Ez da kasualitatea

‘Neskak eta emakumeak garapen teknologikotik at daudela erakusteko ez dago distopiarik asmatzeko beharrik. Nahikoa da egungo espazio sozial arrunt baten paisaia ezagunari begiratu bat ematea’ dio Larrinagak[1]eta hala egin dut nik ere nire inguru gertukoarekin ikerketa-paisaia.

Nire gertuko ingurua aztertzeko neskez osaturiko WhatsApp talde bat hartu dut eredu (teknologiaren haria jarraiki). 11 emakumez osatutako taldea da hau, nolabaiteko ‘Kuadrila’ kontzeptua jarri zaiona eta nire lagina bihurtu dena hausnarketa honetarako.

11 horietatik bik baino ez dute tekno-zientziekin loturiko ikasketak egin, ingeneritza industriala eta ingeneritza informatikoa. Beste batek, arkitekturako ikasketak egin ditu. Gainerakoan, imajinatu dezakezue, ezta? Alor femeninizatuetako ikasketak burutu ditugu. Ez da kasualitatea. Baina badirudi, ikasketak generoaren arabera egiten direla hausnartzea ez dela kontu berria (naiz eta aldaketa oraindik ere txikiak izan). Zer gertatzen da, ordea, sare sozialekin?

Sare sozialei dagokionez ere, ez da kasualitatea honako hau: nire lagineko emakumeen sare sozialeko jardun gehiena Instagram aplikazioan egiten da. 11 emakume horietatik ia guztiek (batek soilik ez du aplikazio hau eta ingeneritza industrialeko ikasketadun berbera da) dute Instagram kontua. Honetan egiten duten erabilera ez da berdina denena, batzuek gehiago eta beste batzuek gutxiago. Baina finean, guztiek gustuko dute (dut) euren argazkiak erakutsi, atsegin ikurrak jaso eta egin ari garen horri buruzko iritziak biltzea. Bakar batek ere ez du ordea, iritziak partekatzeko Blog bat. Bik soilik dute Twitter kontua (horietako bat ni naiz) eta esango nuke ez dutela (dudala) gauza askorik idazten.

Ez da ezer kasualitatea, baino, oraindik ere zurrunbiloan gabiltza. Oraindik ere garrantzia handiagoa ematen digu itxurari eta onarpen sozialari (Instagram) eta zer pentsatua ematen digu besteek usteko dutena (Blog/ Twitter). Zentzu honetan, sareei buruz hitz egitean Gabilondok[2] aipatzen duen harremanen gakoa garrantzitsua iruditzen bazait eta, nik parte-hartzean jarri nahi nuke fokua. Sare sozialetako parte-hartze kuantitatibo eta kualitatiboan emakumeen eta gizonen parte hartzea berdindu dadin.

Horretarako zer egin? Ba neuregandik hasi beharko dut agian, txiokatu nahi dudanetan, egin nahi dudan hori mila aldiz pentsatu gabe egiten.

---

[1] Larrinaga (2017). https://www.berria.eus/paperekoa/1832/025/003/2017-03-19/zientzia_eta_teknologia_ez_zaizkie_gustatzen_neskei.htm

 

[2] Gabilongo (2020). https://www.berria.eus/paperekoa/1874/010/001/2020-10-02/tratu-onen-kultura-sortu-behar-da-interneten.htm?utm_source=Twitter&utm_medium=Sare_sozialak_CM

 

 

EMAKUMEON PRESENTZIA, EMAKUMEOK PRESENTE!!!

Emakumeek sare sozialetan duten presentziari buruz irakurtzen dudan bakoitzean, deigarriena datuak dira, estatistikak... Harrigarria da, baina, aldi berean, kezkagarria da  ere nola sistema patriarkalak zokoratzen gaitu sareetan.

Proposatatuako irakurgaietatik atera ditut datu hauek, honakoak eta ziur naiz bestelakoak ere argitaratu direla eta itzela da arrakala!

Argi dago erronkarik handiena dela AHALDUNTZE PROZESUA! Hezitzaile garen heinean gure neska (eta mutil) gazteentzat, sareetan egoteko ahalduntze prozesu horretan, bidelagun izan behar gara, erreferente eta bidaide. 

Ahalduntze prozesu horretan hainbat erronka daramatza baitan: 

1. Sareetan egoteko presentzia areagotu
2. Sarreetan egon bai baino nola egon ere landu beharko da: sareetan gure jarrera
3. Zibergorrotoaren aurrean estrategiak partekatu
4. Mutilekin lanketa berezia egin: ez izan konplize!

Ahalduntze  prozesu horretan 4. puntuari arreta berezia jarri nahi diot. Zergatik ez dugu mutilengan ardura bideratzen? Zergatik ez dugu haiekin lanketa berezi bat? Zergatik ez dizkiegu erreferente egokiak aurkezten? 

Kontu hau aspaldikoa dela badakit eta saiakera asko egiten ari dira, gizon*batzuk ditugu bidelagun baina gure mutil gazteek ez dituzte ezagutzen eta beharra dagoela iruditzen zait. 

Denok gara zaurgarriak sareetan, denok sufritu dezakegu eta sufritzen ditugu erasoak, baina kontuz emakumeei jartzen zaizkigun “muga-paternalistak” gu babestu nahian…. Mesede egin baino kalte egiten baitu besterik ez! Kontu honen aurrean familiekin hitz egin beharko litzateke ere. 

Argi dago egiteke asko dugula, baina baita egiten ari garena ondo egiten ari garela ere! 

Birginia

Jarrera proaktiboa arlo digitalean!!

 

Gizakia betidanik izaki soziala izan da. Historian zehar gizartea aldatzen joan bada, gaur egungo gizartea digital mundura doa abiadura handian. Askoentzat oraindik mundu ezezaguna da hori, baina gertuko gizartean gertatzen den bezala, babes barik dagoen gizabanako hori, digital garaian zainketa berezia jasoko du?

Datuek diñoe zientzian, teknologian, ingurune digitalean emakumeak presentzia txikiagoa duela. Ta gai hau eraman dut nire ingurura asteburu honetan. Polita izan da, ideia asko entzun eta konpartitu eta gero, pare bat geratu dira nire buruan durundatzen: jarrera proaktiboa eta tratu ona.

Bi ideia horiek ez dira bereziki teknologikoak edo digitalak, hori baino sakonagoak dira. Gizakia eta gizarteratzeko genetikara doa zuzen-zuzen.

Jarrera proaktibarekin ez naiz isilduko, ez diot babesa emango besteen eskubideak zapaltzen duenari, enpoderatuko naiz, ez diot emango lekua zapaltzaileei.

Tratu onetik errespetua zabalduko dut, lagunduko diot pertsona fin horri eta autoestimua gutxi daukan horri giro babes eta eroso.

Azken finean,indibiduoa dagoen lekutik, gizartetik eta erabiltzen dituen tresneriatik lan egin beharko da. Ingurune digitalean ere hutsunea dago, eta hortik ere lana dago harremanak, behingoz, eraldatzeko.

ZIBER ESPAZIOA EMAKUMEONA ERE BADA!

Aurrez ezagunak nituen zenbait datu argudiatuta irakurtzeak duten pisuaz jabetzera eraman naute. 

Sare sozialetan gizonezkoen presentzia nabarmenagoa zela banekien baina ez nintzen inoiz jarri pentsatzen honek duen eraginaz. 

Kristalezko zoruaren kontzeptua dago berriz ere hemen. Emakumeak unibertsitateko ikasketak egitera iritsi gara, presentzia handia lortu dugu hor baina ez espazio guztietan berdin. Rolen banaketa hezurmuineraino nola sartua dugun ikusteko beste ispilu bat da hau.

Honekin lotuta “STEAM” etan emakumeek duten presentzia txikia bazela banekien, Hezkuntza Sailetik ere azken denbora honetan horrekiko egiten ari diren apustuaz ere ezagutza banuen baina gaurko irakurgaiei esker hau guztiaren beharra ulertu dudala uste dut.

 Bestalde Sare sozialak espazio publiko direla eta harremanetarako sare badirela ulertu dut.

 Errealitatearen parte direla.

 Honek dituen arrisku guztiak kontutan izan behar ditugu uneoro bai, baina alde onak ere badituela ikusi behar dugu irakasleok eta tratu onen heziketarako bidea egiten hasi.  

