Pertsona eta kolektiboa erdigunera

Pertsonen arteko kanpoko harreman-dimentsioa bezain garrantzitsua da pertsona barrukoarena. Bizipenen ondoriozko emozio, sentimendu eta ideiek osaturiko oinarriak, hain zuzen ere, pertsonen arteko eta inguruarekiko ditugun harremanen kalitatean eragin zuzena dutela azpimarratzen da irakurgaian, eta erabat ados nago horrekin.

Azken ikerketek garbi erakusten dute giza garunean ez dagoela emakume edo gizonen arteko ezberdintasun praktikorik, eta beraz, nor bere garuna ezaugarri propio eta bakanen mosaiko edo bilketa bat da. Hots, hezkuntza-sistema hezkidetzailearen ardatz bat izango da ikasleek harremanak era parekidean eraikitzeko konpetentziak gara ditzaten laguntzea. Indarkeria eta dominazio-mendetasun parametroak ukatzeko, batetik, eta elkarbizitza eta pertsona barruko zein pertsonen arteko harreman positiboak eraikitzeko, bestetik.

Tratu onak garatzeaz mintzo garenean, hortaz guztiaz ari garela deritzot. Ongizatearen oinarria dira tratu honak, kalitatezko hezkuntza zein elkarbizitza bermatzeko ezinbesteko zaigun jokabide edo bizimodua. Arremanitz-eko kideek dioten moduan, gure pentsaera estereotipatuen ondoriozko jokaerak dira tratu onen etsairik nagusienak afektibitatezko harremanak eratzeko: nork bere buruarekin, besteekin, hurbilekoen artean, bestelako bizidunekin, gauzekin eta inguruarekin.

Maitasunak ere badu zeresana tratu onei dagokionean. Beti ez baitatoz eskutik helduta. Coral Herrerak, Mari Luz Estebanek...eta beste hainbestek ikertu dute maitasunaren gaia denbora luzez, eta halako gogoetak ere utzi dizkigute sarean:

Erantzukidetasuna eta elkar arduraren gaiari lotuta, zaintzaren beharra eta konpromisoa emakumeari egotzi izan zaiola erakusten dute ikerketek eta esteatistikek. Elkar zaindu eta zaintza erdigunean jartzearen beharra azalarazten dihardu mugimendu feministak azken hamarkadetan. Hala nola, zaintzaren funtzioari dagokion garrantzia ematen eta zabaltzen saiatuz, edota zaintza guztiok praktikara eramango bagenu, bestelako mundu parekideago eta osasuntsuago bat posible litzakeela erakusten diguten eszenatokiak hurbilduz. Hona hemen Hik Hasik bere garaian kaleratutako artikulu bat. 

Hemengo bideo eta artikuluek, gure gazte zein nerabeekin hausnarketa eta kontzientziazio saioak dinamizatzeko baliabide gisa erabilgarriak direla deritzot. Galdera sorta batez lagundurik, talde txikitan zein handiagoetan, ondorio interesgarriak aterako dituztela ziur naiz.

Gogoeta honetan aipatzen dute hezkuntzako profesionalek, pertsona erdigunean jartzen badugu, berarengan konfiantza baldin badugu eta ikasten laguntzen badiogu, pertsona hori bere bidea egiteko gai izango dela. Kasu horretan emaitzak ere hobeak izango dira, hobeto sentitzen delako, konfiantza daukagulako bere gaitasunetan, eta ikas-prozesuaren ardura ere berea izango delako. Zaintzak kutsu negatiboa duela somatzen dute, hitzak berak “zama” adierazten duela, inork bere gain hartu nahi ez duen zerbait. Jendeak, ordea, beti zaindu izan du elkar eta ardurak hartu izan ditu talde barruan.

Nerea Mendizabalek bideo honetan dioen bezala ezin gara harremanetatik eskapatu eta gertatzen zaigun edozein gauzak harremanekin zerikusia dauka.

Iazko posten artean Leire Carrok idatzitakoa hautatu dut elkarrekin komentatzeko. Irudi grafiko interesgarriak ekartzeaz gainera, hausnarketa borobila egin duela iruditzen zait.

Eskola komunitateak izan ditzakeen erronken artean hauek zerrendatuko nituzkenik, lehentasunezko zeregin bezala:

• harremanak zaintzeko konpetentziak garatzea.
• tratu onak sustatzeko adibide praktikoak jorratzea.
• maitasuna positiboki bizi eta biziarazteko tresnak ematea.
• ustezko tratu onak ikuspuntu kritikoz aztertzeko aukerak eman eta deseraikitzeko proposamenak luzatzea, eredu berriak eraiki ditzaten, harreman positiboak baliatuz
• elkar zaintza eta erantzukidetasunaren garrantzia azpimarratu eta barneratzen laguntzea.
• zaintza erdigunean kokatzearen garrantziaz jabetu eta praktikara eramatea.
• indibidualismoak dakarren zamaz kontzientziatu eta kolektibo osasuntsua sustatzea.
• ...