Curriculuma, baliabideak... zeren zain gaude?

EAEn Heziberri 2020 hezkuntza eredu pedagogikoaren markoa konpetentzietan oinarritutako eredua da eta dokumentu ofizialean behin soilik aipatzen omen da hezkidetza kontzeptu gisa. Zehar lerro bezala aurkezten zaigularik, dagoeneko, oso esanguratsua iruditzen zait curriculumean ematen zaion garrantzia maila. Ikasle guztien ikaskuntza eta parte hartzea sustatu behar dela aipatzen du, era berean. Besteak beste, "baztertuak izateko arrisku handiena dutenengan arreta berezia jarriz -dela desgaitasunen bat dutelako, dela beste edozein arrazoi (sexua, erlijio, kultura, etnia...) dela tarteko-."

Emakundek 1997. urtean argitaraturiko Ikastetxearen hezkidetza-eredua egiteko Gidan hezkuntza-curriculumak hezkidetzaren ikuspegitik egiterakoan kontuan hartu beharreko iturburuak aztertu zituen: soziologikoa, psikologikoa, pedagogikoa eta epistemologikoa. Hauen inguruan sakontzeaz gain, irakurgaian ondo zehazten denez, aintzat hartu behar dugu sistema patriarkalean inoiz ez direla emakumezkoen jakintzak onartu eta, gainera, mundu akademikotik kanpo utzi izan dira beti. Hori dela eta, gizonezkoen hegemonia agerikoa da sinboloetan, definizioetan, zientzian, filosofian, historian, hizkuntzan... eta esan beharrik ez dago, zeini egiten zaion erreferentzia historiako ekarpen garrantzitsuak aipagai edo aztergai direnean.

Genero bereizkeria detektatzeko teknikak, gidak, sistemak... osatu egin dira urteetan zehar, eta horri eskerrak ziurrena nabari dira aurrerapausu lotsati batzuk, egunerokotasunean. Baina hezkuntza munduan, erabaki eta neurri politikoak hartu ez ezik, zaila izango da datozen urteetan antzemateko moduko aldaketak gauzatzea. Esaterako, eraldaketa zailagoa bilakatzen da oinarri pedagogikoak zehazten dituzten eta gidatzen dituzten argitaletxe eta ekoizleek presio eta muga argirik ez dutenean. Nola da posible egun, baliabide ez hezkidetzaileak izatea gure curriculumeko edukiak eta prozesuak zehazten dituztenak? Zergatik ez dituzte eskoletako apalategi eta gida-apaletatik kentzen? Ez al litzateke nahikoa, erabaki politiko bat, horiek eskola publikoetatik ezabatzeko?

HEZKIDETZA lehen lerrora ekartzeko dokumentu eta lege ofizialak baliatu beharko genituzke, eta horrez gain, curriculumean azaltzen den hori praktikan gauzatzeko bideak zein tresnak eman, erakutsi eta zabaldu. Nire ustez, ezinbestekoa da bide horretan, talde profesional osoaren formakuntza eta ahalduntzea eguneroko lanabes gisa hartzea. Estrategia betegarria iruditzen zait erabat, eta oso inportantea deritzot hezkuntza komunitate osoarengan (guraso, langile, irakasle, hezitzaile, jantokiko hezitzaile...) eragina izantea; plan espezifikoak jorratuz eta aktibatuz. Hasi planifikaziotik, garatze fasean murgildu eta ebaluazio jarraia behar bezala aurrera eramateko tresnetan sakonduz.

Nola egin aurre egoera honi?

Bada, dagoen materiala ikuspegi kritikoz aurkeztuz, hutsune edo gabeziak dituzten baliabideak moldatu eta osatuz, hezkidetzailea den beste zerbaitekin ordezkatuz edota falta den hori sortuz.

... Ikus: Hezkidetza Ipuinak playlista

Baliabideak egon badaude, eta ez dauden horiek eraikitzea dagokigu guri. Lortutakoarekin, pilaketa eta antolaketa egokia prestatu, beharrezkoak eskuratu, zabaldu eta erabiltzea da gakoa. Dauden hezkidetza-praktika onak identifikatzeak lana erraztuko digu, eta eskola, etxe zein hezkidetza gune orotan aplikatzeko moduko bibentziak eta esperientziak topatuko ditugu.

Iazko Maite Magisteritzaren posta irakurrita baliabide eta hausnarketarako iturri interesgarriak topatu ditut. Kontzeptu mapa argia osatu du gaiaren inguruan, eta horrez gain, erreferentzia berriak gehitu dizkio nik orain arte egindako gogoetari.