PARTAIDETZA

Zer da parte hartzea? Zergatik aurkitzen ditugu batzuetan hainbeste zailtasun partaidetza sustatzeko? Parte hartuz elkarteak horrela definitzen du partaidetza “pertsonen komunitate bat antolatzeko eta mobilizatzeko prozesua da". Parte hartzea gara daitekeen ahalmena da eta parte hartzeko baldintzak Equipo Claves (1994) taldearen proposamena erreferentziaren arabera  parte hartzen jakitea, parte hartu ahal izatea eta parte hartu nahi izatea dira.  Norbere izaeraren eraikuntzan ezinbesteko ezaugarria baldin bada eta jendarte eraldaketarako zein herri bat eraikitzeko oinarrizko tresna, non dago emakumeen partaidetza? Jakina da badirela gainditzeko partaidetzarako sexu-genero estereotipoek jartzen dituzten mugak.  Hezkuntza-esparruetan neskek  partaidetzarako izan ditzaketen arazo, zailtasun edo mugen jatorria arrazoi askoren ondorio izan daiteke eta neurri handi batean zerikusia izaten dute nesken zein mutilen genero-sozializazioarekin, barneratutako jarrerak, baloreak eta mundu sinbolikoaren eraikuntzarekin. Argi dago partaidetza parekidea lortzeko bide luzea daukagula. Hala ere, partaidetza da ikas eta hobe daitekeen gaitasuna esparru guztietan landu ahal izateko. Horretarako, parte hartzen irakatsi, parte hartzeko aukerak eman eta parte hartzera motibatu egin behar gaituzte emakumeok.

Hala, emakumeen partaidetza sozio-politikoa  lortzeko Laura Gómez-ek, Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun saileko Zuzendariak, Emakumeen partaidetza sozio-politikoa bideoan dioenez, "Beharrezkoa da instituzioak herritarrei irekitzea arlo publikoko erabaki guneetatik urrun baztertuak izan baikara". Emakumeon parte hartze politikoa bultzatzea oso garrantzitsua da Mireia Espiazuk, EUDELeko berdintasun teknikariak, dioen bezala: "Partaidetza bultzatzeak ahalduntze prozesuen oinarriak sustatzen baititu". Gainera, berdintasunerako politiketan eragina eduki ahalko dugu, Cristina Almeida-k, abokatu feminstak, Participar es decidir bideoan dioen lez, "politikak emakumea aldatzen du baina emakume askok parte hartuz gero, politika aldatuko dugu".

Nire errealitatean antzekoa gertatzen da bai arlo pribatuan zein publikoan. Hori dela eta, interesgarria litzateke zenbait neurri hartzea, esate baterako:

• Ikasleak parte hartzen irakastea.
• Ikasleei parte hartzeko aukerak ematea beren interesetatik abiatuz.
• Parte ahal izateko bitartekoak eta baliabideak lantze.
• Komunikazioan estilo “femeninoak” ere erabiltzea, nesken iritziak ezagutzea, denok hitz egiteko aukera izanik.
• Ikasleak parte hartzera motibatzea.
• Parte hartzeko espazioa eta denbora era egokian kudeatzea.
• Rol banaketan genero eta sexu-estereotipoak apurtzea.
• Gatazkak  era integralagoan tratatzea.
• Ordezkarien hautaketarako, elkarbizitzarako positiboak jotzen ditugun ezaugarriak kultura “femeninoenak” zein “maskulinoenak” izatea.
• Bestelako lidergoa bultzatzea: lidergoa edozein eraldaketarako nahiak eta interesak batzea baino askoz gehiago da, alegia, begiratzen, entzuten, onartzen, ohartzen jakitea; besteak zer egiten dakien, zertan sentitzen den ziur, zertan den bakarra … taldekide bakoitzak proiektuaren protagonista dela sentitzea, proiektua bizitzea.
• Batzordeak, taldeak osatzerakoan, kuotak erabiltzea.
• Eremu ezberdinetako emakumeen erreferentzia eta ereduak izatez.
• Adina, sexua, generoa, etnia … dela eta talde segregatuak erabiltzea beharrezkoak direnean.
• Batzarretan eta bileretan arauak finkatzea ohikoak izaten diren jarrerak ez izateko (emakumeak gutxiestea, estereotipo femeninoak indartzen dituzten txisteak, komentarioak, emakumeak ikusezin bihurtzea...) eta aktak jasotzea.
• Partaidetza ez dela egoera estatikoa, prozesua baizik kontuan hartzea.
• Taldearen pertenentzia sentimendua indartzeko nesken zein mutilen beharrak kontuan izatea.
• Helburuak eta interesak partekatzea, hau da, proiektua da taldekideak batzen dituena.
• Egon daitezkeen inplikazio eta konpromiso maila ezberdinak zehaztez eta agerian uztea.
• Aske eta gune seguruan sentiarazteko baldintzak jartzea.
• Emakumeek ere errentagarritasunaren pertzepzioa izan behar dute.
• Zereginetarako prestakuntza izatea.

Aurreko lanei dagokionez, oso interesgarria Olatz C-ek burututako infografia.