Genero indarkeria... Gizartearen gaixotasuna

                                                           "Emakume bat ukitzen badute,
                                                         emakume guztiok ukitzen gaituzte"

Genero indarkeriaren erabilera ikasi egiten da : familian, eskolan, telebistan, aisialdian, etab. Ikasi egiten denez, DESIKASI ere egin daiteke: berdintasunezko harremanak eraikiz, zaintza lanak partekatuz, botearen erabilera parekidea sustatuz... Ikasten den eremu guztietan DESIKASI egin beharko litzateke ere. Ez da eskolaren lana bakarrik, guztion lana baizik. 

OMEren datuen arabera, munduko emakumeen %35ak genero indarkeria jasotzen du. Horietatik, arrisku haundiagoa dute desgaitasunen bat duten emakumeek. 

Gaur egungo gazteek isladatzen dituzten datuak ere, beldurgarriak dira:
- Mutilen %30ak eta nesken %13ak "emakume bati bere senarrak eraso egiten dionean, zerbait egin du hori probokatzeko" defendatzen dute. 

- "Gizon oldarkorrak erakargarriagoak direla" nesken %28ak defendatzen du. 
- "Mutil bat neska batzuekin ibiltzea ondo dago, baina ez alderantziz" mutilen %33ak ondo deritzo. 

Ines Alberdiren hitzetan "genero indarkeriaren irakaskuntzan oinarrizko balioak sexismoa eta misoginia dira. Sexismoak emakumeen aurkako mespretxua bultzatzen du (...).Misoginiak emakumeenganako gorrotoa eta beldurra esan nahi du, era berean, lotura estua du emakumea gutxiesten duten bestelako sinesmenekin eta emakumea gizonezkoen kontrolpean egon behar izatearen ustearekin". 

Genero indarkeriaren arazoa konpontzeko, erroetara jo beharra du, Josebe Iturriozek diñoen moduan: "Hiprokesia handia dago, izan ere gizarteak berak ekoizten du banaketa hori eta gero salatu egiten du (...)". Nire ustez arrazoi guztia dauka, gizartean sortzen den arazo bat da, ez da berez edo naturak sortutako arazoa. Genero berdintasunaren alde gaudela esaten dugu, baina egunero ikusi ahal ditugu milaka egoera kontrakoa adierazten dutenak. 

Genero indarkeria mota desberdinak daude, ez bakarrik indarkeri fisikoa. Indarkeria sinbolioa (emakumea argala, gaztea eta ederra izan behar du), egiturazko indarkeria (zaintza lanak, adb), indarkeria psikologikoa (mehatxuak, irainak, etab) edota indarkeria ekonomikoa (dirua kontrolatu, lan egitea debekatu, etab. 

Genero indarkeria ikasia da txikitatik, izan ere, gizarteak irakasten du. Mutilei indartsuak, askeak, heterosexualak, menperatzaileak, aktiboak izaten irakasten zaie eta neskeei, aldiz, menperatuak, suabeak, pasiboak, zaintzaileak, besteetaz arduratzen direnak, maitakorrak, umilak, sensibleak...izan behar direla irakasten zaie.

Aurreko edizioetako postak irakurri eta gero, Maite A.S. ren "emakumeen aurkako indarkeria, egunero 24 orduetan" aukeratu dut. Asko gustatu zait, izan ere, oso ondo azalduta dago zer den genero indarkeria, mota ezberdina eta hainbat datu bilduta. Gainera, bideoak, argazkiak eta linkak proposatu ditu eta azkenik, indarkeria egoerak primeran deskribatu ditu. 


Nire ikastolan genero indarkeria zeharka lantzen den gauza bat da, baina berez, ez zaio daukan garrantzia ematen. Data zehatzak ospatzen direnean jarduera bereziak egiten dira, baina ez da nahikoa. Azkenengo urteetan hau aldatzearen alde agertu gara batzuk. Genero indarkeria, estereotipoak, genero ezberdintasunak...Hezkidetzak eguneroko lana behar du. Egia da gero eta material gehiago dugula honen inguruan, ipuinak, jarduerak, bideoak... Eta horretan gabiz, gero eta gehiago honen alde egiten. 

ANESTESIARIK EZ!! GENERO INDARKERIAK BETE BETEAN EMATEN DIGU!!

Genero indarkeriaren inguruko albiste mordoek anestesiatzen gaituzte… jakin badakigu genero indarkeria hortxe dagoela,… baina horenbeste gertaerei aurre egiteko… ez sufritzeko ez sentitzeko… anestesiatzen gara… Eta anestesiaturik gaudenez, ekimen gutxi ematen dira genero indarkeriaren kontra… “Batzuei gertatzen omen zaie…” Horrelakoren bat, gertu izan arte… 
                                 

Nire hezkuntz eremua hezkidetzailetzat badut ere, indarkeriaren aurkako sustapenak ez ditu egiten. Zeharka lantzen den gai bada ere, gaiari ez zaio, behar duen garrantzia ematen. Eta hori hain zuzen ere, izango litzateke erronka nagusiena. EAEn gutxienez ematen diren emakumeengako erasoak salatzeko atsedenaldian, irakaslego osoa eta ikasleen elkartaratzea egingo balitz ikastetxe guztietan, pil pilean egongo zen gaia litzateke, ez genuke arruntatzat hartuko… Ikasleen egunerokotasunean, garrantzitsua den gai bat dela, barneratuko zuten…

Gaur eguneko jendartean, oraindik ere emakume izateagatik, horregaitik soilik, persona bat erahila izan daitekeela pentsatzen dudanean… Oilo azala jartzen zait eta zirrara batek gorputza zeharkatzen nau… Beste garai batean nagoela ematen du, ku kux klan -en garai hura… etortzen zait burura… eta sinesgaitza iruditzen zait…

Genero indarkeria izeneko gai honetan, azaltzen diren datuak suntsitzaileak dira, eta zerrendatzen direnean emakumeen aurkako indarkeriak (sinbolikoa, psikologikoa,ekonomikoa, mikromatxismoa, fisikoa eta sexuala) emakume guztiok pairatu izan dugula indarkeria azpimarratu dezaket, eta ez baten soilik, horietakoren bat, ziur behin baino gehiagotan sufritu izan ditugula. Horrelakoak nabarmentzeak, hotzikarak sorrerazten dizkit. EMAKUME GUZTIOK!!!

                                   

Aste honetan, beste hainbatetan antzerakoak suertatu diren bezala, EAEn emakume gazte bat loturik eta mozaldatuta agertu da; Madrilen hamasei urteko neska bat erahila izan da bere logelan bertan… Albisteak ez dute duda izpirik uzten sartzen, hementxe dauzkagu adibide ezberdinak, non azalarazten diren emakumeenganako indarkeria…

Ageriko adibideak dira… baina milioka pairatzen ditugu egunero, iragarkien sexismoa, indarkeri ekonomikoa (ez soilik familia barruan eman daitekeena, lan baldintza kaxkarrenak eta soldata baxuenak emakumezkoenak dira…), indarkeri estrukturala  (tratu txarrak jasan dituzten emakumeak gainera erruduntzat jotzen denean), indarkeri ideologikoa (atera dituzten legeak, bai zaintza parteakatuaren inguruan bai alokairuzko sabelen aldeko ekimenak  adibidez) , azken hau indarkeri sinbolikoa bilakatuz era berean…

Hurrengo bideoak, higuingarriak direla ohartarazten dizuet…

https://www.youtube.com/watch?v=8-MPBxesTsc

Eta bi bideo diren arren, bien artean lotura dago…

https://www.youtube.com/watch?v=S9SpavFvZwM

Aurreko ikasturteko post bat aukeratzekotan Maiterena aukeratzen dut. Guztiz bat egiten dut, eta Irantzu Varelaren bideoa brutala da. Datuz gainezka, indarkeri sinbolikoaren analisia ezinhobea eginez, umorez, matxismoa larru gorritan utziz…

Bukatzeko, honako kanta hau, kateak deuseztu, apurtzera… animatzen duena… Aldarrikatzen duen moduan “bizitza bukatzen dela, ametsak xahutu egiten direla…”

Genero indarkeriari buruz hausnartzen

Ikasi eta desikasi

"Emakumeak emakume izate hutsagatik

jasaten dituzten tratu txar psikologikoak,

abusuak, agresio fisikoak eta ustiapen sexualak dira"

Zoritxarrez ohikoa bihurtzen ari da ia egunero genero indarkeriaren inguruko gertaera baten berri izatea gure bizitzan. Aipagarria azken egunetako genero indarkeria interneten jarri eta honako hau ateratzea: Baina zer ari da gertatzen? Genero indarkeriari buruzko urriko albisteak

Genero indarkeriaren erabilera bortizki errotua dago gure gizartean eta datuak beldurgarriak dira: 

Mundu mailan OME-ren arabera emakumeen %35ak pairatzen dute biolentzia.

Europan, urte betean, 62 milioi emakumeetik gora indarkeria mota ezberdinak sufritu zituzten.

Euskal Autonomia Erkidegoan, 2016an ia 4000 emakumeek jasan zuten genero indarkeria.

Bizi dugun patriarkatua nagusi denetik emakume eta gizonen arteko botere desberdintasuna, kultura eta natura dikotomiaren barruan oinarritu da eta hori irakatsi nahi izan digute. Baina argi jakin beharra dago, hori ez dela horrela. Botere desberdintasuna ez dela naturalki ezta biologikoki sortua; gure hazkuntzan zehar eraiki eta ikasi egiten dugula baizik. Hori horrela, Josebe Iturriozek azaltzen digu argi eta garbi: "hipokresia handia dago; izan ere gizarteak berak ekoizten du banaketa hori eta gero salatu egiten du gizarteak ekoiztutako hori, bortxaketak edo erailketak, beste batzuen artean. Gizarteak erakusten die gizonei indarkeria erabiltzen, ez naturak".

Gure egunerokotasunean kontuan izan behar dugu, genero indarkeria ikasia dela eta jendarteratzen garenean mezulari asko ditugula inguruan: familia, eskola, aisialdia, telebista, hedabideak, sinesmenak... Baina askotan ez gara horretaz konturatzen, arreta handiagoa jarri behar dugu haurrekin gaudenean zer esaten dugun, nola jokatzen dugun, zer jartzen dugun telebistan...

Horrez gain, indarkeriaren barruan aurki ditzakegun indarkeria mota ezberdinak asko dira. Askotan ez gara kontziente, edo ni ez nintzen guztiz kontziente, zenbat mota desberdin dauden. Normalean eraso fisikoak, psikologikoak edota sexualak izaten dira lehenak identifikatzen ditugunak, eta askotan horiei bakarrik erreparatzen diogu. Baina kontuan izan behar dugu, ekonomikoa, egiturazkoa eta sinbolikoak ere eragin zuzena dutela. Azken hauetatik, indarkeria sinbolikoa azpimarratu nahiko nuke, izan ere oharkabean azkarren pasatzen den indarkeria dela iruditzen baitzait. Indarkeria sinbolikoaren inguruan informazioa bilatzen ari nintzela, oso ipuin interesgarria aurkitu dut eta bertan indarkeria mota honen nondik norako batzuk erakusten dizkigu. Ipuinaren izenburua, El Maltrato "sutil" da, uste dut izenburuak berak asko esaten duela.  

Gai honen inguruan geroz eta kontzientzia handiagoa hartzen ari da gizartea eta zenbait musikarien letran ere ikus daiteke. Euskal Herrian ere ez gera atzean geratzen eta genero indarkeriaren kontrako abestiak ere aurki ditzakegu. Horren adibideetako bat Sorkun taldearen "Gizaki hauskorra" abestia da:

Aurreko urteetako zenbait post begiratzen aritu naiz eta horietako bi gustatu zaizkit, bata Aurora Azkuerena eta bestea Maiterena. Aurorarenetik "Egun on Printzesa" laburmetraia aipatu nahiko nuke. Maitasun erromantikoa lantzeko bideo egokia irudi baitzait ikasleekin. Bertan ematen eta ikusten diren egoerak errealitatearekin bat datozenak dira gazte eta ez hain gazteen artean eta ahalik eta azkarren landu behar direnak. Bestetik, Maitek indarkeriaren guruan egiten duen hausnarketa asko gustatu zait eta bertan atxikita dituen bideo eta abestiak erabilgarriak suertatu zaizkit.

Egun on Printzesa!

Bizitza besteen baitan antolaturik

Amaitzeko, hezkuntzak zer egin handia dauka genero indarkeria lantzeko orduan. Txikitatik hazi-hezi behar ditugu txikiak berdintasunean, eta horretarako patriarkatuarekin amaitu behar dugu. Min handia egiten ari zaigu gizartean eta hezkidetzaren helburua eskolaren laguntzaz horiei aurre egitea da. Horretarako ezinbestekoa da eskolak konfiantzazkoak eta segurtasun handiko espazio bihurtzea; eta eskolek bertan eraso sexistarik ez onartzea eta kanpoan gertatutako egoerei beharrezko arreta eta zaintza eskaintzea.