Curriculum ezkutuaren kontzeptua ez zait arrotza ez , baina agian ez dut ariketa sakonik egin nagoen errealitateko curriculum ezkutua ezagutzeko.

 Irakasleon heziketa eta begirada hezkidetzailearen beharra nabarmen ikusi dut irakurgai hauen ondorioz eta pozten naiz horretarako bidean jarri naizelako. 

Begiradatik pausu bat haratago dago ekintza eta hor kokatzen dut Ziberfeminismoaren garrantzia. Niretzako kontzeptu berria izan da hau eta logika guztia duela iruditu zait egungo egoeran.

Behar berriei ekintza berriekin erantzun behar zaio eta!

EMAKUMEOK ZIBERESPAZIORA ETA URRUNAGO HEL GAITEZKE

Emakumeon presentziaz ziberespazioan,interneten eta sare sozialetan, gure gizartean dugun presentzia publikoarekin askotan konparagarria dela iruditzen zait.

Egia da, askotan emakumeoi teknologia berrietan aritzea beldurra ematen digula, ez dugulako ondo menperatzen, jasotako hezkuntza baldintzatzen gaituelako...,baina ez nuen pentsatzen bigarren arrakala digitala sortzeko moduko zenik.

Ez dut uste berez gertatzen den egoera bat denik , emakumeoi berez ez dugula gustuko eta listo. Gizarte honetan ditugun  ereduak harremanetan, lanbideen aukeraketetan, estereotipoetan... eremu digitalean berrerreproduzitzen ditugu. Egunerokotasunean dugun aukera berdintasun falta, eremu horretan ere ematen da. 

HIKT an terminoa oso interesgarria iruditzen zait, eta berdintasuna eta hezkidetza bilatzeko aukera zabaltzen duela uste dut , betaurreko moreak jantzita bertan eragiten badugu. Bide berri bat zabaltzen ari da,  eta emakumeok parte hartzen ez badugu bertan gizonezkoek eraikiko dute berriro ere.

Ziberaktibismoaren garrantzia plazaratu behar dela uste dut. Gaur egun pertsonengan, haur eta gazteengan eragiteko bide azkarra eta zuzena da. Eta tresna hau, era egokian erabiltzeko gomendioak eman, berez duen eragiteko azkartasuna  aprobetxatuz. Gazteek oso argi izan behar dute zer den egokia eta zer ez, eta harreman eta jarrera batzuk ez onartu. 

Intimitatea babestu behar dute eta EXTIMITATEAK izan ditzakeen ondorioak jakin behar dituzte. Egon daitezkeen arriskuak ezagutu behar dituzte, baina beti hauek erakusterakoan jarrera proaktiboaren bitartez.

Azkenik ideia honekin  bukatu nahi dut:

Feminismoak erakutsi digu harremanak genero ikuspegian oinarrituta aztertu behar direla, eta sare sozial digitaletan ere hori egin behar dugu.

      Beldurrak kendu, eta ziberespaziora heltzeko gai garela siñistu behar dugu.

#alaitz

Sare sozialak, arrantzarako sarea?

SAREAK

Zergatik IKT alorrean hain emakume gutxi? Zergatik zientzia eta teknologia ez zaigu gustatzen? Niretzat, hau dena nahiko berria da. Badakit profesio asko generoarekin (zaintza: erizaintza, etxeko lanak, umeen zaintza, maistra, … ¹ ingeniaritzak: mekanikoa, elektronikoa, automobilgintza, industria teknologikoa,…) lotuta daudela edo hobeto esanda, horrela transmititu digute eta guk erantsi dugu. Baina ez dugula gustuko?

Horrelako artikulurik ez dut inoiz irakurri, ikaragarria da nola bideratzen gaituen. Baina zergatik? ez dut ulertzen. Zein da problema? 

Artikulu hauek irakurtzen nengoen heinean, txikitan gurekin eta gura seme-alabekin erabili izan dituzten eta oraindik erabiltzen ditugun ipuinak, jostailuak, marrazkiak, iragarkiak, arropak…elkarlotzera eraman nau. Haurtzaroan telebistan, jostailu aldizkarietan, dendetan,…zelan maneiatzen gaituen garbi ikusten da. Hau da, desberdin sozializatzen gaituzte, pentsatzeko eta jokatzeko era modu konkretu batean izan dadila interesatzen zaie eta horretara bideratzen gaituzte. Baina zergatik? Zein da arrazoia? Ez dut ulertzen.

Normalean sare sozialetan ibiltzeko ohiturarik ez daukat, inoiz ez dira nire gustukoak izan. Beti arriskutsuak iruditu zaizkit eta artikulu hauek irakurri ondoren, arriskutsuagoak direla konturatu naiz. Betidanik, ikusi eta entzun dudanagatik sare sozialak manipulatzaileak, mingarriak, erasotzaileak, oldartzaileak direla pentsatu dut. Gainera, nire eta nire inguruko intimitatea zabaltzea eta noraino iritsi daitekeen ezin kontrolatzea beldurgarria iruditzen zait.

Baina zergatik izan behar da horrela? Zergatik tratu txarra ematen dutenek dena maneiatu eta kontrolatu behar dute. Gizarteak sare sozialak hainbeste erabiltzen baldin badu, “tratu ona” kultura ere  sortu daiteke. Hori bai erronka aberasgarria. Ziberaktibismo hezkidetzailea bultzatu eta indartu!

Andoni Canellada-ren artikuluan aipatzen den ikastaroa “Sare sozial digitalak genero berdintasunetik aztertzen” ikastetxe guztietan eskaini beharko litzateke. Baina horretarako betiko ikasgaiekin batera, hezkidetza ere eskaini behar dela ulertu eta barneratu behar dugu. Baina agian honen atzetik interesak daude? Agian gizarte zehatz bati ez zaio interesatzen?

 

Argi dagoena da, gaur egun dagoen gizartea, gazte eta haurrentzat eredu onenetakoa izateko asko aldatu behar dela. Gu gara hezkidetzan formatu eta jokatzeko era aldatu behar dugun lehenengoak.

JAKINA LEHENENGO MAILAN!

 

Sare sozialeei buruz  hausnartzen

Jakina giza-sareetan lehenengo mailakoak garela!. Kasu askotan, mugitzen gara sare sozialetan : Twitter, Facebook-en baina bagara begirale hutsak. Hauxe da, informazioa jasotzen dugu, txioak irakurtzen ditugu hainbat txio-hari interesgarriei jarraitzen diegu, likes edo retxioak ematen ditugu. Orokorrean, nahiko jarrera pasibo izateko joera dago sare sozialetan, gehienok ez dugulako erabat parte hartzen, ezta eraiki ere ez. Maite Goñik eginiko ​infografían ​eta bertan ematen  dituen lankidetzaren arloei eta adibideei begirada bat besterik ez dugu behar, ze mailako partaidetzaile garen jakiteko.

Gaiak aukera eman digu hainbat gauzatan pentsatzeko astean zehar: Ikerketako adierazpenetako sare sozialeetan genero jarreretan eta gure jarreran.  Gora behera egon naiz pentsatan nola pozizionatu sare sozialetan, nola hazi honetan. Oraindik urrun ikusten dut burua dauden lankidetza aukerei begira, baina gutxienez hasi naiz ikusten  giza sareen dauden aukerak eta beharrak: komunikazioa, komunitateak eta kooperazioa sortu, ziberaktibismoa ulertu, genero desberdineko presentzia eta aniztasun anitzaren presentzia bermatu.

 

Ez da erreza ziberaktibismo hezkidetzaile kontzeptuan murgiltzea. Hala  ere, hainbat ikerketa eta sare sozialetan erreferenteak irakurrita, Hezkuntzan begirada zabala eta adi egon behar!. Eu-kids-online behatokien analisiak[1] dio “neskak askoz gehiagotan egon dira egoera deserosoetan Interneten (%40), mutilekin alderatuta (% 29)”. Hortxe dugu  ziberaktibista izateko beharraren arrazoi bat. Beste aldetik, txostenak dio “gurasoek maizago animatzen dituztela mutilak sarea arakatu dezaten, eta neskei muga gehiago jartzen dizkietela. Familietan kezka handiagoa dagoela nesken sareko segurtasunarekiko”. Sare-soziala gizartearen sasi ispilua izango ote da?

 

 

---

[1] https://www.lse.ac.uk/media-and-communications/assets/documents/research/eu-kids-online/reports/EU-Kids-Online-2020-10Feb2020.pdf