PARTAIDETZA PAREKIDEA

Partaidetza edoizein helburu hezkidetzaile planifikatu eta aurrera eramateko gakoa da. Zer da partaidetza? Parte hartuz elkartearen arabera, partaidetza “pertsonen komunitate bat antolatzeko eta mobilizatzeko prozesua da, eta berorren bidez, eragile- edo subjektu- funtzioa hartzen dute pertsona horiek beren gain, kolektibo horren etorkizunari begira”. Garrantzitsua da azpimarratzea parte-hartzea garatu daitekeen ahalmena dela, eta beraz, ezinbestekoa da ahalmen hori garatzeko baliabideak jartzea. Parte-hartzea indibiduala edo kolektiboa izan daiteke. Gainera, Equipo Clavesek 1994 parte-hartzeko baldintzak proposatu zituen, bateratutako 3 jarduera-ildo aipatuz:

•  Parte-hartzen jakitea: ezaguera, trebetasunak eta gaitasuna izatea
• Parte-hartu ahal izatea: uneka erraztu, sustatu eta bideratu behar dira.
• Parte-hartu nahi izatea: motibatuta egon behar da eta nire ustez, oso garrantzitsua da, parte-hartze horrek norberari onurak ekarri behar dizkio.

Partaidetzarako sexu-genero estereotipoek jartzen dituzte mugak:

Argi dago partaidetza eta generoa lotuta doazela. Baina adierazi behar da ere emakumeak parte hartzea ez duela genero-ikuspegia txertatuta egotea bermatzen. Gaur egun, gero eta emakume gehiagok parte hartzen dute hainbat eremu eta esparrutan, baina horrek ez du ikuspegi feminista bermatzen esparru horietan.

Asko dira  neskek partaidetzarako dituzten arazo, zailtasun eta mugen jatorria, eta asko harremana dute genero-sozializazioarekin, barneratutako jarrera, balore eta mundu sinbolikoaren eraikuntzarekin. Hona hemen partaidetzarako zailtasun batzuk:

-          -Emakume erreferenterik ez izatea hainbat esparru eta arlotan. Adibidez: Kirol Federazioen Zuzendaritza Batzordeak: Kirol Zuzendaritzak emandako 2010eko datuek agerian uzten dute emakumeek zailtasun asko dituztela kirol federazioetako egitura maskulinoetan sartzeko. Esaterako, euskal 47 federazioetatik batean (alegia, % 2an) besterik ez dago presidente kargua emakumeen esku, hain juxtu, surf federazioan. Gainerakoan, zuzendaritza batzordeak osatzen dituzten kideetatik % 9,12 emakumeak dira. Informazio gehiago: http://www.emakunde.euskadi.eus/contenidos/informacion/politicas_evaluaciones_2/eu_def/adjuntos/Deportes_eu.pdf

-          - Emakumearen rolaren aldaketari eta bere ondorioei beldurra:

-         -  Pataidetza-kultura eskasa, publiko eta pribatuaren arteko dikotomiaren indarragatik.

-          - Barneratuta dugu botorea gizonen kontua dela.

-          - Komunikabideetan egiten den emakumeen irudien erabilera: Eusko Jaurlaritzako Gazteria eta kirol zuzendaritzak argitaratutako ikerketa baten arabera (http://www.kultura.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/berdintasuna_materialak/eu_def/adjuntos/Estudio%20presencia%20mujer%20deporte-Global_eu_web%20orrirako.pdf ), besteak beste:

o    aztertu zituzten 15.316 berrietatik 14.006, %91,4, gizonezkoen kirolari buruzkoak dira; emakumezkoen kirolari buruzkoak, aldiz, 760 bakarrik (%4,96). Lan metodologiak, lidergo estiloak eta kodeak askotan ez datos bat emakueek erabiltzen dituztenekin.

o   Emakumezkoen kirolari buruzko 3 berritatik 1ek bakarrik eskaintzen du mintzagai duten emakumezko kirolariaren irudia.

o   Askotan, emakumezko kirolarien merituek ez dute hedabideetan agertzeko beste garrantzi, antza. Eta plus bat eskatzen dute, gehigarri bat, informaziotarte hori emateko. Horiek horrela, ez da arraroa izaten emakumezko kirolarien inguruko berrietan horien kide gizonezkoena baino hedapen sozial handiagoa aurkitzea, kazetaritzan giza intereseko berriak direnak.

o   Emakumezkoen informazioa, gizonezkoaren osagarri

o   Etengabeak dira emakumezko kirolarien egoera zibilari eta bizitza pertsonalari buruzko erreferentziak, kirolean egindako lorpenak senideek emandako babesarekin lotzeraino. Horrela, eskubide osoz merezi duten protagonismoa kenduta

-         - Informazioa jaso eta erabakiak hartzeko momentuak askotan ez dira egokienak eta ez dira emakumeak egoten: lan afariak egiten dira eta erabakiak hartzen dira…

-          Modu pertsonalean bizi izaten dira, eta ez da kontuan hartzen kolektibo bateko kide izateagatik dela

-        -  Barneratuta dugu eremu publiko eta pribatuaren arteko bereizketa (emakumeek eremu pribaturako gaitasunak dituzte, gizonek eremu publikorako)

-          - Ageriko zein ezkutuko curriculumarekin eraikitzen dugu testu-ingurua

Zailtasun horiek behin agerian jarrita, eta hori kontuan izanik, bestelako partaidetza bat eraiki beharra dago. Horretarako lantzeko zenbait erronka honako hauek dira, nire ustez:

•          -  Parte-hartzeko gaitasunak sustatu behar dira. Zentzu honetan, nire ustez, garrantzi handia du neskekin ahalduntze indibiduala eta kolektiboa lantzea, eta horri lehentasuna ematea.
•           Administrazio gisa gainera, garrantzitsua da parte-hartze organoak eratzeko momentuan, emakumeen eta gizonen parte-hartze orekatua sustatzea.
•         Horretaz gain, ezinbestekoa da, beharrezkoa denean, genero ikuspegian prestakuntza duen norbaitek parte-hartzea, edozein eremutan genero ikuspegi hori txertatze aldera.
•           Eskola eremuan garrantzitsua da ere parte-hartze egitura horiek koordinatzen dituzten profesionalek genero ikuspegian prestakuntza izatea eta hori kontuan izatea, guztien ahotsak atera eta entzun daitezen estrategia egokiak erabili ditzan.          Azkenik, nire ustez, ezinbestekoa da pertsonek parte-hartzearen errentagarritasunaren pertzepzioa izatea.