Gai honetan Hizkuntzak munduko pertzepzioan duen eraginaz konturatu gara. Izan ere, gure hitz egiteko erak munduaren kontzepzioa isladatzen du. Hizkuntza konstrukto kulturala izanik, kultura androzentrikoaren kutsua biziki igartzen da. Honako aspektuak sexismoa agertzen delarik:
- emakumeak subjektu bezala agertzean
- emakumeak agertzean baztertuak, gutxietsiak, menpekotasun roletan eta irainduak bezala
Gaur egungo aditu gehienak ados daude hizkuntzaren erabilera sexista dela baieztatzen dutenean, hizkuntzaren araudia eta erabilera androzentrismoan erroa duelako.
EAEn dauden hizkuntza ofizialei erreparatuez gero, euskarak abantail batzuk baditu gaztelaniarekin konparatuz. Hala nola, euskarak genero gramatikalak ez izatean datza baina hau ezkutuko gezurra da, bere azpian sexismoa ere plazaratzen delako. Horren seinale da euskaren hausnarketa sexistaren inguruan Emakundek 2008ko maiatzean argitaratutako "Euskararen erabilera ez sexista" dokumentuan aurki dezakegun lekukotza. Bertan euskararen 28 aspektu aztertzen dira genero ikuspuntutik, hitanotik hasita, jauzi semantikora pasa, -sa atzizkiaren gogoeta eginez, gaztelaniazko maileguak aztertuz, simetriaren arauak ikertzeraino... Ikerketa honen aurrean liburu hau ez da gogoeta sinplean kokatzen, baizik eta irtenbide bat bilatzen du sexismoa ekiditzearren.
Esate baterako, euskarak hikaren erabileran generoaren marka agertzen du eta horren aurrean, erdi bideko proposamen bat eskaintzen du, -nk bukaera ematea alegia. Adibide gisa dugu euskal telebistako wasemank programa, edo aurtengo 2015eko Kilometroetan Usulbilgo Udarri ikastolak jarri dion leloa gaittunk!. Aukera ona dela deritzot!
Euskal TBak Tribuaren beba izeneko programak euskararen sexismoa aztergai dauka. Bertan Uxue Alberdik umorea eta eztabaida ez dela neutroa hizpide duelarik.
Gaztelaniako kasuan nabarmenagoa egiten da hizkuntzaren sexismoa genero gramatikala duen hizkuntza baita. Kasu honetan "hombre" generiko den hitza bezala erabili ohi da. Horren aurrean, termino hau ekiditzea proposatzen da.
Hau guztia agerian dagoen hizkuntza formal batetaz ari gara baina bada inplizituki hizkuntzak adierazten duena, hizkuntza ez berbala, ikonografia, e.a. Horren gogoeta eginez gero, kontziente egiten gara zein baldintzatuta gauden modu ez esplizitu batez dagoen hizkuntzaren begiradatik.
Hau guztia ikastetxeetara eramatea garratzitsua da. Hausnarketa egin eta soluziobide batzuk proposatu eta klaustroetan erabakiak hartu. Dugun egoerari erraparatu behar zaio, gure testuingurua kokatu eta horren aurrean hizkuntza ez sexistaren aldeko erabaki firmeak hartu. Hori da bidea!
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina