Jaiak eta ospakizunak eskolan

Antropologian aditua den Margaret Bullenek diona: “jaietan gertatzen dena, gizartean gertatzen denaren isla dela” eta “ ospakizunetan emozioak txertatzen direla (…) beste gauza guztiak bezala gizakiok ikasitakoak direla” oinarritzat hartuta, kultur-adierazpen sendoak diren festak eta ospakizunak, sistematikoki errepikatzen direnak, zaindu beharko ditugu berdintasuna eta aniztasuna bermatzeko.

Ospakizunetan afektibitate eta emozio-karga handia mugitzen dela baieztatu ondoren hezkuntza munduan egiten duguna zaindu eta babestu egin beharra dago hezkidetzatik ezinbesteko ekarpen interesgarriak txertatzeko aukerekin.

 

“Jaiak eta ospakizunak: begirada hezkidetzailea txertatzen” irakurgaian ikastetxetan sarritan ospatzen diren egunekin osaturiko sailkapena, hau da: egun moreak, egun bereziak eta opor aurrekoak, zerrenda bakarra osatuko nuke: “Eskolako (ohiko) ospakizunak”.

Orain arte tradizioa errespetatuz, balore tradizionalak ez desagertzeko, euskal nortasuna aldarrikatzeko filtratu gabeko ospakizunak gauzatzen hasi ginen. Poliki poliki migrazioen eraginagatik gure ingurua aldatzen hasi da eta aniztasuna nagusitu da. Kultur-aniztasuna edo multikulturalitate kontzeptuagatik garai berriei erantzun berrien beharra / egokitzapenak / hobekuntzak / zuzenketak / diskriminazioa kanporatu / … dena delakoa plazaratuko dugu elkarbizitza eta berdintasuna bermatzeko.

Ikastetxetan ikasturtean zehar “ohiko” ospakizun zerrenda osatzen ari gara errealitate hurbila txertatuz. Lan egiten ari naizen ikastetxean “Ohiko ospakizun Batzordea” osatu egin zen duela urte batzuk. Batzorde horretan Haur eta Lehen Hezkuntzako koordinatzaileak, aholkularia eta Ikasketa Burua kideak izango zirela adostu genuen. Horrez gain ikasturte hasieran Elkarbizitza-Hezkidetza Behatokiko bileran ekarpenak, laguntzak, partaidetza, inplikazioa maila, moldaketak, … bideratzeko ahaleginak egiten dira.

Orokorrean festa / ospakizun / jai bat antolatzerakoan kontuan hartzekoa:

-       Eskola komunitatea

Eskola komunitate osoko kideak partaide azaltzeko proposamena diseinatu beharko da. Inplikazioa eta partaidetzaren arabera jai-ospakizunean dagoen interesa baloratzen da hurrengo deialdietan egokitzapenak egiteko.

Jai-ospakizunaren berri emateko idazkiak osatzen dira informazioarekin eta ekarpenak jasotzeko, proposamenak luzatzeko,  lan-taldeak osatzeko, … aukerekin

-       Inguru hurbila – Berritzegunea – Udala …

Elkarbizitza-Hezkidetza Behatokia, Udal ordezkariak, Berritzegunea eta Mintegiak, inguru hurbila: auzoa, elkarteak eta familiengadik heldu ahalko denaren zain egoten gara.  Laguntzak, proposamen berriak, aholkularitza,…ongi etorria da nahi duguna borobiltzeko.

-       Bertsoa – Koplak

Lehen Hezkuntzako nagusiek “Bertsolaritza” lantzen hasi bezain pronto ospakizunetan bertsoak txertatzen hasi ginen. Hasieran sortutakoen moldaketarekin artxiboa zabaldu genuen.

Urtez urte kopla espezifikoak daude ospakizun bakoitzean abesteko. Bertsolaritzako irakaslea, eskolako irakasle eta langile batzuen laguntzarekin orain arte egindakoa gustuko dugu.

Ospakizun gehienetan kopla hauek familiekin  abesteko markatzen da tartea eta arrakasta handiko ekintza dela baloratu da partaidetzagatik.

-       Berdinen arteko tutoretza

“Berdinen arteko tutoretza” proposamen partikularra dugu ikastetxean. Ikastaldeak multzotaku ondoren bikoteak / hirukoteak izendatzen dira. Hortik aurrera jarduera osagarriak, ospakizunak, ekitalditxo bereziak gauzatzerakoan ikasleen artean zaintza eta babesa ziurtatzen dira nagusiak txikietaz arduradun gisa eta imitatzeko erdu zuzenak azaltzen direlako.

Bikote / hirukote hauek osatzerakoan, besteak beste, hezkidetzaile irizpideak kontuan hartzen dira.

-       Apaingarriak

Eskolako Familien Elkartetik janzteko apaingarriak eta gehiago eskuratu ditugu: biserak, nikiak, kantinplorak, lepoko zapiak,…

Ospakizunaren arabera erabiltzea gomendatzen da.

-       Ekitaldia

Ekitaldia / jailadia egitekotan Musika arloko irakaslea (erritmoak, kantak, instrumentalizazioa,…), Heziketa Fisikoa (koreografiak, espazioaren kudeaketa,…) eta tutoreak gehi gainontzeko irakasleak zein langileak partaide azaltzen dira dinamizatzaileak laguntzen.

Gauzatzen den berri emateko eta ikus-entzunezko produkzioak ateratzeko lan talde bat osatzen da ikasurte hasieran.

-       Sitea

Lan extra eta handia izan arren,  eskolako sitean “Ikusi Makusi” atalean gauzatzen den guztia argitaratzen da.

Beraz, eskolan jaiak eta ospakizunak guztion eginkizuna bihurtu ditugu gidari dugun lelopetik garatzekoa.