EZ KIDETZATIK HEZKIDETZARA

Aste honetan legedia landu dugu: hezkidetzaren marko legaletik hasi, EAEn hezkidetzaren ibilbide

historikoa eta materialak ezagutu ditugu. 

Irudiak: Ez kidetza /Hezkidetza

 

Euskadiko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Legearen 28. artikuluarekin hasi nahi nuke:

“sexuaren araberako estereotipoak eta rolak baztertuko dituen garapen integrala eskaini, bereizkeria-mota oro baztertu eta generoak behartu gabeko orientazio akademiko eta profesionala bermatzen dituena izango da. Horretarako, emakumeen eta gizonen benetako berdintasuna bultzatuko da alor guztietan: curriculumean, antolaketan eta abarrean”

Haur Hezkuntzakoa naizenez, etapa honetan zentratu nahi izan dut. Honako hau esaten da Heziberri 2020aren aurkezpenean:

“E​kitatean eta justizia sozialean oinarritutako planteamendu etiko batetik abiatuta, aukera-berdintsunerako

bermea da Haur Hezkuntza, inolako diskriminaziorik egiten ez duena ezaugarri pertsonalengatik, nortasun

kulturalarengatik, genero-nortasunagatik edo sexu-joera eta -nortasunarengatik”​.

Haur Hezkuntzako dekretuaren xedea ere honakoa da:

"Haur guztien garapen osoa eta orekatua lortzen laguntzea da Haur Hezkuntzaren xedea, garapen horren dimentsio guztietan."

Eta dekretuko lehen eremuan, nortasunaren eraikuntza eta ingurune fisiko eta sozialaren ezaguerarenean, 

ere beren-berezko aipamena egiten zaio sexu-generoari: 

“...Adin horietan ekiten zaio sexu eta generoko nortasuna eraikitzeari, eta biak bereizi ezean, gizarteak egindako hautuak barneratzen dira, gizon edo emakume izatearen ondorio ezinbesteko direlakoan. Horrenbestez, premiazkoa da haurra hartuko duen eskolak, esku-hartze hezitzailearen plangintza egitean, sexualitatea bizitzeko aukera ematea eta bizipen horren haria nork bere burua deskubritzea, jakin-mina, topaketa eta gozamena izatea…”

Aurten dudan lanagatik, Haur Hezkuntzako dekretua sakon ezagutu beharra daukat; oraindik aztertzeko

neukan betaurreko moreekin eta irakurketa sakonagoa eman behar diodan arren, hezkidetzaren bidean

urrats batzuk zehazten direla ohartu naiz, oraindik pasu gehiago eman beharko diren arren. 

Beraz, legeak ezagutzeko  aukera izan dugun honetan, esan beharrik ez dago aurrerapausuak egin direla, eta lege, plan, dekretu, zein protokoloak idazteaz gain… PAUSOKA PAUSOKA AURRERA EGITEA ETA BETETZEA beharrezkoa dela.

Nola ez, aurreko urteetako ikaskideen ekarpenak irakurtzea ere aberatsa izan da, ikusi Patriciak nolako ekarpen ikusgarria egin zuen.

Tratu txarrak eta sexu indarkeria

 Aste honetan tokatu zaigun gaiari heltzeko, txostena irakurri eta legedia arloko irakurketekin gertatzen ohi zaidan bezala, ametsen zerrenda edota justuena izan beharko litzateke en jendartearen ezaugarritzea Irakurtzen nenbilela sentitu dut. Teorikoki ez dut uste gaizki daudenik, baina praktikan islada oso murritza dutela uste dut. Hori dela eta, nire hausnarketa ezkorra eta goibela izan ez zedin, aurreko urteetako post-ak irakurri eta esperantza eman didan Patricia Oregik egindakoa asko gustatu zait. Gainera, erabili duen formatoa oso argia eta erakargarria da.

Asteburu honetan, emakumeon kontrako indarkeriaren aurkako nazioarteko egunaren harira, jendarte hzitzaile lanetan nabilen elkartearekin formakuntza izan dut. Honetan, adingabeek pairatzen dituzten tratu txar zein sexu indarkeriaren inguruko esku hartzea azaldu ziguten, bai prebentzioari begira eta baita identifikatzekotan protokoloa martxan jartzeari begira. Hau ere eskola zein institutuetan erabili daitekenez blog honetan aipatzea egokia iruditu zait, bide batez jendarte hezitzaileon figura hezkuntza zentro guztietan egotearen aldarria egiten dudalarik. 

Prebentzioari begira, tutoretza orduetatik haratago, gai hau modu sakonago batetan lantzeko saioak beharrezkotzat jotzen ditut. Horregatik, tailer soziohezitzaileak egotea egokiena dela uste dut eta hauen planifikazio, garapen eta ebaluazioa jendarte hezitzaileon esku egon beharko litzateke. Hona hemen gai hau lantzeari begirako baliabide batzuk:

Heziketa zentro bezala, adingabe batek tratu txarrak edo sexu indarkeria pairatzen duela identifikatuz edo berak kontatuz gero, hauek dira jarraitu beharreko urratsak:

1.- Adingabeak jasaten duen egoera kontatu aurretik, argi eta garbi esan behar diogu gure ardura legala dela kontatzn digunaren arabera errelatoa jakinaraztea. Hone ondorioz, berak kontatu nahi ez izatekotan, profesional bezala hau onartu behar dugu. Adingabea oso txikia bada eta bat-batean dinamika batetan mugilduta gaudela kontatzekotan, bere egoera iraultzeko laguntza eskatuko dugula eta horretarako, kontatu beharra dugula adierazi behar diogu. Jarrera adierazleen arabera horrelako egoeraren bat pairatzen duela identifikatzekotan, adingabea ere abisatu eta laguntza eske informazioa konpartituko dugula adierazi behar diogu.

2.- Jendarte zerbitzuetara deribazioa eta egoera hau nukleo familiarrean ez ematekotan, familia abisatuko da. Erasoa familiaren nukleoan ematekotan, aldiz, adingabea babestu eta momentuz ez zaio adieraziko.

3.- Errelatoaren baliospena (mila esker kontatu izanagatik, oso indartsua zara hau kontzeagatik, laguntza eske joango gara honetatik biok bakarrik ezingo dugulako irten) eta errundutasunari aurre egin (ez da zure errua izan).

Kasu honetan ere, nire ustez, nahiz eta eskola psikologoak adingabeak sentitzen dituen emozioen bidelagun izan ( eskuhartze psikohezitzailea, inolaz ere traumaren tratamendua, horretarako horretan espezializatua dagoen profesionala derrigorrezkoa da) eremu soziohezitzaileak jendarte hezitzailearen figura beharrezkoa da. Profesional honek beharrezkoak diren entitatetara akonoainamendua ez ezik, eskola eta eskolaz kanpoko entitateen arteko koordinazio figura izan beharko luke. 

LEGEEN DANTZA, DANTZA AMAIGABEA

 

Aste honetan, buru-belarri aritu gara Hezkidetzaren inguruko legedia aztertzen. Aitortu beharra dut bertan aipatutako ia lege guztia ezagunak egin zaizkidala; izan ere, duela gutxi aztertu ditut. Hezkidetzaren ardura eman zitzaidanean ez nekien gaiari nola heldu eta lankide batek gomendatu zidan horiek jorratzen hastea gaur eguneko egoerara nola heldu garen ulertzeko.

Argi dago ibilbide luzetxoa dutela eta hainbat aurrerapauso eman ditugula horiei esker. Edozelan ere, honako hau esaten da II. Hezkidetza Planean:

“Baina, ikastetxeetan ez da genero-indarkeria prebenitzeari eta hari heltzeari buruzko hirugarren helburu estrategikoaren garapen- eta betearazpen-maila bera bete. Azken urteotan gizartean oro har gertatu den bezala, aurrerapen handiak izan dira berdintasunaren arloan, baina oraindik asko dago egiteko, bereziki harremanen eremuan eta indarkeriaren prebentzioaren eremuan. Horretarako, hezkuntza-komunitate osoaren inplikazioa eta lankidetza behar da”.

Argi esaten da bertan, bukaerako esaldian, hezkuntza-komunitate osoaren inplikazioa eta lankidetza behar dela. Eta Planak berak hainbat baliabide eta bide jartzen ditu hori gauzatzeko (Berritzeguneetako mintegiak, Prest Gara bidezko formazioa, diru-laguntzak/ordu-kreditua, material espezifikoak…). Baina nire zonaldeko Hezkidetza arduradunekin hitz eginda ikusten dut erresistentzia asko topatzen dituztela euren ikastetxeetan Hezkidetza Batzordea osatzeko, diagnosia osatzeko, jarduerak gauzatzeko… Eta pentsatzen dut aurten bizitzea tokatu zaigun egoerak ez diola Hezkidetzari (ezta beste mila alorri ere) mesede egiten. Irakaskuntzaren egunerokotasunak, askotan, beste bide batzuk hartzen ditu. Horregatik da hain garrantzitsua Hezkidetza beti presente izatea.

Bestetik, azken egunotan denon ahotan dago LOMLOE. Nik ez dut irakurri, eta oposizioak barreiatu dituen ideiak urrunetik baino ez ditut entzun. Ikusi beharko da alor hau nola jorratzen duen.

Memeari dagokionez, ez naiz batere originala izan. Eta euskaraz daukan gatza eta piperra galtzen du, baina hona hemen...

 

Aurreko edizioetan postei dagokienez, honako hau gomendatuko dut. Elkarrekin konektatutako gurpilen irudia gustatu zait: ikuspegi zabalagoa du. Askotan esaten dugu erabakiak indibidualak izaten hasi behar dutela, baina eragileek indarrak batzen ez badituzte… Berdintasun-indizearena ere ez nuen ezagutzen.

Gorago harremanen eta indarkeriaren prebentzioaren eremuan oraindik egiteko dugun bidearen ideiari berriro helduta, ez dut post amaitu nahi azken astean gertatutako albiste bat aipatu barik. Hilaren 25ean, Emakumeen kontrako indarkeriaren Nazioarteko Egunarekin bat eginez, Maradona hil zen. Egia esan, ez da inoiz nire gustukoa izan; guztiz kontrakoa. Baina ahaztuta nuen salaketak jaso zituela bikotekidea jipoitzeagatik. Eta noiz hil behar zen?, bada, hain justu egun seinalatu horretan aldarrikapenari itzala eginez. Hala ere, gure inguruan gertakariak izan du oihartzunik. Batetik, Izaro Gaztea irratikosarietan horretaz aritu zen. Bestetik, Maddalen Arzallusek ere abestia idatzi zion DIDA saiorako. Baina Paula Dapena futbolariak hartutako jokaera egin zait guztietan deigarriena bera ere futbolaria delako. Gainera, albistea linkatzeko bilatu dudanean ikusi dut mehatxu larriak jaso dituela. Argi dago, beraz, Hezkidetzak ibilbide luzea duela oraindik egiteko.

Legeetatik egunerokora

 

Muriak, bere sarreran aipatzen duen moduan, legeak zilegitasun osoa duten erabakiak dira. Eskubideak bermatzea dute helburu, ardurak ezartzen ditu, prozesuak proposatzen ditu, babes-neurriak planteatzen ditu eta betebeharrak ere bai. Kultura baten adierazgarri da eta ordura arte dauden praktika egokiak ere jasotzen dute.

Legearen babesik gabe, gutxi dago egiteko. Genero arteko berdintasuna bermatuko duten neurri arautzaileak espazio guztietan egon behar dira eta Hezkuntza horietako bat dela uste dut. Hala ere, Hezkidetzaren II Plana irakurririk zerbaitek ñaah egin dit. Formalegia, zurrunegia, hotzegia akaso?

Eta orduan, Feminsimo hitza sartu dut Planeko bilatzailean eta konturatu naiz behin bakarrik azaltzen dela.

Iruditzen zait, marko legalari buruz hitz egiten dugunean, hezkidetzaren kontuan behintzat, formaltasunari buruz hitz egiten dugula. Horren adierazle da, orain arte osatu den legedia hezkuntza sistema formalean soilik egituratuta egotea. Baina zer gertatzen da hezkuntza ez formalarekin? Non dago arautua espazio horietan ematen den hezkidetza? Ematen al da?

Elkarte askok egin dute hezkidetzari buruz hausnartzeko lanketa ugari. Urtxintxa edo Alboan bezalako elkarteak etortzen zaizkit burura. Beraz, zer egin daiteke astialdiak ere babes juridikoa izateko? Zer egin daiteke, hezkuntza formalak eta ez formalak hezkidetzan elkarlanean jarduteko?

Uste dut, hezkidetzari dagokionean, hezkuntza formalak asko duela ikasteko astialdietako espazio ezberdinetatik. Batez ere Planak aipatzen dituen “zutabeak” errealitatera jaisteko eta praxia lortzeko.

Zer diote honi buruz hezkuntza ez formalekoek?

LEGEA-ERREALITATEA

 

Legedia ezagutzeko aukera izan dugu aste honetan eta egia esan lasaitasuna eman dit jakiteak  paperean behintzat eskubide berak izateko zilegitasun osoa eta berme juridikoa dugula.

Aino-ren posta asko gustatu zait, berak erreferentzia egiten duen Andoniren post-arekin batera.

Ainok argi azaltzen ditu legeek bermatu nahi dituzten helburuak eta zeinek zaindu beharko lukeen lege hauek betetzea.

Hori bai, legedia irakurtzeaz bat Azaroak 25-a bizi izan dugu eta aurtengo gertaerek argi eta garbi utzi dute paperetatik oso urrun dagoela gure gizartea.

Tristura  eta amorrua sortu dizkit Maradonaren inguruan sortu diren hainbat gertaerek.

Zer urrun gauden oraindik amesten dugun gizarte horretatik!!

Zer sustraituta daukagun androzentrismoa eta zer zaila den hortik ateratzea!!

Zer gaizki hartzen ditugun oraindik ere sustraituta dugun hori begi bistan jartzen digutenean!

Penagarria izan da eskubide zibilen alde aldarrikapenak egiten dituzten zenbait ezkerreko politikarik idatzitako tweet-ak.

Ezkerreko EH-ko partidu baten kartela ere ez da egokiena izan…

Zorionez Izaro abeslariak Gaztea sarietan egindako adierazpenek bakoitzari hausnarketa egiteko balio izango diolakoan nago.

Asteburuan futbolari gazte batek egindako protestak ere zer esan handia sortu du. Paula Dapena  Pontevedrako jokalariak uko egin zion Maradonaren omenezko minutu bateko isiluneari.

Bai Izarok eta Bai Paulak aldeko eta kontrako iritzi eta erasoak jaso dituzte bueltan.

Beraz paperean idatzita dauzkagun lege guzti horiek oraindik ere betetzeko oso urrun gaudela gogorarazteko astea izan dela uste dut nik.

Dena dela legea sustrai eta sosten egokia delakoan nago. Hortik bidea egiteko aukera paregabea ematen digulako. 

Ez dira izan hutsaren hurrengoa mugimendu feministak urte hauetan lortutako pausoak ere!

Hezkuntzako langile gisara Eskola hezkidetzaileak sortzeko bidean jarraitu behar dugula konbentzituta nago. Eskola bakoitzak bere apurra jarriaz eraldaketari bidea emango diogula sinisten dut.

LEGEDIARI BURUZ HAUSNARTZEN

 

LEGEDIARI BURUZ HAUSNARTZEN:

Hezkuntzaren lehen xedea da haurren garapen osoa lantzea dimentsio eta alderdi guztientan, familiekin gertuko lankidetzarekin. Erantzukidetasuna, lankidetza eta elkarren onarpena funtsezko jardun-oinarriak dira irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuak lantzeko.

FAMILIAREN, ESKOLAREN, ADMINISTRAZIO PUBLIKOEN, KOMUNIKABIDEEN, ELKARTE ETA ERAKUNDE SOZIOKULTURALEN ETA gainerako eragileen egitekoa da, bakoitzari dagokion mailan eta, beti, ELKARLANEAN, ikasleei oinarrizko konpetentziak edo konpetentzia giltzarriak eskuratzen eta menderatzen laguntzea.

Hezkuntza esparruak argi eta garbi adierazten ditu emakume eta gizonen arteko berdintasun erreala indartzeko hartu beharreko neurriak hezkuntzaren dimentsio guztietan.

Gure egunerokoan emakume eta gizonen arteko eskubide-eta aukera-berdintasunean eta aniztasun-funtzionaleko pertsonen tratu berdinean eta diskriminazio ezan heztea lortu behar dugu pausuz-pausu.

KULTURA DESBERDINEN ETA PERTSONA DESBERDINEKO ERRESPETUA bermatu behar da eskoletan.

Talde bateko kide garela sentitzeko, ezinbestekoa dugu lehenbizi, talde horrekiko atxikimendua garatzea. Talde izaera eta taldearen norbanakoaren kokapena eta identitatea eraiki egin behar da ezer baino lehen.

Norbanakoa dagoen lekuan egonik, izan dena izanik ere, taldearen kide den heinean, taldekideei, orokorrean eta taldekideei, orokorrean eta taldekideari, eskeiniko dion akonpainamendua egin behar dugu hezitzaileok.

Pertsonaren ongizatea, honek izan dituen eta dituen harreman horien segurtasunaren maila eta formaren araberakoa da. Hau da, bere desioak eta beharrak nola kudeatzen diren eta kudeatuko direnaren arabera oinarritzen da bere ongizatea.

Pertsonaren ongizatearen funtsa gertatzen zaionaren baitan soilik ez dago, baizik eta gertatu, bizi eta interpretatzen duenaren arabera. Zer gertatzen zaion adierazi diezakenean eta baita ere, erraietatik sortzen zaizkionean ere. Bere ongizatea sentitzen duenaren baitan eta pentsatzen duenaren baitan dago.

Pertsonaren ongizatea aipatzen dudanean, pertsona horren inguruan hitz egitea, aritzea dakar, baina baita ere inguratzen duen horrengan, bereziki, bere gertukoengan.

Pertsonaren ongizatea, familaren eta gertuko lagunen bizi kondizioen ekitatearen baitan mugatzen da. Ongizatea, identifikatzen erraza den esperientzia pertsonala den arren, konplexua eta multidimentsionala den prozesua da.

Orain arte ikusitako araudian islatzen da Euskal Autonomia Erkidegoako unibertsitatez kanpoko ikastetxeetako ikasleen eskubide eta betebeharren Dekretuan ere bai (201/2008, abenduak 2a) ikastetxeko bizikidetzari kalte larria egiten dion jokabideak definitzen dituenean:

b) Diskriminazioa dakarten edo adierazten duten irainak erabiltzea, diskriminazio horren arrazoia edozein izanik ere: jaiotza, adina, arraza, sexua, egoera zibila, orientazio sexuala, gaitasun fisikoa edo psikikoa,osaun-egoera, hizkuntza, kultura, erlijioa, sinemena, ideologia, edo beste edozein egoera edo zirkunstantzia pertsonal ekonomiko edo sozial.

c) Jazarpen sexista, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdinatasunerako otsaialaren 18ko 4/2005 Legeari jarraiki halakotzat hartuta: nahi ez duen pertsona batekin eta pertsona horren duintasunari erasotzea  edo kikilduta, etsai, makurrarazita, irainduta edo laidoztatua sentiarazteko giroa sortzea bada.

Harremanak osasuntsuak eta osoak izateko, atxikimendua oso garrantzitsua da. Geroz eta konektatuago, orduan eta hobeto egiten dugu akonpainamendua.

Pertsonaren ongizatea aipatzen dugunean, pertsona horren inguruan hitz egitea, aritzea dakar, baina baita ere inguruan duen horrengan, bereziki, bere gertukoengan.

·         Ditugun ohiturak.

·         Izan ditugunak.

·         Hartu behar ditugunak.

·         Aldi baterakoak direnak.

·         Betiko barneratzea interesatzen zaizkigunak.

Denok behar ditugu, gure garapen ebolutiboaren arabera, harreman osasuntsuak eta egonkorrak. Horren baitan dago pertsonaren autoestimua, parte-hartzearen konfiantza, oreka afektiboa eta ikaspenak baliabideak, besteak beste.

Bukatzeko, eskerrak eman nahi dut partekatutako materialagatik.

LEGEZ BETETAKO JENDARTEAN...EZAGUTZARIK?

 Oraingoan legeak gora legeak behera ibili gara.

 Hainbat dira berdintasuna bermatzeko ditugun legeak , hitzarmenak  eta planak,  Nazio batuetan, Europan, Espainian, Euskal herrian, EAE  n eta Nafarroan ... Eta hauek izatea beharrezkoak ditugu. Lege hauek , proiektuak, planak ...aurrera eramateko babesa ematen dutelako. 

Berdintasun legeak nire ustez oso garrantzitsuak dira. Berdintasun legeek, pausuak ematera behartzen dituztelako administrazioei eta gizarteari ere. 

