ERABAKITZEKO AUKERA

Atal honetan zehar orientazioari buruz gogoeta egin behar izan dugu. Datuek erakusten dutenez, STEAM arloarekin erlazioa duten erdi-mailako eta goi-mailako ikasketetan emakumeen presentzia (nahiz eta pixkanaka aldatzen doan) gizonezkoenarekin alderatuta baxuago izan ohi da. Lorena Fernándezek (U. de Deusto) dionez,  “Neskek mezu ugari jasotzen dituzte, zientzia haientzat ez dela pentsarazten dietenak".

Gainera, matrikulatutako ikasleen artean gehiengoa diren emakumeen presentzia lausotu egiten da kategoriaz igo ahala. Joera hori larriagotu egiten da STEM diziplinetarako (Zientzia, Teknologia, Ingeniaritza eta Matematika, ingelesezko siglen arabera). Gradu horietakoren batean matrikulatutakoen % 36 baino ez dira emakumeak, tesien % 37 emakumeek irakurtzen dituzte, irakasle eta ikertzaileen % 30 betetzen dute eta % 23 baino ez dira katedradun izatera iristen.

Lehen oztopoa gainditu eta zientziarekin erlazionaturiko ibilbidea burutu nahi badu emakumezko batek, bigarren oztopoarekin egiten du aurrez aurre: diskriminazioarekin.

Emakume ikertzaileen egoera eta bizi dituzten zailtasunak argi azaltzen ditu Victoria Lópezek, albaitaritzan doktorea eta Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Albaitaritza Fakultateko genetikako katedraduna dena, segidako bideoan: 

Berak dioen moduan, ezinbestekoa da berdintasunerako hezkuntzan denbora inbertitzea eta ahaleginak egitea. Gaur egun oraindik emakumeak zientzia munduan duen diskriminazioa izugarria da. Adibidez, zientzia biomedikoetan emakumeen erdia baino gehiago lanaldi osoko ikertzaileak izan arren, % 15 baino ez da katedraduna izatera iristen.

EHUko datuak erakusten duten moduan, gurean ere joera berdina da.  Nahiz ikertzaileen kopurua antzekoa izan emakume eta gizonen artean, postuak igo ahala, nabarmenki jaisten doa emakumeen presentzia. Hau da, “garrantzia akademiko” eta soldata baxueneko baina ezegonkortasun handiagoko postuetan (irakasle atxikia) emakumezkoak dira nagusi, baina titulartasuna lortu ahala, gizonezkoen kopurua nabarmenki handiagoa da.

                     

KATEGORIA	EMAKUMEAK	GIZONAK
Unibertsitateko katedraduna	88	247
Irakasle titularra	366	448
Eskolako irakasle titularra	74	90
Irakasle agregatua	420	353
Irakasle atxikia	314	244
Ikertzaile iraunkorra	34	32
Ikertzaileak	656	603

Aurreko edizioetako NONDIK NORAKO KONTZIENTZIA posta gomendatu nahiko nuke. Ikaskideak dioen moduan “inork EZ du aukeratzen EZER inolako KANPO eraginik gabe” eta hori da hain zuen ere nire ustetan, orientazio akademiko hezkidetzailea lantzeko erronkarik nagusiena: gizartearen (guraso, senide, irakasle, lagun…) aurreiritziak eta genero rolak. Horiekin apurtzea ezinbestekoa da eta horretarako lanbide ezberdinetan eta postu ezberdinetan dabiltzan erreferenteak izatea beharrezkoa da.