Hizkuntzak ez dira sexistak, baina euren erabilera bai. Guztiz sartu sartuta dugu eta nahi gabe sexismoa ateratzen zaigu. Horretaz konturatu nintzen aspaldi, asmakizun hau ikusi nuenean (gai honetan agertu dena). Hor agertzen diren moduan geratu nintzen ni, eta erantzuna eman arte ez nintzen ezta konturatu. Ordutik aurrera buruan dut sexismoarena eta saiatzen naiz ahalik eta hezkidetzailea izaten.
Dena dela, euskerak ez duelako genero gramatikala, ezta ingelesak ere, baina begiratu zer interpretatzen duten ume hauek, txiki-txikitatik.
Beraz, argi dago ez dela hizkuntza kontua, baizik eta erabilera.
Aurreko urteko sarreren artean Martarena aukeratu dut, hasieran aipatzen duen artikuluaoso interesgarria iruditzen zaidalako:
"Inguratzen gaituzten hizkuntzak kutsu sexista daukate. Hik hasiko “ Zergatik erabili behar dugu hizkera ez-sexista?” artikuluan Alvaro Garcia Meseguerrek (hizkera sexistaren gaian espezializatutako espainiar hizkuntzalariak) dioenez, euskarak oso zama sexista txikia dauka. Erdaren artean gaztelaniaren zama sexista % 80koa da, frantsesarena % 40koa, ingelesarena % 15ekoa eta euskararena % 5ekoa. Baina elebidunak garen heinean eta jendarte honetan bizi garenez gure sinbolikoan berez generorik gabeko hitz askori generoa jartzen diogu. "
Eta ondoren dagoen aipua ere, oso interesgarria da:
“Hizkuntzan bi sexismo mota agertzen zaizkigu: sexismo linguistikoa eta sexismo soziala. Lehenengoaren barruan maila sintaktikoa eta maila lexikoa dauzkagu. Sexismo linguistikoa forma da eta soziala fondoa, beraz, aurreko paragrafoan aipatu ditugun portzentaia eta desorekak sexismo linguistikoan agertzen zaizkigu. Horrek esan nahi du sexismo soziala berdina dela hizkuntza guztietan, fondo bera daukagu kultura desberdinetan, pentsamolde edo ikuspegi patriarkala barneratuta dago guztion garunetan, izan beltz, eder, aberats, altu, gazte, ekialdeko edo bestelakoa.”
Gida asko daude eta guztietan zerbait ikasten da. Aurkitu dudan hau:
https://www.mugarikgabe.org/wp-content/uploads/2019/03/06.comunicacion_genero_eusk.pdfikasleekin lantzeko, adibidez, oso laburpen ona da.
Gaztelaniaz, interesgarria iruditzen zait “GUIA PARA LA REVISIÓN DEL LENGUAJE DESDE LA PERSPECTIVA DE GÉNERO” proposamen hezkidetzaileak ematen dituelako.
Nire ustez, ikastetxeetan hizkuntza ez sexistak lantzeko bi erronka poposatuko nituzke:
1 - Ikasleek normaltasunez erabiltzen duten hizkuntza sexistaz konturatu behar dira eta kontzientzia hartu behar dute. Hizkuntza ez sexista lantzeaz gain, ikuspegi kritikoa txertatu behar dute, bai hizkuntzak, bai beste arloak lantzeko.
- Helduak, eta kasu honetan irakasleak, eredu izan behar gara hizkuntza hezkidetzailea erabiltzen. Horretarako komunitate osoak kontuan izan behar du era hezkidetzailea erabiltzeko.
Aukeratutako sarreran, azken aipuan dioen bezala:
“ "Hizkuntza hezkidetzailea hizkuntza justuagoa da, pertsona guztiak errepresentaturik daudelako, barneratuak, berdin kontsideratuak, baloratuak eta hitza dutelako. Hori dela eta, hizkuntza hezkidetzailea erabiliz bai igorlearen, bai jasotzailearen ongizatea hobetzen da.”
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina