2018/02/05

Orientazio hezkidetzailea askeago izateko!


Argi dago gizarte matxista batean bizi garela eta patriarkatuak bere baliabide eta erreminta guztiak erabiltzen dituela sistemak dagoen bezala iraun dezan. Pribilegio eta erasotasun asko dago jokoan eta botereari honek horrela izaten jarraitu dezan interesatzen zaio. Haur, agure, nerabe eta pertsona helduak gizarte beraren parte gara. Guztioi eragiten digu matxismoak eta gure jokaera eta aukerak sexu-genero sistemak baldintzatzen ditu nolabait. Akrostikoan planteatutako galderaren erantzuna beraz, ezezkoa da, orokorrean haurrek eta gazte ikasleek ez dutela askatasun nahiko benetan direna eta egin nahi dutena identifikatu eta horrekin koherentzian ekiteko.

Honen ildora, 2015ean argitaratutako PISA  txostenak genero estereotipoek ikasketetan nola eragiten duten eta zentzu honetan dagoen genero-arrailaren nondik norako nagusien berri ematen du; neskek autokonfiantza baxuagoa dutela, irakasleen eta familien aurreiritzi eta espektatibek haur eta gazteengan duten eragin handia, mutilek neskek baino 4 aldiz gehiago hautatzen dituztela ingeniaritza edo informatika ikasketak eta neskek proportzio berdinetan osasun zientziekin lotura dutenak erakusten digu ikerketak.

Gauza da, sistema hori bertan bizi garen pertsonen gehiengoarentzat kaltegarria eta diskriminatzailea dela, gure benetako izateaz aldentzen gaituela eta ez diola ongizateari batere onik egiten. Honetaz guztiaz jabetzeaz gain estrategiak bilatu behar ditugu mandatu matxistei, genero estereotipoei, muzin egin eta pertsona askeagoak eta zoriontsuagoak izateko.

Orientazio akademiko hezkidetzailea lantzeko erronkekin zerrenda amaigabea osatu dezakegu  baina oraingoan, guzti horietako batean ipini nahi nuke begirada: emakumeek kurrikulumean duten presentzia handitzearen garrantzia, ereduak eta erreferentziak izatea oso beharrezkoa delako neskek eta emakumeok egin dezakegula ikusi eta sinesteko.

Aste honetan landutako edukiek ondorengo oroitzapena ekarri didate gogora: Bigarren Hezkuntza ikasten nengoenean, anaiak kontatu zidan bere unibertsitateko kide bat Afrikara joan behar zela txinpantzeak behatu eta beraien jarreraren inguruko behaketa egitera. Kontakizun hark “Gorilas en la niebla” filma ekarri zidan gogora eta izugarrizko miresmena sentitu nuen aste batzuetan oihanean bizitzen egon behar zen neska harengandik. Pertsona hori, gaur egun nire laguna da. Gai hauekiko dudan interesaren berri duenez eta feminista amorratua naizela badakienez, orain dela egun batzuk bideo hau bidali zidan. Beste gauza askoren artean, argi eta garbi ikusten da orientazio eta aukera akademikoen gaian zein garrantzitsua den emakumeek egin dituzten ekarpenak erakutsi eta ezagutaraztea, azken finean, ezin da esan primatologian beste edozein disziplina zientifikotan baino emakume gehiago egotea kasualitate hutsa denik! Eraginen bat izango zuten hain ezagunak diren Jane Goodall, Dian Fossey edo Birute Galdikas-ek honetan guztian.



Zientziarekin jarraituz, PISA txostenak aipatzen zituen familia eta ingurukoen aurreiritzi eta espektatibak berrikusi eta sexismoa baztertzeko beharra argi uzten duen bideo bat partekatzen dut:

  

Joan den urteko post bat aukeratzekotan Uxanak idatzitakoarekin gelditzen naiz proposatzen duen infografiak gaia bikain laburtzen duela iruditzen zaidalako, orientazio hezkidetzailearen desafioak primeran argudiatzen dituelako eta bideoak oso ondo azaltzen duelako binarismo eta generoaren gaia: "Norabideari haize ufada anitza txertatzeko beharra"


MARRAZTU ZURE BIDEA


Azken asteetako hausnarketen harira beste behin ikusten dugu, txiki txikitatik programatuak gaudela nor garen, nor izango garen. Halako mapa baten gainean jartzen gaituzte eta guk ibiltzen ikasi behar dugu, ibiltzen baina bidetik atera gabe eta hor azken urte hauetako hezkuntzaren zeregina. Baina? zergatik guztiok iritsi behar dugu puntu berera? Eta zer dela eta neska edo mutil izateak baldintzatu behar du gure bidea? Zergatik ez du norberak bere bidea marrazteko, aurkitzeko eta deskubritzeko modurik? Azken galdera honetan, dago giltza eta baita hezitzaileon egin beharra ere. Aukera ezberdinak, bide berriak deskubritzeko bidelagun izatea. Baina, ez bidea marraztuko diona edo zein bide hautatu behar duen esango diona eta noski, eremu askotan zertxobait aurreratu badugu ere, oraindik ere arlo honetan bada zer egina.

Ez da lan erraza eta bidea ez da samurra, azken finean irakasleok ere sistema berean bizi gara eta guk geu ere sistema heteropatriarkatuaren oinordeko izateak markaturik uzten gaitu hainbat aspektutan, ondorioz, nor bere burua eta bere lanaren autoebaluazio moduko baten beharra iruditzen zait eman beharreko lehenengo pausoetako bat. Hau da, zer dela eta hautatu dut nik nire lanbidea? Zer nolako rol-a dut ikastetxean? Zer adierazten dute nire hitzek? Baina baita ere, nire janzkerak? Jarrerak? Neska edo mutilei zuzentzeko moduak?

Norbere ezagutza pausu horretatik, ikastetxe mailako diagnostikoetara igaro beharko genuke, zein unetan gaude? Nolakoa da gure ingurua? Ikasleek zein eredu dituzte etxean? auzoan? Kalean? Telebistan? zein kultura mota kontsumitzen dute?... hortik abituz ondoren, tutoretza planak eta egunerokotasunean egiten ditugu milaka ekintzak aztertu behar ditugu, hezkidetzaileak dira? aukera berdintasuna sustatzen dute? Nolakoa da gure ikastetxeko emakumeon irudia? Nahikoa aniztasun ote dugu?
Azkenik, aipatu nahi nuke, guzti hau ikas komunitatea osatzen duen orok egin beharko lukeela, norbere burua non dagoen ezagutzeko ariketa honetatik abiatuz, aukera berdintasuna bermatuko duen hezkuntza ibilbide bat diseinatzerainokoa eta hortik martxan jartzera noski. Luixa Reizabalek argitaratutako, Genero-berdintasunean hezteko gida esaterako oso baliabide interesgarria iruditzen zait gai honi zukua ateratzeko. Gida hau ez da irakasleentzat soilik, hezitzaile, guraso, eta hezitzaile orori zuzendua dago. Izan ere, guztion eskola, guztiontzako eskola bada, guztion artean eraiki eta marraztua izan beharko da, horrela eskola hezkidetzaileranzko bidean sareko lana funtsezko tresna izango da. Marian Morenoren Queremos Coeducar gidak ere bide ugari zabaltzen lagunduko digu.
Iazko posten artean, Maite A.S.ren sarrera hau aukeratu dut, bertan ageri diren bideoak interesgarriak iruditu baitzaizkit.

Etorkizuna erabakitzeko aske?





Gero eta gehiagotan galdetzen diot nire buruari, ze punturaino naizen aske nire nahiak, beharrak, gogoak, gustuak eta desirak izateko. Ze punturaino nagoen programatua hau sentitzeko, hau gustatzeko eta bestea nahi izateko.

Joera batzuk besteak baino nabariagoak direla badakit. Hots, makilatzea gustuko dut baina horren aurrean izan genezakeen debatea erraza da, emakume legez edertasun kanon bat jarraitzera bideratu nautelako eta kosifikazio prozesuaren parte ere izan naizelako. Besteentzako margotzen naizen edo niretzat izango litzateke kasu honetan debatea. Baina dagoeneko badakigu debate hori badagoela.

Baina haratago joanez gero, gustatzen zaizkidan seriek, jende aurrean hitz egiteko modua, besteekin erlazionatzeko era, gustatzen zaizkidan pertsonak edo etorkizunean egin nahi ditudan planetan, ze punturaino da nire nahi askea, eta zein da genero eraikuntzaren ondorioa?



Aste honetan nire ingurura begiratu eta errealitate askorekin topo egin dut: inguratzen nauten norbanako gehienean, heterosexualak dira, familia tradizional bat daukate edo izan nahi dute, eta beraien lana oso lotuta dago jasotako heziketarekin. Hots, emakume gehienak irakasleak, gizarte integratzaile edo hezitzaileak,  eta erizainak dira. Guztiak zaintzari edo laguntzari lotutakoak.

Badakit dagoeneko gauzak gutxika aldatzen hasi direla, irakasle eta erizainen artea esaterako gero eta mutil gehiago daude, eta ingeniari artean nesken portzentajea altuagoa da beste urte batzuekin alderatuz.



Edonola ere, egun oraindik bizi dun jendarteak, kontsumitzen ditugun komunikabideek eta egunero inguratzen gaituzten estimuluek, generoaren arabera sailkatzen gaituzte. Orain, gure eskuetan dago genero roletatik aske bizitzeko aukera berriak eskaintzea.

Beste urteetako post-ei dagokionez, honakoa hautatu dut. Asko gustatu zait idazlearen perspektiba eta ikuspuntu kritikoa.


Hitz gutxiago eta ekintza gehiago!!!

Marina Subiratsen hitzetan, "eskola mistotik haratago joan behar da, lehen sexu bakoitzari erreserbatzen zituzten balio eta praktikak neska eta mutilei transmititu behar zaizkie, bereziki nesken jarrera eta praktikak birbaloitu eta oreka lortzeko mutilengan garatu, alderantzizkoa neurri handi batean jadanik gertatu baita. Horrela, pertsona bakoitzak, emakume edo gizon, bere intereseko, bere gustoko bizitzaren esparruak aukeratu ahal izango ditu inolako kanpoko muga eta esklusio barik".
Hori dela eta, orientazioak garrantzi handia dauka. Zer da, ba, orientazioa? neska-ikasle eta mutil-ikasleekin harreman jarraituak izatea suposatzen du, entzun, informazioa eman, lagundu, izateko, espresatzeko eta aske aukeratzeko espazioak zabaltzea da. Orientazioan genero ikuspegitik ikertu, pentsatu eta planifikatu behar da. Esku hartze kontzientea eta etengabeko prozesua izan behar du, hezkuntzaren esparru eta maila guztietan, curriculumean integraturik egon behar dena eta hezkuntza-komunitate osoaren inplikazioa behar duena.


Zein da gaur egungo egoera gure gazteen artean?
2015ean argitaraturiko PISA txostenean agerian jartzen da genero-arraila mantentzen dela. Arrazoi batzuk hauek liratekeen:
* 15 urterekin neskak mutilek baino errendimendu hobeagoa dute irakurketan, matematiketan eta zientzietan. Mutilek, aldiz, 16-29urteren artean irakurketan nesken antzeko emaitzak lortzen dituzte.
* Mutilek errendimendu baxuagoa dute, arrazoiak: mutilek neskak baino denbora gutxiago ematen dute irakurtzen, ordenagailu jokoetan aritzen bait dira.
* Mutilek ingenieritza edo informatika gradua aukeratzen dute. Osasun zientziak, aldiz, neskek aukeratzen dute.
* Irakasleen aurreritziek kalifikazioetan eragina dute. Familien espektatibek, ere.
Baina, nola amaitu daiteke genero-arraila honekin? Hezitzaileon ardura da:
- Irakasleen eta familien aurreritziak berrikusi eta sexismoa baztertuz.
- Nesken konfiantza sendotuz.
- Mutilen jarrera hobetuz.


Izan ere, PISAren ikerketen ondorioek argi uzten dute genero-arrailak ez duela zerikusirik emakume eta gizonek jaiotzetik ahalmen desberdinak izatearekin edota halako baldintzapenekin.
Euskal Autonomi Erkidegoko lan merkatuari zo eginez, genero-arrailaren aztarnak ere soma ditzakegu:
* Gizonen aktibotasun-tasa %62.7koa da, emakumeena,aldiz,%52.3koa.
*Enplegu kolokazioari dagokionez, emakumeen %33ak lanaldi partziala dauka.
*Soldataren kasuan, mundu mailan emakumeek %24gutxiago irabazten dute.
*Espainiako estatuan goi-mailako ikasketa unibertsitarioak dituzten pertsonen %60a emakumeak dira baina zuzendaritza postuetan %13a besterik ez dago.




Elena Simonen hitzetan “eskolak ez du genero bazterkeriarik sortzen baina elikatu, hezu eta inertziaz erreproduzitzen du veste norabiderantz ez jokatzeagatik”. Nola da ba, hori posible? Alde batetik, curriculum esplizituak androzentrikoa izaten jarraitzen duelako eta bestetik, ezkutuko curriculum sexista era inkonszientean transmititzen delako.
Beraz, oso garrantzitsua da tutoretza lana. Honen helburua ikasleak bere burua ezagut dezala eta onar dezala da, sozializazio-prozesua hobe dezala, erabakitzen eta ikaskuntza-arazoak konpontzen ikas dezala, eta bere proiektu pertsonal eta profesionalaren protagonista sentida dadila da helburua.
Gauza da diskurtso ofizialean hezkidetza txertatzeko bidea topatu dezakegula baina errealitatean zenbait kontraesan bizi ditugula. Horien artean:
  • Emakumeak eta gizonak berdinak direla esaten dugu, baina curriculuma oraindik androzentrikoa da.
  • Itxuraz diskurtso ez-diskriminatzailea egiten dugu baina hizkuntzaren erabilera sexista egiten dugu.
  • Espazioetan eta baliabideetan oraindik ere mutilak nagusitu egiten dira.
  • Partaidetza ez dugu kontuan hartzen. Neskek esandakoari balio gutxiago ematen diogu.
  • Oraindik ere neskei arreta gutxiago ematen diegu.

Zer egin dezakegu orduan egoera hau aldatzeko? Hona hemen Marian Morenok, “Queremos coeducar” bere liburuan orientazio eta tutoretza hezkidetzailerako proposaturiko gakoak:
+ Emakume izateko eta emakumeen egoteko erak baloratzeko. Emakumeak historian zehar bizitza mantentzeko garatu dituzten gaitasunak balioan jarri eta pertsona guztiei eskaini.
+ Generoarekin erlazionaturiko aurreritzien kritika tutoretza eta orientazio jarduera zen espazioetan txertatzea.
+ Berdintasunezko hezkuntza afektiboa garatzea.
+ Elkar ardura eta zaintza tutoretzan sartzea.
+ Parte hartze parekidea sustatzea.
+ Lanbidea izatearen garrantzia indartzea.
+ Bizitza mota eta lanbide anitzen eredu ez-estereotipatuak aurkeztea.




Nire ikastarokideen postak irakurriz, Marivi Fernandezen hau aukeratu dut. Asko gustatu zait berak elkarbanandutako informazioa, pilo bat link gure ezagutza zabaltzeko. 



Beste alde batetik, txertatu ditudan irudietan argi eta garbi ikusi ditzakegu ikerketek botatzen dituzten datuak. Aldaketa behar dugu!
Azkenik, nire ustez hauek liratekeen orientazioa akademiko hezkidetzailea lantzeko erronketako batzuk:
  • Emakumeen presentzia areagotu organismo publiko zein pribatuetan.
  • Emakumeen ahalduntzea sustatu.
  • Hezkuntza komunitate osoa hezkidetzan formatu.
  • Emakumeen ekarpenak eta emakumeak garatutako konpetentziak baloratu.
  • Heziketa afektiboaren programa ikastola guztietan, curriculumaren barne.
  • Gazteekin neska eta mutilen estereotipoak landu eta apurtu.
  • Parte hartze parekidea sustatu

"Emakumeek historian zehar burutu dituzten lanak era askotakoak izan dira, ez da berez lan "femeninorik" eta "maskulinorik", alderantziz baizik, baldintza sozioekonomikoak eta kulturalak dire lan munduan emakumeen eta gizonen egoera finkatzen dutenak".
Aurora Guerrero Diazen esaldiarekin guztiz ados nagoen arren esan beharra daukat, tamalez, errealitatean ez dela horrela. Alda dezagun!!




2018/02/04

ORIENTAZIOA

NOra?
ZeR egin?
                Interesa nirea da?
          Egokitua zait?
                   BesteeNA?
                       ZerTarako?
                  EnpoderAtu zaitez
                          EZ esan eta,
                           Irmotasunez
                      BorrOkatu
                         NAhi duzunagatik!!!

Gai hau lantzean hainbat kontraesanekin aurkitu naiz. Emakumeak eta gizonak berdinak direla esaten dugu baina eredu gisa, ia gehienetan gizonezkoak bakarrik azaltzen direla. Ez dugu materiala berriztua, eta badakigu androzentrismoaren izenean historia, zientziak, aurkikuntzak… gizonak egina direla. Badaude material berritua, emakumeak azaltzen direnak, asko ez daude euskaraz baina lan hori hartu dezakegula uste dut. Emakume ereduak azaleratu behar ditugu, nahiz eta argi ikusi dugun, curriculuma ere androzentrikoa dela.
Itxuraz gure hitz egiteko modua zaindua da, ez dugu diskriminatzen, baina hainbat ideiei irudia jartzean sinbolo maskulinoak agertzen zaizkigu. Hainbat bideo dira horren erakusle; suhiltzailea imajinatu…. Zientzialaria, kirolaria,zirujaua… hizkuntzaren erabilera ez-sexistaren erabilpena ez dago orokortua. Gidak, planak badira horretarako.
Beste batean landu genuen gaia bueltaka dut oraingoan ere. PARTAIDETZArena. Zaila egiten zait, buelta ematea. Ikusten dut rolekin batera datorren zerbati dela eta hori apurtzea zaila ikusten dut. Neskak espazio publikoetan parte hartzeko zailtasunak izaten dituzte beraien lana BARRURAKA delako. Pribatuan, etxean, emozioekin, zarata asko atera gabe, kontenitua… Mutilena, aldiz, KANPORAKA egiten dute lan, indarrakin, publikoan, lan fisikoagoak…
Harritu egin nauen beste ideia bat eskoletan neskei arreta gutxiago jartzen diegula da. Nire errealitateari hurbilduz, hori antzematen dut. Eskolan behintzat, laguntza eta jarrera arazoak azaleratzen dutenak mutilak dira. Agresiboagoak dira, mugituagoak. Neskak, formalagoak, isilagoak.
Berdintasunezko hezkuntza afektiboa garatu behar da. Bizitzeko afektibitatea funtzeskoa da, harreman positiboak eta araikitzaileak izateko, gatazken aurrean auekrak izateko, aurreiritzirik eta botere-borrokarik gabeko harreman afektibo-sexual pozgarriak izateko. Neskek eta mutilek izan duten afektibitatearen garapen desberdina kontuan hartzea ezinbestekoa izango da: emozioen adierazpena eta kudeaketarako erraztasun/zailtasunak eta horien aurrean agertzen diren balorazio estereotipatuak lantzea.
Diagnostikoak egin behar dira. Planak, gidak eta laguntzak daude.

post honekin geratu naiz. Oso bideo interesgarriak aurkitu ditudalako.

