SEXU-GENEROA

Sexu- genero sistema oraindik ere gizartean oso ezarrita ikusten dut. Zure sexuaren arabera, “horri dagokion” generokoa izan behar zara (femeninoa alua baduzu, maskulinoa zakila eta barrabilak badituzu), eta gainera, zure sexu bera ez dutenengatik erakarrita sentitu behar zara (heterosexuala) baina.. orduan, non gertatzen dira gizona eta neska identifikatzen ez direnak? Intersexualak? Transak? Homosexulak? Bisexualak? Asexualak.. etab….

Argi dago mundu anitz honetan ez dagoela denentzako aukera bera ezta lekua ematerik nahi ere. Asko geratzen da horretarako, normalizazio baterako, norberak bere erara identifikatzeko aukera eta erosotasuna sentitzeko. Honen harira, Uruguay-en duela eguntxo batzuk onartu zuten Ley Trans izenekoa. Herrialde honetan transexualen heriotza tasa 35 urte bitartean kokatzen dena, bizi behar izaten dituzten umilazio eta ezintasunak direla medio. Ikasteko diskriminazioak eta ondorioz, ezin izaten dute LH ere bukatu. Mediku eta osasun zentroetara joateko beldurra, etxetik joan egiteko beharra familiaren diskriminazioa dela medio,… etab. Gehiengoa prostituzioan sartu behar izaten du (%65a inguru), gizartetik baztertua geratzen da, populazio ahulenetarikoa izatea iristen delarik.

Bestetik, aipatu behar dut gizartea ere eroso dagoela gauden bezala, hau da, irakaskuntza munduan garenok bai mugitzen garela pixka bat gehiago gai hauen inguruan; baina egia esateko, kontzientzia sozialik nik ez dut ikusten hau aldatzeko, bigarren mailako arazo bezala sentitzen dela ikusten dut. Erreproduzitzen jarraitzen dugun estereotipoak dira. Nire lehengusina, ahizpa bezala dudana, laster izeba izango da, eta haurraren sexua jakin zuten momentutik jada gela margotzen, izena pentsatzen, arropa erosten etab. hasi ziren familiakoek, ordura arte ez. Akabo. Haur horri jada hamaika espektatiba jarri dizkiote bizkar gainean, betetzen bukatu beharko dituenak, noski. Victoria Sau- ren esaldi hau gustatu zait, honela dioena: “gizon-emakume ezberdintasun biologikoak deterministak dira, naturak berak ematen ditu, baina gizaki kulturalak garen heinean, biologia horrek ez ditu gure portaerak determinatzen” . Gure esku dago honekin jarraitu edo hau eten.

Aipatu behar da, feminismoaren  barruan ere, emakume guztien egoera ez dela maila berdinean ematen. Gure inguruan, gehiengoa emakume txuriak, ikasteko aukera dutenak, gizartearen parte eta integratuak daudenak, direla, garela. Halere, ez gara ahaztu behar badaudela emakume askoren ahotsa entzuten ez dena, egoera larrian bizi direnak, gizartetik at daudenak, lesbianak, trans-ak, beste kultura eta jatorrietakoak, elbarrituak, gehienetan guk bezain aukera berak ez dituztenak.  Hau da, ez da egia aipatutako emakume hauek guztiak maila berdinean daudela, eta feminismoaz ari garenean eta emakume eta gizonezkoen parekidetasuna bilatzen dugula esaten dugunean, bigarren multzoko emakume horiek oraindik ere zailtasun handiagoak dituztela ohartu behar gara, izatez beren egoera bidegabeagoa delako, gizarteak bidegabeagoa egiten die(gu)lako.

  Haur Hezkuntzako hezitzaile bezala, gai hauek lantzeko ipuinen bitartez eraman daiteke aurrera, gaia gelara ekarri eta horren inguruko hausnarketak eginez. Era berean, haurrentzako oso garrantzitsuak diren pertsonaiek (dela pailazoak, marrazki bizidunak, pelikuletako protagonistak…) aniztasun hau islatzea bultzatu beharko genuke, hala, modu natural eta zeharkakoaz genero- perspektiban aurrera egin ahalko dugu. Bestalde, proposatzen dizkiegun jolasak ere ez sexistak izatera, ikasgelan ditugun jostailu eta jolasak aztertzea eta egokiak suertatzen ez direnak kentzea komeni da. Baita jolas hauen erabilera eta guneari arreta mantentzea, jolas guztiak dira garrantzitsu, hau da, batek ez du protagonismo handiagorik ezta leku guztia hartu beharrik ere, “akaparatu” beharrik, izan ere, eskaintzen zaion eremu edo guneak ere zeharka informazio handia transmititzen du. Ideiak argi eta era ulergarrian azaltzen duen dekalogoaren argazkia uzten dizuet, baita Lekeitioko udaletxeak egindako gida bat ere.

Aipatu behar da, gizakion aniztasun honetan, ideologia aniztasuna ere badagoela, eta guk bide honetarantz egiten dugun arren, gure ikasle edo haurren familiek desberdin pentsatu dezaketela hartu behar dugu kontuan, eta hortaz, iritzi berdinak ez konpartitu. Hezkidetza honekin ados ez egon edota beharrezkoa ez dela ikusi, berekin ez doan gaia dela. Horregatik gure lana ere ez da erraza, eta haurrei pentsamendua inposatu gabe (ez guk eta familiek ere) ikuspuntu kritikoa izaten lagundu behar diegu, eurek beren ideiak erabaki, eta ikuspuntuak eta pentsamendua eraiki dezaten.

Halaber, gu ere sistema honen parte garen heinean, ezin gara guztiz desbinkulatu eta gure ondorengo generazioak guztiz eredu hauetatik libre hezi. Adibidez, neska den haur bat jolas sinbolikoan bere burua makilatzen duela jolasten ari dela ikusten dugu eta “amatxo bezala” esaten digu. Nahiz eta hori ikustea ez gustatu, nola ez du haurrak hori erreproduzituko, etxean egunero ikusten badu? Izan ere, ama ere sistema honen parte denez, patroi eta eredu batzuk jarraitzen ditu, eta hau ez da “inbisiblea” haurrarentzat.

Azkenik, iazko postetatik bat aukeratuko banu, Sandrarena izango litzateke. Berak txertatutako bideoa oso interesgarria iruditu zait, egun batean zehar beste sexuan gure burua kokatzea, eta hortaz, horrek nola sentiarazten gaituen aztertzea. Chrisallys-en kanpainari buruz banuen entzuna eta pozten nau iniziatiba hori hemen jaio eta oihartzuna duela jakiteak, sortutako materiala hainbat hizkuntzetara itzultzeari ekin baitiote. Maialenen bertsoen inguruan, hitzik ez, oilo ipurdiarekin uzten nau entzuten dudan bakoitzean. Post guztietatik zaila egin zait bat bakarra aukeratzea, informazio eta material berri pilarekin noa… badut nondik ikasten jarraitu!