Esparru guztietan
sexismoa dago: etxean, familian, eskolan, egunkarietan, militantzian, bikote
harremanetan. Are gehiago, hainbat jarrera normaltzat hartzen dira, baita kasu zehatz batzuetan idealizatu ere.
Askotan
aldarrikatu da betaurreko moreak jantzi behar ditugula gure inguruan gertatzen
diren jardun sexistak kontura ditzagun. Eta horretarako oso beharrezkoa da
irakurketa kritikoa egiteko gaitasuna.
Gaitasun horri elikatzeko uste dut oso egokiak direla kurtso honetako
atal bakoitzaren sarrera teorikoak. Aste honetako auzian, sexu-genero sisteman,
oso erakargarria iruditu zait Judith Butler-en sexu performatiboaren
ideia. Egile horren ustez, sexu-orientazioa, sexu-identitatea eta
genero-adierazpena eraikuntza/ekoizpen sozial, historiko eta kultural baten
emaitza dira, eta, beraz, ez dago giza izaeran funtsezko edo biologikoki
inskribatutako rol sexualik edo genero-rolik. Bestela esanda, gizakiari
dagokionez, natura bakarra kultura da. Edo, zehatzago esanda, naturala den
guztia eraikuntza kulturalaren naturalizazioa da. Horrela, generoa eta sexua
jarduketak dira, diskurtso autoritarioaren modalitateak diren ekintza
performatiboak.
Sexu-generoen naturalizazio prozesuan sakontzeko eta, agian ikastetxeko
nerabeekin lantzeko Uxue Alberdi Estibaritz-en hausnarketak
proposatuko ditut.
Egile horrek teoria feminista oinarri hartuta, hamabost bertsolari
emakumezkoen bizipenak hogeita bi mekanismotan sailkatu ditu, eta
diskriminazioaren argazki bat osatu du. Berak[1]
dioen moduan: “Emakume bertsolariok gizonezkoek antolatu eta egitaratu duten
jardun batera iritsi ginen, euren posturekin, euren gaiekin, euren txapelketa
sistemarekin, euren ariketekin eta egiteko moduekin euren girora. Gu antolaketa
modu horretara egokitu gara. Hortaz, badirudi, bertsolari onak ezin duela
emakume egokia izan, eta emakume egokiak ezin duela bertsolari ona izan”.
Uxuek bertsolarien sexu-generoen estereotipoak azaldu ditu: “Bertsolariak
adierazi behar du ziurtasuna, izan behar du lotsagabea, izan behar du
umoretsua, izan behar du gai guztiei buruz dakiena, etab. Noren umorea? Ze
ziurtasun klase? Ze jakintza mota?...
Azken finean, hitz horietan sumatzen diren
erresistentziak dira sexu-genero estereotipoak lantzeko oztoporik esanguratsuenak,
esan nahi dut, begirada feministak denok ukitzen gaituela eta guztiok daukagula
birkolokatzeko beharra.
Asko gustatu zait Judith Butlerren bideoa. Nire ustez, hain ondo deskribatzen ditu patrairkatuaren kamuflazio-mekanismoak, bere burua mimetizatzeko eta arauaren "irteera" guztiak erasotzeko eta kontrolatzeko, aurrez ezarritako dikotomiaren irteera guztiak … Nola den generoa benetan performatiboa, ez garen estatikoki gizonak eta emakumeak. Kontzeptu horrek aldagai pila bat dakartza, ez ditugunak aukeratzen, inposatu egiten dizkigutenak, eta ez gara jabetzen botere instituzionalak kontrolatzaile gisa aritzen direla, guraso poliziak, ezarritako arauetatik inor atera ez dadin zaintzeko. ...
ErantzunEzabatu