Neskak aurrera!

Oraindik bada
Rarua alaba mekanikoa,
Izan nahi duela entzutea,
Ez horrela semea.
Nahi dutena izan daitezela
Ta izan daitezen zoriontsuak
Aukera berdinak
Zalantzarik gabe
Izan ditzatela.
Orduan bai neskak eta bai mutilak
Aurrera bidean egonen dira

Aste honetako txostena irakurtzerakoan, hainbat gogoeta etorri zaizkit burura. Hasteko, nik orain dela 20 urte, nire diplomaz beteriko maleta eta nire atzerriko eskarmentuarekin nentorrela, lana topatzeko izan nuen zailtasuna gogoratu dut. Askotan, honako hau entzun behar izan nuen: “Un curriculum estupendo, pero para este puesto ... ya sabe... es mejor un hombre”. Azkenean eskaintza publikora jo nuen emakume askok bezala: Azterketa berdina denontzako; bai emakumeak bai gizonak, aukera berdinak. Orain ez naiz damutzen, baina azken finean, hor islatzen dena hau da: nire erabakia ez zela librea izan.

Bigarrenez, orain dela gutxi, egunkarian agertu zen idatzia: “Berdintasuna berritasun da oraindik ere”, (GARA, 2018/1/11 iritzia atalean, Ane Urkiri kazetariak idatzia). Idatzia horrela hasten zen: “Islandia izan da lehenengoa. Munduko aurrena soldata berdintasunaren aferan. Promesa izatetik errealitate bihurtzera, parekotasuna derrigortzen duen legedi eta guztiz”.


Aitortuko dizuet, Islandarekiko horrelako miresmen antzeko bat dudala: 2.008-ko krisialdia dela-eta, Islandiarren jarrera eredugarria izan zen niretzako: modu baketsuan, islandiarrek Gobernuaren krisaldiaren kudeaketa desegokiaren aurrean planto egin zuten: Gobernuan zeuden hainbat politikari auzipetu zituzten, eta herrialdearen egoera hobetu arte, kanpo erakundeekiko (Europako bankuak adb.) zuten zorra ez ordaintzea erabaki zuten. Baita ere, Europar Batasunak ezarri nahi zizkien (eta guk, zoritxarrez, oso ongi ezagutu ditugun) austeritate politika eta neurriei ezetz borobila esan zieten.


Aurrerapausoak ematen ari dira, hemen eta han... poliki poliki...

Bestalde, aste honetan bideo hau jaso dut:



Irunerriko Mugimendu Feministak, emakumeen greba orokorrerako deialdia luzatu du martxoaren 8rako.

Eta horrela ba, hurrengo gogoeta, hau litzateke: Euskal Herriko emakume guztiek (edo munduko), greba eginen bagenu, zer gertatuko litzateke?



Aste honetako gaian agertzen diren datuak negargarriak badira ere, ez ditut sorpresaz hartu.

PISA txostenak, irakasle eta familiei dagokienez, ematen dituen datuak aipatuko ditut:

● Irakasleen aurreiritziek kalifikazioetan eragina dute. Errendimendu berdineko neska-mutilen frogen balorazioak desberdinak izaten dira: irakurmen frogetan neskei nota handiagoa jartzen zaie eta matematiketan mutilei.
● Arreta jartzeko ere familien espektatibek islatzen duten genero eragina. Errendimendu berdineko seme-alaben kasuan, mutilek ingeniaritza, matematika edo zientzietako karrerak egitea espero dute eta ez neskek.

Eta ekonomiako eta enpresako irakaslea naizen aldetik, lan merkatuaren inguruko datu hauek azpimarratuko ditut:
● Soldataren kasuan, mundu mailan emakumeek %24 gutxiago irabazten dute batez beste.
● Entrepresen zuzendaritza lanpostuei begiratzen badiegu zera topatzen dugu: EspaƱa estatuan goi-mailako ikasketa unibertsitarioak dituzten pertsonen %60 emakumeak dira baina zuzendaritza postuen %13a betetzen dute.

Hau da gure errealitatea eta ezagutzen dugu. Kontua da nola eman honi buelta eta zer egin dezakegun datu hauek positiboagoak bihurtzeko. Eta hau da nire beste gogoeta: irakasleak garen aldetik, dugun aukera eta erantzukizuna hau dena aldatzen saiatzeko.


Giden artean, asko gustatzen zait irakurketan proposatzen duzuen Marian Morenoren “Queremos Coeducar” eta bertan agertzen diren jarraibideak: liburu testuak eta material hezkidetzaileak aukeratu, lengoia inklusiboa erabili, emakumeen ekarpenak agerian jarri, lanbide inguruan dauden estereotipoak aldendu, tutoritzaren papera zaindu ... Hortaz, garrantzi handien duena honako hau dela esanen nuke: GURE JARRERA.

Nik, ere bi pausoko proposamena egiten dizuet:




Beste batzuetan bezala, oraingoan ere maite A.S.-ren lana aukeratu dut:

Gustatu zaizkit berak egindako hausnarketa eta proposatzen dituen bideoak


Hurrengo arte lagunak


ORIENTAZIOA

             ESTERIOTIPOAK
                           APURTUZ ETA
                       PAREKIDETASUNAREN
                           ALDE
                            EGINEZ,
                           LORT
                           DEZAGUN
                HEZKUNTZA
   AUKERA AKADEMIKOA ETA
              ORIENTAZIOA
   BERDINATASUNEAN GAUZATZEA



Ikusi dugunez, hezitzaile eta orientatzaileek genero-eraikuntza gure zainetan sartua dugula onartu eta hori bera eraldatzeko lan pertsonala egin behar dugu. Hala, pertsoneekin lan egiten dugunean gure izate eta sinismenek eragina dute. Izan ere, esku artean mila formula izatea baliagarria izan daiteke, baina, horiek denak gure genero eraikuntzak zipriztintzen baditu (modu inkontzientean) eredu berdina eta baztertzailea errepikatzeko arriskua izango dugu. 

Beraz, esan liteke, edozein orientazio hezkidetzaile edo tutoretza plan martxan jartzeko egoeraren diagnostikoa egitea ezinbestekoa dela; alegia, eskola, errealitate, bizi baldintza, eta abarrak lekuz leku aldatzen dira eta formula bera ez da baliagarria danontzat. 
Bestalde, emakumeek komunikatzeko, lan egiteko, parte-hartzeko, ardurak kudeatzeko garatu dituzten moduak balioan jartzea komenigarria da. Horrela esanda erraza dirudi, baina, barrura begirako ariketa eginez gero, ohartuko gara kasu batzuetan jabekuntza prozesua burutu gabe dugula. Beraz, interesgarria litzateke, egunerokotasunean espazio txiki-handi guzti horiek garatzen joatea modu kontzientean. 

Era berean, emozioen eta afektibitatearen hezkuntzan trebatu eta eskola orduetan ikasleekin landu. Beharrezkoa ikusten dut, munduan egoteko beste modu batek eman ahal dizkigu giltzak. Pertsona erdibidean jarri eta hezkuntza garapen integrala bultzatu behar badugu, elikatzea bezain garrantzitsua izan daiteke emozioen munduan trebatzea. 

Amaitzeko, lan egiteko modu honek edota orientabideak emateko aukera hezkidetzaileak eskola guztia izan behar du kontuan.  Hezitu, eskolako langile guztiek, familiek eta gizarteak egiten baitu. Irtenbidea, alternatiba estanko eta isolatuen bitartez bilatzen badugu emaitza halakoxea izango da. Eskola bizi eta eraikitzeko modua eraldatu egin behar da, denok baikara interdependienteak. 

Honetan sakontzeko hemen duzue Luixa Reizabalek hezkidetzaren inguruan dioena. 


Iazko Amaia Chuecaren sarrera interesgarria iruditu zait, hainbat datu argitaratzen dituelako.