Genero-indarkeriaren mito nagusiak, goruntz.

Genero-indarkeriaren inguruan ikusitakoari buruzko hausnarketa egiterakoan,  datu adirazgarriak daudela ikusi dugu; 2018ko “EAEko emakumeen aurkako indarkeriaren aurkako datu estatistikoak: analisia eta interpretazioa” txostenean azaltzen den bezala, indarkeriaren inguruan dauden mito nagusien inguruko adostasunak, gora egin dute:

“ Aipatzekoa da 2011. urteaz geroztik  nabarmen gora egin duela hiru mito nagusiekiko adostasunak: ·         alkoholaren eta drogen abusua dago emakumeen kontrako indarkeria matxistaren ekintza gehienen atzean (lehen % 50, eta orain % 62, oso edo nahiko ados dago) ·         eraso gehienak estres-maila handiko egoeretan edo une batez kontrola galtzen denean gertatzen dira (lehen % 42, orain % 61) eta ·         salaketa faltsu asko egiten dira genero indarkeriaren kasuetan  (lehen % 25, orain % 39).

Salaketa faltsuei dagokienez, garrantzitsua da Estatuko Fiskaltza Nagusiak 2018ari buruzko azken memorian argitaratutako datuak azpimarratzea; izan ere, datu horien arabera 2009tik Salaketa faltsuagatik kondena-epaia eman den prozedurak 96 izan dira, (% 0,0078). Horiei tramitatzen ari diren kausak gehituta, epai kondenatzaileak emango balira (131), azken ehuneko maximoa % 0,011izango litzateke. Kopuru hori nahiko adierazgarria da, berez, emakumeen aurkako indarkeriaren arloan “salaketa faltsuen” prebalentziaren inguruan egiten diren adierazpenak gezurtatzeko

Genero-indarkerian aditua diren  ALBERDI, I. eta MATAS, N. ek, La Caixa fundazioak 2002an argitaratutako “La violencia doméstica. Informe sobre los malos tratos a mujeres en España” n, bikotekideek eta bikotekide ohiek eguneroko bizitzan edo etxean eragiten duten honako eaugarriak dituzten indarkeria mota identifikatu dituzte:

Kode patriarkalaren ondoriozko desberdintasun eza: gizonek beren bikotekideengan eragiten duten indarkeriaren arrazoiak egiturazkoak dira, eta gizonak emakumeen gainetik daudela deritzon ideologian oinarritzen dira. Emakumezko askok bat egiten du pentsaera horrekin, eta, ondorioz, gizonek eta emakumeek oso rol desberdinak barneratzen dituzte        Ikusezintasun soziala: Emakumeen bikotekideek etxeetan emakumeen aurka erabiltzen duten indarkeria da munduan zabalduen dagoen krimen ezkutua.          Kontrolatzeko eta zigortzeko tresna: Emakumeen aurka etxeetan erabiltzen den indarkeria instrumentala da erabat, haren jomuga baita gizonaren nagusitasuna eta emakumearen menekotasuna ziurtatzea, emakumeari zer egin behar duen adieraztea, autoritatea nork duen erakustea eta bikote-harremanean kide bakoitzak zer rol duen erakustea. “Emakumeari argi utzi nahi zaio gizonaren borondatearen eta gogoaren mende izan behar duela, eta gizonak ahalmena duela emakumeari kontuak eskatzeko, hura kontrolatzeko eta zenbait gauza debekatzeko”                  Erruduntasun-sentipena: erasotzaile askok ez du erruduntasun-sentipenik, baina emakume askok erruduntasun handia sentitzen du bikotekidearengandik jasotzen duten tratu txarrarengatik.          Irteerarik gabeko harremana: indarkeria behin eta berriro tresna moduan erabilita, prozesu bat osatzen da, non harrapatuta geratzen diren bai emakumea, bai gizona. Kateatuta geratzen direla esan daiteke: emakumea, beldur delako eta hartzen duen indarkeriaren meneko delako, eta gizona, berriz, erasoekin jarraituz seguru sentitzen delako. Gizonaren kontrola finkatu egiten da, eta horrek gero eta eraso handiagoak egitera darama; hala, indarkeria progresiboa izaten da sarritan.

Genero indarkeria ikaskuntza soziala dena jasotzen duen Maider Evaristoren post-a ekarri dut hona gaurkoan. Oso modu grafikoan azaltzen ditu genero indarkeriaren gakoak eta ezaguna dugun “Nola egiten dute korrika neskek” bideoa gogarazi digu: noiz hasten dira bere buruarengan konfidantza galtzen neskak, testuinguruaren eraginez?

Modu anitzetan ari gara lantzen genero indarkeriaren gaia hezitzaileen munduan: ikastetxean, etxean,lagunen artean, auzoan… nahiz eta egia den, momentuz, indarkeria zantzuak dituzten egoeretan jartzen dugula indarra. Indarkeriarik gabeko egoerak identifikatzen hasteko garaia dugu, gatazken ebazpen baketsua identifikatzen hasteko garaia, emakumeek historikoki eta batzutan modu ixilean garatutako erresistentzietaz konturatuz, persona guztien autonomia bultzatzen duten prozesuetaz jabetuz.  Egoera hauen erreferentziak beharrezkoak ditugu: noiz eta nola ematen diren, zein diren gakoak eta testuinguruak. Bai jokamolde indibidualena, eta bai jokabide kolektiboena.