira. Hau honela izanik, sare sozialak tresna boteretsu batean bilakatu dira eta ezinbestekoa suertatzen da hauek modu egokian eta kritikoan erabiltzen eta interpretatzen ikastea. 

Egia esan, 26 urte izateko eta egun sare sozialek duten indarra kontuan izanik ez dut hauek erabiltzen denbora asko pasatzen. Denbora pasa Instagramen eta hori da dena, DENBORAPASA.

Berria izan da  niretzat sare sozialek feminismoan, hezkidetzan eta hezkuntzan eragin dezaketen aldaketen hausnarketa egitea. Egia da herramienta indartsua eta era berean tentuz erabili beharrekoa dela. 

Ziberaktibismo hezkidetzailea bultzatzeari dagokionez, ezinbestekoa suertatzen da hau. Izan ere, gizartearen genero harremanen eredua sareetara ere hedatuta dago. Beraz, jende gaztearengana heltzeko eta eredu patriarkalari aurre egiteko ziberaktibismoa ezinbestekoa da. Izan ere, gazteek oharkabean jasotzen dituzten hainbat mezu, beraien bizitzetan integratzen dituzte beraien burua eraikitzen eta definitzen ari direla. Gure eskuetan dago Golsmanek  dioen bezala, gure erantzukizuna da internet bidez ahalduntze praktika eraginkorrak sortzea eta guztion artea feminismoa eta gazteak babesteko sare bat sortzea. 

"Sare sozialetan, hausnartu ordez, etengabe posizionatu beharra dago"(Lucía Lijtmaer, 2019)

Ezin badut dantza egin...baina... Tik Tok-en??

    Portugaleteko Mugimendu feministan militatzen hasi nintzenean, egoera zaila bizi izan genuen herrian, eta Facebook sare sozialean orri bat irekitzea erabaki genuen, gertatzen zena begi bistan jartzeko. Beste elkarte batean beste orri baten administratzaile izatetik nentorren, eta hemen ere hala izatea egokitu zitzaidan.  

       Banekien apurra akatsei esker ikasi nuen. Eta garai hartan gure aldarrikapenari ahotsa emateko baliabidea zena gure bozgorailu eta ikusgarri bihurtzeko modu bihurtu da. 

Facebooketik twitter ere izan genuen, eta gazteengana iristeko Instagram egin behar izan genuen.

Eta ezer jakin gabe, sare hauen administratzaile izaten jarraitzea egokitu zitzaidan.

Ane Larrinagak "Zientzia eta teknologia ez zaizkie gustatzen neskei" artikuluan dioen bezala:

    Honen ondorioz, gainerako kideei ezinezkoa iruditzen zitzaien haietakoren batek aurrera pauso bat eman eta sareen aurrean jartzea, ez garela gai sinetsarazten digutelako, ez dela guretzat.

Eta erremediorik jartzen ez badiogu, artikulu honetan azaltzen den bezala: 

    Sareetan zehar egindako bide honek erakutsi didana da oso tresna baliotsua direla, lehen esan dudan bezala, emakumeak* ikusgarri egiteko. Erreferenteak sortzeko eta ezagutarazteko modu bat dira (guri ez ezik, Lore More edo Emariko kideak sareetan jarraitzea gomendatzen dizuet), eta datorkigun etorkizuna eraiki ahal izateko eta gure artean sareak sortzeko, besteengan hurbil sentitzea eragiten baitigute.

    Sareetan aurki ditzakegun aukera guztien artean, nirengan eragina gehiago izan duena kalitatezko eduki egokia sortzeak sortzen duen ahalegina eta estresa da.
Eta... gutxi ez baliz, orain dantzan jarri nahi gaituzte... Tik Tok-en amaituko dugu?