Non gogoa, han zangoa

Aste hasieran uste nuen orientazioa eta aukera akademikoak egiterako orduan baldintzatuta gaudela jaso dugun sozializazio motagatik. Halere, orientazio eta aukera akademikoei buruzko datuak gertuagotik aztertu ondoren, genero estereotipoek eta genero arrailak uste baina gehiago eragiten digutela ohartu naiz. Gai hontan kontzientzia badagoen arren, praktikan ldaketa oso motel doala uste dut. Hau da, oraindik emaitza akademiko eta errendimendua hobea izanagatik pisu gehiago duela sozialki ‘onartua’ dagoenak.

Orain konturatu naiz, era berean, hautua egiterako orduan faktore garrantzitsua dela autokofiantzarena, eta hemen, oraindik ere, neskok arazoak dauzkagula: subestimatzen garela, alegia.

Pertsonalki nire burua berraztertu beharko banu, gai honek hainbat zer-pentsatu emango lidake. Batxiler zientifiko biologikoa eginik ere, ez nuen planteatu ere egin, esaterako, ingenieritzaren bat ikastea. Uste dut, zuzenean alboratu nuen aukera izan zela, ez nuen nirea sentitzen mundu hori.

Gai honen garrantzia zehaztu beharko banu, esango nuke pertsona bezala gure askatasuna derrigor mugatzen duen baldintzapena dela aukeraketa akademikoa genero estereotipoen kaioletan egitea, etorkizunean guztiz erabakiorra den aukeraketa dela. Bestalde, hezitzaile moduan, erantzunkizun haundia dugu ikasleei ahalik eta aukeraketa askeena egin dezaten, ahalik eta aukeraketa hezkidetzailea bermatu diezaiegun.

Hemen ingenialari batzuen hitzak, artikulu hontatik jasoak:

“Yo estudié el bachillerato técnico y ahí éramos más o menos mitad y mitad, pero luego a carreras técnicas ¡solo pasamos tres chicas! ¿Dónde se quedaron mis compañeras?", se pregunta Montse. Y las tres asienten. Es una buena pregunta: ¿por qué no hay más chicas junto a ellas en clase?”

"Todo a nuestro alrededor, desde que somos pequeñas, nos empuja en otra dirección. Desde los juguetes de lógica, mecánica o construcción, que llevan siempre la foto de un niño en la caja, hasta la publicidad que lanzan las propias universidades, que muestran a los chicos en las ingenierías y a las chicas en marketing o derecho", señala Montse. Las tres han recibido en algún momento consejos de que elijan algo más fácil, algo más "para ellas". "Al final todo eso te deja huella, y cuando tienes que elegir qué estudiar, muchas eligen otra cosa".

→ Interesgarria egin zaidan iazko ikastaro kideen post bat Maiteren honako hau da, bertan genero arrailari buruzko eta emakume zientzialariei buruzko material didaktiko hezkidetzailea proposatzen duelako.

→ Astean zehar baliabide eta datu interesgarri ugari agertu dira. Genero-arrailaren atzean egon daitezkeen arrazoiek bereziki deitu didate atentzioa:

● Aukerak egiteko unean, ingeniaritza edo informatika gradua eta ogibide gisa neskek baino lau aldiz mutil gehiagok hautatzen dute (mutilek nahiz eta emaitza eskasagoak izan eurengan konfiantza handiagoa dute). Osasun zientzietan, aldiz, kontrako egoera agertzen da.

● Neskek matematika eta ingeniaritza ez aukeratzeko antzematen den arrazoi nagusia autokonfiantzaren falta da. Matematika problema baten aurrean antsietatea kudeatzeko arazoak izaten dute eta zientzialari bezala pentsatzeko eskatzen zaienean okerrago aritzen dira (pentsa dezagun ingeniaritza eta zientziekin loturiko esparruak direla ekonomia mugitzen duten esparruak).

 

● Mutilek baino nesken %10 gehiagok uste du ez dagoela lanerako prest.

Aldi Berean, lan merkatuko egoerari buruzko datuek ere zeresan haundia dutela iruditu zait. Oraindik asko dago egiteke. Ildo beretik, Gida Planean agertzen diren hainbat behaketek ere asko diote: 

● Emakumeak eta gizonak berdinak direla esaten dugu baina gero gizonak agertzen dira gauza guztien eredu gisa (historia, eboluzioa, filosofia, zientziak…) Itxuran beraiek dena egin dute eta, honek berarekin emakume-ereduen falta nabaria dakar. Curriculuma oraindik, androzentrikoa da.

● Itxuran diskurtso ez-diskriminatzailea dugu baina begirada kontzienteak sinboliko maskulinoa plazaratzen du: ez ditugu neskak aipatzen, ez daude gure imaginarioan eta horrek diskurtsoa bera baldintzatzen du. Hizkuntzaren erabilera ez-sexistaren erabilpena ez dago oraindik orokortuta.

● Espazioa eta baliabideak guztienak direla onartuta dugu baina oraindik ere mutilak nagusitu egiten dira espazioan eta baliabideak genero-rolen arabera erabiltzen dira.

●Guztien kezkak, zalantzak, nahiak, proiektuak… garrantzi berekoak direla adierazten dugu baina oraindik ere neskei arreta gutxiago ematen diegu.

● Autoestimua haurrek euren heziketan aurrera egiteko gakoa da eta espektatiben teoriak argi dio: irakasleak ikaslearenganako espektatiba onak baldin baditu, bete egingo dira, eta berdin espektatiba txarrekin”, adierazten digu Mikel Garcia Idiakez artikulu honetan. Edith Arenak eta Victor Lavy-k buruturiko ikerketaren arabera “irakasleen joerak zientzietatik aldentzen ditu neskak

Artikulu hontan jasotzen diren datu batuzk ere zer-pentsatua sortu didate. Hauek dira bertatik ekarritako ideia batzuk:

“En edades tempranas, la mayoría de las niñas aventajan a los niños en todas las materias, incluyendo las matemáticas. Así que la diferencia en sus comportamientos no tiene que ver con la falta de habilidad o los conocimientos adquiridos, sino más bien con la forma de enfrentar los retos", explica Gómez. Mientras que los chicos piensan que no solucionan un problema porque es difícil, las chicas piensan que es porque no pueden hacerlo

Ella apunta a una combinación de presión familiar, social y escolar, que hace disminuir la autoestima de las chicas durante la adolescencia (el momento en el que toman el camino de su futuro) y las empuja a rehuir cierto tipo de retos. También, y aquí volvemos a Valentina Tereshkova, a la falta de referentes. ¿Pudo usted mencionar alguna mujer ingeniera al principio de este artículo? Si pudo, enhorabuena. No es habitual. "Si no hay maestras, no hay alumnas", zanja Gómez”

→ Orientazio akademiko hezkidetzailerako material baliagarria: 

 

→ Nire ustez orientazio akademiko hezkidetzailea lantzeko erronka batzuk hauek dira:

● Neskekin haien autokonfiantza sendotu; neska eta emakumeen ahalduntzea sustatu

● Emakume izateko eta emakumeen egoteko erak baloratzea. 

 

● Generoarekin erlazionaturiko aurreiritzien kritika: neska eta mutilentzako estereotipo eta aurreiritziak gainditzen dituzten identifikazio ereduak garatu.

● Berdintasunezko hezkuntza afektiboa garatu

● Elkar ardura eta zaintza tutoretzan sartzea: elkarbizitza arauak berdefinitu, elkar ardura eta zaintza ardatz hartuta. 

 

● Parte hartze parekidea sustatzea: nesken autonomia eta parte hartze parekidea sustatzen duten metodologiak zabaldu.

● Lanbidea izatearen garrantzia indartzea.