Baina lege hauek, jendartearekin batera aldatzen joan behar direla uste dut. Batzuetan zaharkituak gelditzen direlako.

Hauek egiteko orduan, kontsentsua eta arlo horretako diren eragileekin elkar lanean sortu beharrekoak dira.Parte-hartze prozesu zabalak ezarri eta eragile konkretu batzuek parte hartzea derrigorrezkoa izan beharko litzateke: Genero eta berdintasunean adituak diren pertsonak, emakumeen kontrako indarkeriaren prebentzioan adituak , talde feministek, emakumeen kontrako indarkeriaren prebentziokoak ,  emakume biktimekin lan egiten duten erakundeek , hiritarrek.... eta horretarako bideak zabaldu.

Mekanismo instituzional sendoak beharrezkoak dira  genero-desberdintasun estrukturalak apurtzeko. Marko teoriko aurrerakoiak, genero berdintasuna benetakoa izan dadin beharrezkoak dira . 

 Lege hauetan oinarrituta plan ezberdinak jartzen dira martxan eta guri dagokigunez, Hezkidetza planak eta berdintasun planak artikulatzen dira.

 

 Baina batzuetan zalantza sortzen zaigu, zertarako hain beste lege, ez baditugu ezagutzen eta ez baditugu askotan betetzen, paperean gelditzen badira.  

Hauen zabalpenean eta aldeko edo kontrako kokapenean komunikabideek paper garrantzitsua dutela uste dut, eta komunikabide bakoitzak duen ideologiaren arabera trataera ezberdina ematen diola argi dago.

Honen inguruan interesgarria iruditu zait ondorengo azterketa: " Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Legea Euskal Autonomia Erkidegoan 2005ean eta Espainiako estatuan 2007an aurkeztu ziren: Lege hauen  aurkezpena aztertzen eta  egunkarietako iritzi-sailean egindako trataeraren inguruko azterketa.

Argi dagoena da, legeak sortzearekin bakarrik ez dugula berdintasuna lortuko. 

Arazo estrukturala da, eta urteetan zehar naturaltzat hartu ditugun gizon eta emakumeen arteko ezberdintasunak ,  lege bat dagoelako ez dira berez aldatuko.

Jada, XXI. mendean gaude, eta, berdintasunari dagokionez, oraindik bide luzea dugu egiteko bizitzako esparru gehienetan. Horrela aipatzen du Arantza Matak Kirol arloan dauden ezberdintasunetaz hitzegitean.

Lege horien babesarekin lan egin behar dugula argi dago, eta lege horiek aurrera berdintasunean aurrera pausuak emateko zutabeak izan behar dira. Era berean, horiek betetzeko presioa ere, eta hauen ebaluaketa  eta moldaketa ere egin behar da. 

                      

 

                                                

   Oraindik ere, emakumearen inguruko legeetan aurrera pausu  ausartak eman behar direla uste dut. Emakumearen gorputzaren inguruko erabakien legean adibidez. Gogora ekarri nahi dut, Ohiane Enbeitaren aportazioa eta interbentzioa abortuaren errreformaren  inguruan.

 

Aurreko urteetako  post a aukeratzeko orduan. Oihana Sanchez en "Legea Idatzita, hobe martxan jarrita"  aukeratu dut  zaintzaz  eta besten zaintzaz egiten den kokapena  "Curriculum" aren barruan  berari arritu zaiolako, eta niri ere arreta deitu dit, oso interesgarria iruditzen zait zentroetan lantzeko. 

Niretzat ezezaguna zen ere ,  Genero Indarkeriaren Aurkako Babes Osoko Neurrien Legeari jarraituz Eskola Kontseiluan emakume eta gizonen arteko berdintasun erreala lortzeko neurri hezitzaileak sustatuko dituen pertsona bat izendatzea eskatzen duela.( uste dut hau ez dela betetzen leku askotan)  legeak eta genero-indarkeriagatik desplazaturik topatzen diren neska-mutilak berehalako eskolaratzea ziurtatzea. 

 

Hezitzaileok, lege hauetara  heldu  behar diogu aldaketa estrukturalak egin nahi ez dutenei aurre egiteko eta, ez jakintasunean dauden beste hezitzaileei " legeak " zer dioen azaltzeko.  

Legeak aldaketak egiteko babesa ematen baitigu.                                                                                                                            

 # ALAITZ.