ESTEREOTIPOAK SALATZEN
Sexu-genero sistemari buruz aritu gara aste honetan.
Aspaldiko partez gai honekin bueltaka ibili naiz, betidanik kezkatu nau eta beti karraskatu dit gauzak horrela izan beharrak. Are gehiago seme-alaba jaio zirenean ez nuelako horretan hazi ezta gutxiago hezi nahi.
Ezarritako dikotomiak eta hierarkiak gainera ni neu "neska" izanda (diotenez), galtzaile paperean uzten ninduen beti.
Gure sinbolikoak, kolektiboa dena, paper konkretu batzuk inposatzen dizkigu txanponaren alde batean edo bestean egonda. Saiatzen dira behin eta berriz egoera horien normalizazioa frogatzen: naturala delako, betidanik horrela izan delako, gure senan datorrelako....baina materialak irakurtzerakoan berriz birplanteatu naiz zelan den dena lotuta eta guztiz itxita duten sistema guztia mantentzeko, sistema hetropatriarkala-ekonomikoa.... "makivelikoa" deritzot eta egia esan erabat blindatutako engranajea mantentzen du. Beldurtzen nau benetan hain sistema korapilatsu eta iruzurtian murgilduta egoteak.
Materialean aipatzen den moduan: "Generoa estatus eta botere harremanak antolatzen dituen sistema soziala da. Genero sistemak lan egiten du bere sistema ekoiztu eta mantentzeko maila soziokulturalean, maila interakzionalean, eta maila indibidualean" (Crawford eta Chaffin).
Txikitatik (jaio baino lehenago be), sozializazio prozesuaren bidez sistemak eraikitakoak barneraten ditugu geure eraikuntza pertsonala osatzen, eta osaketa hori mugen barnean egon ala ez opariak (maitasuna, ospea, onarpena...) edota zigorrak (kritika, mesprestxua, isolamendua...) jasoko ditugu.
EHUk egindako bideoan argi uzten dira horrelako prozesuak nolakoak diren.
Harritzen nau gazte batzuen erantzunak sexismoari buruz, arrazoiak gustuetan oinarritzen.....ufff...fuertea.
Bideoa: https://youtu.be/odRwHfU6hW0
Baina argi dekot apunteetan aipatzen den moduan, mundua ez dela “den bezalakoa”, gu eraikitzen ari gara egunero eta gure esku dago bide berriak sortzea edo horren alde agertzea.
Esan dudan moduan aspaldiko partez nabil gai honekin eta textu desberdinak idatzi ditut, eskutitza formatuan batez ere jostailu eta ipuinen sexismoa eta estereotipoen transmizioa salatzen. Batzuk publikatu zizkidaten eta zuekin konpartitu nahi ditut nahiz eta batzuk erdaraz egon, hurrengo sarrera batean denak jarzteko asmoa dut, ia.
Nire asmoa Amelia Barquinen berbera da: "askatasunerako zirrikitu batzuk irabazten saiatuko ginateke egunero, arnas apur bat hartu ahal izateko...”
Aurreko edizioko Argiñeren sarrera gustatu zait: https://hezkeh0506.blogspot.com/2018/10/zer-da-normala.html. Lotura pilo agertzen dira eta hausnartzeko zein eztabaida egiteko gai potoloa ikutzen du: normaltasunarena.
Ikasleekin lantzeko, niri hainbeste gustatzen zaidan publizitatea eta horrek transmititzen duenaren hausnarketa ariketak erabili ohi dut:
Aldizkari bateko iragarkia bilatu eta aztertu: mezua, kolorea, transmititzen dituen baloreak-mezuak, nori zuzenduta dagoen,....
Gabonetan jostailu katalagoen azterketak: neska eta mutilenn jostailuak, estereotipoen errproduzioa...
• http://www.pikaramagazine.com/2012/12/sexismo-en-los-catalogos-de-juguetes-jasone-zarate-emilio-analiza-los-roles-que-reproduce-una-casa-supuestamente-moderna-y-educativa-como-imaginarium/
• http://www.argia.com/astekaria/docs/2350/pdf/46.pdf
https://www.berria.eus/paperekoa/1741/038/001/2014-03-22/jostailuak_ez_dira_soilik_josteta.htm
Beste bat, erabili izan dudana ere,
ipuin klasikoen azterketa egin, sexismoa bilatu eta azkenean ipuina eraldatu.
https://www.pikaramagazine.com/2014/12/susaeta-eta-sexismoa/
Eta azkenik topa diztakegun oztopoei buruz, argi ikusten direla uste dut: publizitatea, mass-media, jostailuak, ipuinak, TBko serieak, musika, moda....jendartea orokorrean, ze era horretan sistema ez dugu zalantzan ezta kolokan jartzen, dena berdin mantentzen da, bakoitza bere lekuan lasai ezer kuestionatu barik eta jarritu dezkegu produkzioarekin, salmentarekin, binarismoan eroso (batzuk beste batzuk baino gehiago) betikolez.
Bukatzeko, kanta bat:
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina