2015/11/20

JAIAK ETA OSPAKIZUNAK




Jaiek eta ospakizunek emozio-karga handia dute gure gizartean. Antropologia feministaren arabera “festak eta ospakizunak ez dira gizartean ematen diren eszenifikazio soilak, kultur-adierazpen sendoak baizik”. Ospakizun horiek gainera, gizartearen baloreak transmititzen dituzten erritualak eta gizarte horren parte izateko tresna ere badira.

Beraz, jai eta ospakizunetan genero-ikuspegia txertatzea ezinbestekoa da neskek eta mutilek berdin goza eta parte-hartu dezaten bermatzeko. Gainera, ezinbestekoa da genero-ikuspegia kontuan izatea, ospakizun horien bidez baloreak eta sinismen ugari transmititzen eta irakasten direlako.

Zer da genero-ikuspegia txertatzea?: "emakumeen eta gizonen egoera, baldintza, jomuga eta beharrizan ezberdinak modu sistematikoan kontsideratzea, eta, horretarako,
politika eta ekintza guztietan, maila guztietan eta horien plangintza-, egikaritze- eta ebaluazio-fase guztietan, ezberdintasunak ezabatzeko eta berdintasuna sustatzeko xedea
duten helburu eta jarduketa zehatzak txertatzea" (otsailaren 18ko 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa).

Genero-ikuspegia jaietan integratzean, nesken eta mutilen egoera, baldintza, helburu eta behar desberdinak kontuan hartzen dira jaien alderdi guztiei dagokienez:
-          Erabiltzen dugun hizkuntza eta erabiltzen ditugun irudiak: karteletan adibidez
-          Lantzen ditugun edukiak edo antolatzen dugun programa: futbol txapelketa, mus txapelketa, mozorro lehiaketa eta abar.
-          Jardueren kokapena eta ordutegia (eskolaz kanpo egiten diren jardueretan kontuan hartzeko aspektua da hau).
-          Erabiltzen ditugun jantziak:  errolen erreprodukzioa bultzatzen dute askotan.

Jaietan landu beharreko beste gai bat eraso sexista dirak. Gai hau asko lantzen da BELDUR BARIK programan: http://beldurbarik.org/

Beldur Barik EAEko instituzioek elkarlanean bultzatuta indarkeria sexista prebenitzeko gazteei zuzendutako programa da, eta bere helburua da, gazteekin batera hausnarketa eta eztabaida prozesuak sustatzea jendarte eraldaketan laguntzeko




Lehen aipatu dudan bezala, eskola eremuan antolatzen diren ospakizunetan, rol eta estereotipo sexistak asko erreproduzitzen dira, beraz, beriziki garrantzitsua da horiek haustea:

  • Tradizioa hausten duten roletan jaietan aktiboki parte hartzen duten emakumeen irudiak zabaltzea. Adibidez, herri-kirol saio bat prestatzen badugu, inguruko emakume profesionalak ekartzea edo umeen aurpegiak margotzen edo dantza jarduera egiten gizon begiraleak jartzea.

  • Emakumeak maskulinizatuak dauden jarduerak egiten islatzea eta alderantziz. Adibidez, ihauterietarako kartelean neska suhilatzailea iridikatzea eta abar.


Eskolan eta eskolaz kanpo hezkuntza ez-formalean ospakizun ezberdinak antolatzen dira eta hoiek aukera paregabea dira hainbat balore transmititzeko neska zein mutilei:
-         


  • Berdintasunarekin eta estereotipoen errebisioekin zerikusi zuzendute duten aldarrikapen egunak: Martxoaren 8a, Azaroaren 25a, Maiatzaren 17a… Hauetan emakumeen eta gizonen arteko ezberdintasunak eta emakumeen aurkako indarkeria landu daitezke: emakumeen eta gizonen arteko aukera ezberdinak ikasketetan, profesioak, emakumeen aurkako indarkeriaren zergaitika, harreman afektibo-sexualak eta abar…
  •   Gainera egun bereziak ere ospatzen dira eta horietan genero ikuspegia txertatzea ezinbestekoa da: euskararen eguna, agate deuna, ihauteriak, gabonak, tomas deuna eta abar. Ospakizun hauek aukera ona dira alor sektoriak genero-ikuspegitik lantzeko: adibidez, jolas sexistak, estereotipoak erreproduzitzen dituzten jantziak, dantzak eta musika, eta abar.


Herrietako festek zein eskolan zein eskolaz kanpo egiten diren ospakizunak antolatzeko orduan genero-ikuspegia txertatzea ezinbestekoa da. Horretarako, ikastetxeetan eta gazteekin hezkuntza ez-formalean lantzeko erronka batzuk hauek dira:

  • Eskola komunitatea ta hezkuntza ez formaleko begiraleak ospakizunetan genero ikuspegia txertatzearen beharraren inguruan hausnartzea eta kontziente izatea
  • Iraskaleak eta hezkuntza ez-formaleko begiraleak genero-ikuspegiaren integrazioan prestakuntza jasotzea

  • Eskoletan zein astialdi taldeetan ospakizun horietan genero-ikuspegia txertatzeko jarraibide batzuk diseinatzea eta ezartzea.


iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina