Aste honetan post
hau aukeratu dut, jarraian azalduko dut zergatik.
Kathrine Switzer, emakume zoragarria iruditzen
zait. Ilusio handia egin dit blog honetan bera ikusteak, esanahi berezia
duelako niretzat. Guk askotan erabili egin dugu bere historia materiala
sortzeko, emakumeen istorioari begira oso garrantzitsua izan zelako. Bere inskripzioarekin
desberdintasunaren aurka eta botere matxistari aurre egin zion. Hau bezalako emakumeei
esker, gaur egungo herrialde gehienetan emakumeek zaletu gisa edo lehiaketa
profesionaletan parte har dezakete.
Bide
batez, post hau aprobetxatu nahi nuke euskal emakume kirolari aitzindari erreferenteen ekarpenak aipatzeko. Hortik abiatuta, emakumeek kirolean duten
presentziari buruz pixka bat gehiago hausnartzeko.
1917tik 1980ra bitartean, Euskal Herriko eta
eskualdetik emakume askok herrialde osoko frontoiak hartu zituzten egurrezko
erraketekin pilotan jokatuz.
'Raketistaz' gain, eibartar bat ere nabarmendu zen
frontoi munduan egindako ibilbideagatik, baina oraingoan beste modalitate
batean: zesta-puntan. Maria Unzueta eibartarra (1878-1948) zesta-puntan munduko lehen emakume pilotaria izan zen eta, horretaz gain, munduko lehen emakume kirolari
profesionaletako bat.
Cristina Hernández-ek genero-ikuspegitik egindako ikerketa
batek aztertzen du kirol profesionalaren lan-harremanari aplikatu beharreko
araudia. Azpimarratzen ditu emakume kirolari profesionalean dauden gabeziak.
Oraindik ere sexu-desberdintasuna badago kirol profesionalean.
Adibide moduan, 2018an lizentzia federatuen kopurua,
Kultura eta Kirol Ministerioaren txostenaren arabera.
Kirola gizartean gertatzen denaren isla da.
Genero-arrakala kirol federatuarekin irekitzen da.
Urtero mundu mailan emakumeen kirolera bideratzen
den publizitate-inbertsio urria da. Hori da arrazoi nagusia. Desberdintasun
ekonomikoak daude kirolarien artean. Gizonek emakumeek baino askoz ere
publizitate-inbertsio handiagoa jasotzen dute. Estereotipoak daude oraindik ere
kirol munduan.
Carlos III. Unibertsitatearen ikerketa
baten arabera, inprimatutako kirol-prentsan emakumea kirol-prentsaren ehuneko
bost baino ez da agertzen, berriz, gizona informazioen protagonista eztabaidaezina
komunikabideetan da.
Ikusten dugunez faktore sozialek eta
komunikabideen rolak zeregin garrantzitsua dute esanahien transmisioan eta
eraikuntzan. Informazio gehiago hemen.
Genero-ikuspegia bizitzen ari garen
gizarte-errealitatera egokitutako programak, inbertsioa eta edukiak egitean eta
kudeatzean datza. Errealitateari erreparatzen badiogu, ikusten dugu gure
gizartean ez dagoela berdintasunik.
Europako
Parlamentuaren ustez “el deporte es una actividad en la que se juega a la
representación de las identidades sexuales, que las prácticas deportivas siguen
siendo territorios muy marcados por el género y estereotipados, en las que se
reproducen y también se infringen los modelos dominantes de la virilidad y de
la feminidad” (Informe sobre las mujeres y el deporte, 2003).
Zer egin ahal dugu hori apurtzeko? Zein dira hau guztia
eremu hezitzaileetan eta jendartean lantzeko erronkak?
Neurri integratzaileak har daitezke, eskolan
berdintasunean oinarritutako jarduera egokiak egin ahal izateko,
maskulinotasunari eta feminitateari egotzitako eta lotutako gizarte-esanahien
multzoa eraldatzeko, eta ikasleen hezkuntza-garapena baldintzatu edo mugatu
ahal izateko, estereotipo eta rol sexistak ezabatuz.
Eskola-eremuan, plano honek esan nahi du
ikastetxea aztertu behar dela jarduera-testuinguru sozial gisa, ingurunea
(etnikoa, kulturala, klase soziala), ikastetxeko espazioen banaketa eta
erabilera, botere-harremanak, curriculumaren materialak eta edukiak….
Eremu interaktiboan, generoaren araberako
elkarreragin eta portaera diferentzialak, interakzioetan haurrak sozializatzeko
modu desberdinak edo eskolan eta familian jasotzen duten tratamendu desberdina
hartzen eta aztertzen dira.
Hizkuntza oso garrantzitsua da gazteenentzat,
kirolarekin zerikusia duen guztiarekin. Askotan, eskolan oztopoak sortzen dira
neska-mutilen artean, eta hori neskak gutxiesten dituen hizkuntza baten bidez,
mutilei baino garrantzi gutxiago emanez.
Erronka asko dugu hezitzaileok. Curriculum
ezkutuaren bidez, batzuetan, pertsonen artean ezartzen diren ohiturak,
dinamikak eta praktikak transmititzen dira, gu konturatu barik.
Bukatzeko, oso istorio ederra!! Aurrera, neskak!!
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina