HIZKUNTZA versus KOMUNIKAZIOA

HIZKUNTZA, ZER KOMUNIKATZEKO?

Bidean gauza asko baldin badira egiteko ditugunak oraindik ere, Argentinan azken urte hauetan emakume bat izan dela estatuko presidentea gogora ekarri nahi dut, bideo hau zintzilikatu aurretik.

 

Aurrera jarraituz, gaiko laburpenerako anekdota bat kontatzea iruditzen zait egokiena, oso ondo jasotzen duelako, nire ustez, astean zehar jorratutako edukia.

Ourenseko familia baten seme alabak hemen jaio, hemen hazi eta D ereduko eskola publiko batean ari dira ikasten. Etxean galegoz hitz egiten dute. Haurrek oso ondo menperatzen dute euskara eta lagunekin euskaraz (Aitorren hizkuntza????) mintzatzeko ohitura dute. Gaztelania ulertzen dute arazorik gabe. Semea da etxeko gazteena, nire alabaren taldeko kidea Haur Hezkuntzan hasi zirenetik; horren harira harreman estua dut familia honekin, eta bereziki aitarekin sarri eztabaidatu izan dut nire ustez hizkuntza sexista erabiltzeko joera handia duelako; normalean emakumea zer esan jakin gabe gelditzen da baina orokorrean nik exajeratu egiten dudala komentatzen dit, horrenbesteraino ez dela. Beno, ba pasadizoa kokatuta, hau da gertatutakoa: haur hau katekesira joaten da Lehen Jaunartzea egiteko asmoz, gaztelaniaz, Galiziatik etorriko den familiari begira; beno, ba halako batean oso kezkatuta irten da katekesitik eta amari galdetu dio ea Jesukristok ez ditun maite emakumeak.                    

               

Amak, harrituta

-  Baina nola ez, seme? Pertsona guztiak!

Semeak

- Ez dut uste, ama. Apaizak eta katekistak “a todos los  hombres” esaten dute behin eta berriro eta inoiz ez “a las mujeres”.

Ama, barrez:

- Noski, seme, hori da “todos los hombres” esaten dugunean “todos los hombres y todas las mujeres” esan nahi dugulako.

Semeak:

- Baina ezinezkoa da! Nola esaten da, orduan, gizonezkoak bakarrik aipatu nahi ditugunean?

Amak:

- Berdin, “todos los hombres”

Orduan semeak:

- Ba ze gaizki, horrela ez dakigu inoiz zer esan nahi duen “todos los hombres” esaten duenak. Eta gainera, Ez! Ez! Ez!, “todas las mujeres” ez dira “los hombres”, ezin dira “todos los hombres” izan!

Pasadizo hau kontatzearekin batera, (hitzez hitz jasotzen saiatu naiz) han etortzen zait ama oker zegoela esatera! Semearekin bizi izandako anekdota hori eta gero hasi dela garbi ikusten generikoak ez dutela balio benetako komunikaziorako, fijatzen hasi dela orain beste begirada batekin eta arrazoia ematen didala hainbestetan zuzentzen ibiltzen naizen horretan.

Eta anekdota honek eman dit ideia ikerketa baterako: zergatik ez jarri ikasleak teorian egoera “neutroak” direnen aurrean eta erreakzioak jaso ondoren beraiekin zuzenean egin horien lanketa? Adibidez, gaztelanian, “los niños” gora eta “los niños” behera aipatu, edozein testu liburuak dakarren bezala eta, klase bukaeran, gustukoen izen jasoketa egiten ari garela komentatu eta “los tres nombres de niños que más bonitos te aprecen” idazteko eskatu. Zenbat egongo dira neskatilen izenaz gogoratuko direnak?

Eduardo Galeano: EMAKUMEAK

  Horretaz aparte, orokorrean ikastetxean gutxienez hilean behin, tutoretza orduetan bakarrik ez, jolas modura ariketa edo ekintza ezberdinak planteatu behar diegula ikasleei iruditzen zait, kontziente bihurtzen joan daitezen ze karga ideologiko sakona duen erabiltzen dugun hizkuntzak. 

Horretarako, asmakizunak, ekibokoak, hitz jolasak eta abar erabil ditzakegu Haur Hezkuntzatik hasita nahi dugun mailara arte. Izugarri ona iruditu zait zentzu honetan, adibidez, ze “irakurketa” egiten duten ikasleak ikusita guk ia inongo filtrorik gabe irensten ditugun publizitateko irudien inguruan, Yolanda Dominguezen dokumentalean agertzen den bezala.

Bukatzeko, IEPA EUSKALDUN POLITIKARI PETOAK!!!!!

Emakumeak, zer?

Zikindutako gerrikoak garbitzeko eta eskuetan egindako zauriak sendatzeko, etxean zain?