Jai eredu baztertzaileei traizio egiteko irrikitan!

Jaien eremua zabala da, gaiarengatik, okupatzen diren espazioengatik, antolakuntzarengatik, tradizioengatik, eredu sinbolikoengatik, tamalez gertatzen diren eraso sexistengatik e.a. Beraz, nondik hasi! Ikuspegi feminista leku guztietan txertatzetik.

Hasteko ezinbestekoa da JAIek gure bizitzan duten garrantzia mahaiaren gainean jartzea. Ez dira egunerokotasunetik eskapatzeko aukera soila, eduki sinbolikoa duten jendarte eta kultur adierazpenak diren heinean oinarri horiek aztertu eta parekidea ez dena eraldatu egin behar dugu. Gizarte eredua jaien errealitatean txertatzen da, hau da eredu hegemoniko eta androzentrikoa bertan sartua dugu.

Beraz, gozatzeko aukera bezala aurkezten zaizkigun errituak aztertu eta birdefinitzea da gure lana, eremu hezitzaileetan, kaleetan eta edozein plazetan.

Errituak behar ditugu gizarteratzeko baina, edozerk ez du plazara ateratzeko aukera izan behar. Proposamenak, moduak eta errepikatzen diren rolak: anitzak, integratzaileak eta zainduak izateko edozein jaien erroa landu egin behar dugu eta antolaketa guztia prozesu eraikitzaile baten barnean sartu. Bestela hanka motz geratzeko aukera izango dugu, eta horrek bazterketa bultzatzera eraman gaitzake.

Guzti honetaz gozatzeko aukera paregabea dugu, antolatzen ditugun jaiak kontzienteki planifikatzen baditugu dauden estereotipoak aztertzeko eta eraldatzeko aukera izango dugulako. Eta bidean,

• musikaren mezu indartsu eta ez sexistekin dantzatu eta abesteko aukera badugu
• mozorrotzearen aukeraz estereotipoen eraldaketa lortzen badugu eta performance indartsu batekin kaleak gure egiten baditugu
• inguruko eskenan dauden emakume artisten lanak ezagutzen baditugu
• emakumeak erdigunean jarrita kirola egiteko tartea hartzen badugu soinean dugun motxila endorfina-karameluz betez
• harreman berri, anitzak eta errespetuz betekoak bizitzen baditugu
• espazio askatzaile eta ez sexistak bermatzen baditugu 

...zerk mugatzen gaitu?

Bilgune feministaren manifestuak dioen moduan (Herri jai feministak 2015, Nik erabaki guk gozatu!) jaietako indar sortzailea erabili eta jai eredu askatzaileak praktikara eramateko aukera izango dugu.

Jaietan ere, espazioa gure egiteko moduak bilatu behar ditugu eta horren adibide iaz Santurtziko jaietan jarri ziren kartelak, beste hainbat ekimenen artean hau ere barnean egon zen.

Irakurketen eta interneten nabigatzearen ondorio da azpian duzuen akrostikoa. Jai parekideak horrela eraiki nahi ditut sinbolikoki buruan.

Jaiak eta ospakizunak hezkidetzaren ikuspuntutik lantzeko baliabide hauek arakatu ditut lana egiterako orduan, jarraian dituzue batzuk:

Klitto aldizkari digitaleko artikulua:http://www.klitto.com/emakumeen-partaidetza-festan-eta-tradizioan-10-gako-nagusi/

Tolosako gida:http://www.tolosa.eus/attachments/article/2519/Jaiak%20Berdinzaleagoak%20GIDA%20margena%20zuzenduta.compressed.pdf

Bilboko konpartsen gida: http://www.bilbokokonpartsak.com/aste-nagusia/erasorik-ez/erasoen-kontrako-protokoloa

Zurriolako ikastolan jaien inguruan egindako azterketa: http://www.zurriolaikastola.eus/sites/default/files/Ikonoak/JAIALDIEN%20DIAGNOSTIKOA.pdf

Emarock proiektua:http://www.emarockproiektua.com/emarock

Argia aldizkariaren, Ez da kasualitatea artikulua: http://www.argia.eus/argia-astekaria/2356/ez-da-kasualitatea

Azkenik eremu hezitzailean jaien aurrean izan ditzakegun erronkak hauek izan daitezke:

+ Androzentrismoa oinarri duten jai tradizioak eraldatzea, eredua birpentsatuz.

+ Eskena publikoan emakumeen taularatzea bultzatzea: bertsolariak, musikariak, antzerkigileak, zinemagileak etabar. Eredua zalantzan jartzen duten obrak aurkitu eta zabaltzeko aukera izango dugu horrela.

+ Jai batzordeetan edo antolatzen diren guneetan parte–hartu, alternatibak eskainiz, lanketa sakona eginez...

+ Jai ospakizun tradizionalen aurrean betaurreko moreak atera eta aztertu, alternatibak eskainiz. Dugun ereduari kritika egin ostean alternatibak planteatu behar ditugu, eraikitzea baita azken helburua.

+ Eraso sexisten kontrako protokoloak eratu jai batzordeekin batera, prozesu luzeak eta mintegiak aurrera eramanez.