Sexu-genero eta estereotipoekin suntsitu
“Bi sexu eta bi genero onartzen eta bereizten dituen sisteman bizi gara”.
(Hezkidetza
Lau Haizetara Proiektua)
Hauen
artean menpeko harremanak ematen dira, batetik arra emearekiko eta
bestetik genero maskulinoa femeninoari gailenduz. Zoritxarrez
bereizketa horrek, gure bizitzako eremu guztietan eragina izan du eta
honen arabera antolatzen dira gure egitura ekonomikoa, politikoa
edota ideologikoak (hezkuntza sistema bera esaterako).
Itziar
Zigak dioen moduan “Bi sexu, bi genero: guztioi hainbeste min
egin digun determinismo dikotomikoa da”. Ez zaio
Ziga idazleari arrazoirik falta. Sexu genero bereizketaren ondorioz,
bereizketa hauek naturalak/biologikoak direla sinetsiarazi
nahi izan baitizkigute, baita hierarkikoak/osagarriak direla
irakatsi ere. Coral Herrerak dioen moduan: “eguneroko
errealitatea hauskorra eta ezegonkorra da...; kulturen eta
ideologiaren arabera aldakorra.”
Gaur
egungo sistema zorrotz honentzat, sexua generoarekin lotuta dago:
gizonak = maskulinoak = rol aktiboa eta emakumeak = femeninoa= rol
pasiboa. Zergaitik dute lotura hori egiteko beharra? Pertsona orok
bera den bezalakoa izateko aukera eduki behar du, ezarrita daukagun
sistema honetatik ateraz. Pertsona beste genero-identitatea egon
daitezkeela argi izan behar dugu, genero ikuspegiak lau haizetara
zabalduz.
Argi
daukagu sexu-genero banaketarekin suntsitu beharra dagoela, min
handia egiten ari baita. Ingurunera begiratu eta horien adibide
garbiak ikus daitezke oso urrutira joan gabe:
-
Haur jaio berrien jantzien koloreetan, askotan urdina edota arrosa
izaten dira. Ez al dago bi kolore horiez gain beste kolorerik
erabiltzeri?
-
Edota, haurrek eskolan jantzita eramaten dituzten aurremantaletan.
Pixkanaka aldatzen dohala esan daiteke aukeraketa hori, baina
oraindik ere oso ohikoak dira.
-
Ikasleak errekreo garaian patiora ateratzen direnean zertan ibiltzen
dira jolasean? Uste dut guztiok badakigula zertaz ari naizen.
Bestalde,
aurreko urteetako post-etan begira aritu ondoren, Ane eta Isabelen
postak aipatu nahiko nituzke. Aneren kasuan, sexua eta generoa oso
ondo azaltzen dituela iruditu zait eta ikasleekin lantzeko irizpide
interesgarriak aipatzen ditu. Isabelen kasuan aldiz, bertan atxikitu
duen “genero ikuspegiaren proiektua”, generoa kantzeko ikuspegi
ezberdinak aztertzeko lagungarria izan zait.
Inteneten,
ikasleekin generoa gaia nola landu eta zer material erabiliko nukeen
begiratzen ari nintzenean, honako bideo hau aurkitu dut:
DIVERDIFERENCIAS. Latino Amerikan, Colombian esaterako ikastetxeetan,
ikasgeletann ematen diren desberdintasunak eta diskriminazioak
lantzeko erabili dute. Bideoaren hasieran irakurri daitekeen bezala:
“Este trabajo es dedicado a todas y todos aquellos que luchan por
las libertades y la igualdad de las persona, y por el desarrollo de
una educación no sexista ni discriminadora, democrática libre de
fundamentos”.
DIVERDIFERENCIAS
"El Proyecto Homofobia en la Escuela de los Andes"
Zuk
nahi duzun bidea jorratzeko aliatuak ez aurkitzeaz gain, gai hauen
inguruan ikasleekin lantzeko material pedagogiko egokiak aurkitzea
da. Zorionez urtetik urtera geroz eta material zein bilduma gehiago
aurki ditzakegu, baina halare ere txiki geratzen da.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina