Aske hezi

Beti bezala, korrika eta presaka leku batetik bestera, nire inguruko jendeari hezkidetzari buruzko inkestatxo sinplea egin diot. Batez ere, jakin nahi izan dudana honako hau izan da: ea hezkidetza zer den ezagutzen duten eta zeintzuk diren bere jarduera-ildoak. Egia esan, orokorrean denoi kostatu zaie (zaigu) bigarren galdera ondo ulertzea 😅

25-35 urte bitarteko 8 lagunei pasatu diet inkesta; horietatik 4 gizonezkoak dira eta 4 emakumezkoak. Gizonezkoen kasuan, guztiak nire lankideak dira, unibertsitateko irakasle eta ikerlariak. Emakumezkoen artean “mix” gehiago dago: Lehen Hezkuntzako irakasle bat, unibertsitateko eraikinen kudeaketako langile bat, psikologo bat eta arkitektura ikasi baina logistika lanetan aritzen den beste bat. Ia erdiak bere burua feministatzat du. Zergatik ematen ditut hainbeste datu haien inguruan? Nire ustez, ze profil motari galdetzen zaion oso garrantzitsua delako. Etorkizunerako ildo bezala, profil askoz ere ezberdinetako jendeari galdetzea.

Galdetutako 8 lagunen artean, soilik bi emakumek ezagutzen dute zer den hezkidetza eta gai dira jarduera-ildo batzuk aipatzeko. Beste bi emakumek badakite gutxi gora-behera zer den hezkidetza, baina ez daude oso ziur eta ez dira gai jarduera-ildo konkreturik aipatzeko. Izan ere, horietako batek uste dut tranpa egin duela eta interneten begiratu duela hezkidetzaren definizioa. Azkenik, lau gizonek ez dakite zer den (bati ezaguna egiten zaio hitza, baina ez daki bere hitzetan azaltzen) eta, are gutxiago, bere jarduera-ildoak azaltzen.

Ezagutzen dutenen artean, hauek dira jaso ditudan definizioak eta jarduera-ildoak:

Zer da hezkidetza?

“Berdintasunean heztea helburu duen hezkuntza eredua. Genero rolak apurtu eta aniztasuna errespetatzen duena.” “Berdintasuna hezkuntza sisteman sustatzeko kanpaina edo metodologia” “Pertsonaren sexu biologikoa alde batera utziz, berdintasunean hezitzea, sexu biologikoaren estereotipoak ezabatuz eta banakoaren balioak eta potentzialtasuna sustatuz.”

Zeintzuk dira jarduera-ildoak?

“Ikas-komunitate osoaren formakuntza, parte hartzea eta sentsibilizazioa (familiak, profesionalak, e.a.), ikasleekin lan zuzena eta curriculumean zeharka lantzea arlo eta eremu ezberdinetan.” “Eskola batzuetan inplementatuta dagoen interbentzioa izateaz gain, hezkidetza gure bizitzako arlo guztietan inplementatu beharko litzake. Ez du ezertarako balio gure umeei eskola zentroetan hezkidetzaren bitartez irakastea, gero etxean, kalean, telebistan eta gure gizartean alderantzizko ideiak eta estereotipoak erakusten bazaizkie. Eskoletan hezkidetzaren bitartez irakastea aurrerapauso bat da, bai, baina ez da nahikoa.”

Hala ere, inkestatxoa pasatu ez diedan beste inguruko jendea kontuan hartuz gero, ausartzen naiz esatera hezkidetza zer den eta, batez ere, zeintzuk diren bere jarduera-ildoak ezagutzen duten pertsonen profila (ojo, nire kasuan) oso antzerakoa dela: emakumeak*, feministak eta kasu askotan hezitzaileak.

* Emakume kategoria erabiltzen dugu gure egungo errealitatean politikoki eragiteko oraindik baliagarria delakoan, nahiz eta sexu-genero sistemak markatzen duen binomioaz gaindi bizipen, ibilbide, ahalmen eta identitate anitzak ere bagaren (bollerak, trans…).

Niretzat hezkidetza zer den lelo batekin adierazi beharko banu, gehien gustatu zaidan definizioarekin lotuta dagoen hauxe izango litzateke:

 Aurreko edizioetako ikaskideek egindako sarreraren bat hautatzekotan, Irati Mendiguren Cosgayak idatzi zuena aukeratuko nuke. Gehien gustatu zaidan parteak honela dio: “Nola egin bidea, baina? Nola lagundu datorrenari beste modu batean bizi eta hazten, jada intoxikatuta gauden belaunaldi helduon eskutik? Horretarako lehenbiziko pausua ez al da norbere buruari so egunez rol eta estereotipo markatu horiek deseraiki eta askatasunez eraikitzen joateko hausnarketa propioa abiatzea? Esan bezala, lan indibidual eta kolektibo potoloa dugu egiteko irakaskuntzaren munduan. Eta horretarako ezinbestekoa da, nire ustez, norbere burua analizatzetik hastea. Betaurreko moreak janzteko hautua egin eta kontzientziak astinduz eta elkar elikatuz, gure sisteman barneratu ditugun rol batzuk zalantzan jarri beharko genituzke, gerora, inori ezer eraikitzen lagundu nahi badiogu, askatasunez.”. Hor dago niri gehien arduratzen nauen gauzetariko bat… Ze eredu izango gara hurrengo belaunaldientzat? Zelan esango diet neskatxo gazteei neskek ez dutela zertan zirtzilurik eraman behar baina nik, aldi berean, daramatzat? Edo etxean esandakoa gero kalean ikusten ez badute? Eta etxean diot, zeren Iratik esandako “lan indibidual eta kolektibo potoloa dugula irakaskuntzaren munduan” esaldiari gure bizitzan orokorrean lan potoloa dugula gehituko nioke. Eta foroan esan bezala, abiapuntua kontzientzia hartzea izan behar da, Iratik dioen bezala, “ezinbestekoa da norbere burua analizatzetik hastea”. Eta ez hasieran bakarrik; prozesu hezitzaile gisa, autoebaluazioa etengabe egitea eta gauzak zalantzan jartzea komeni da.

Nire ustez, hezkidetza lantzeko arrazoien artean, garrantzitsuenak honako hauek dira: 

1. Estereotipoek, gizon eta emakumeon bizitza ze punturaino baldintzatzen dutenez jabetzeko. 
2. Adimen emozionala askoz ere gehiago garatzeko. 
3. Gure burua garen bezalakoak maitatzeko eta libreago izateko. 
4. Indarkeria matxistaren iceberg-aren oinarria lantzeko
5. Azken finean, heteropatriarkatua suntsitzeko 💣💥😈

Iturria: Argia

Eta Irantzu Varelaren umore pixkatekin bukatzeko, gazte zein helduen artean askotan erabiltzen dugun hitz ditxosoaren inguruko bideo batekin uzten dizuet.

Ondo izan!