HEZKIDETZAN ESKU HARTZEN talde-bloga: ORIENTAZIOA ETA AUKERA AKADEMIKOAK

2016/01/31

ORIENTAZIOA ETA AUKERA AKADEMIKOAK

Hezkuntza Sisteman orientazioa da elementu garrantzitsuenetako bat. Orientazioaren helburuak, beste batzuen artean, hauexek izan daitezke:

Auto-ezagutza eta norberaren identitatearen eraikuntza.
Ikasketen aurrera norbanako antolamendu eta kudeaketa.
Gatazken ebazpenerako prestakuntza izatea.
Bizitzarako proiektua definitzen joatea.
...

Baina nola ulertu behar da orientazioa hezkidetzailea izan ahal izateko?

Orientazioa genero ikuspegiaz busti egin behar dugu. Pertsona bakoitzak bere izaera modu desberdinean irudikatzen du eta era berean ezaugarri asko errepikatzen dira. Guzti honek eragin handia du norberaren auto-ezagutzan, auto-irudian, ... honekin batera maskulinotasun eta femeninotasunaren interpretazioak egiten ditugu. Horregatik da hain inportantea guztien ekarpenak, sentimenduak, interpretazioak, ... onartzea. Onarpen hau abiapuntua izan beharko zen bizitzarako, ikasketetarako eta lanetarako orientabideak ematea.

Orientazio hezkidetzailea Gida Planean planteatzen den B erronka (12 orr.) lortzera zuzenduko da. Helburua izango da pertsona anitzen garapen integrala lortzea, non, norberak bere bizitzan zehar bere burua orienta dezan, bizitza pertsonala, familiarra, soziala eta profesionala arduraz onartuko duen.

Eskolak gizartearen erreflexu zuzena da. Gizartearen eredu androzentriko berdinean oinarritzen da eskola edo hobeto esanda hezkuntza Sistema, beraz aldaketarako pausuak eman behar dira mota askotako diskriminazioa eta estereotipoen erreprodukzioa ematen delako.

Eustat-ek bere datuetan oso garbi adierazten digute egoera (2013-14 ikasturteko datuak):

EUSKAL ERKIDEGO AUTONOMOA	GUZTIRA	GIZONEZKOAK	EMAKUMEZKOAK
Unibertsitate-ikasketak	68.193	32.286	35.907
Ziklo luzeko unibertsitate ikasketak	5.631	2.734	2.897
Bigarren zikloko unibertsitate ikasketak	865	556	309
Ziklo motzeko unibertsitate ikasketak	1.254	705	549
Graduko unibertsitateko ikasketak	51.739	24.294	27.445
Master ofizialak	4.929	2.248	2.681
Ikasketak doktoregoetan	3.775	1.749	2.026

http://eu.eustat.eus/elementos/ele0000000/ti_euskal-aen-matrikulatutako-ikasleak-titulartasun-maila-lurralde-historiko-eta-sexuaren-arabera/tbl0000081_e.html#axzz3fJhIl6zs

Hezkuntza sisteman kontraesan handiak daude. Isabel Gonzalez Lopez-ek bere artikuluan esaten duen bezala:

... La escuela es depositaria de estereotipos de género y los transmite desde las primeras etapas de escolaridad y de manera no intencional a través del llamado currículum oculto. Esto incidirá en el futuro desarrollo profesional del alumnado, que sigue respondiendo a los estereotipos sociales diferenciados de las actividades (en especial, estudios y profesiones) según las realicen hombres o mujeres…

El sistema educativo está contribuyendo a la tradicional división del trabajo propio de mujeres y hombres, y no es por las actuaciones discriminatorias explícitas, sino más bien por ausencia de acciones curriculares específicas para actuar y operar el cambio y por la ausencia de análisis y valoración crítica acerca de los estereotipos de género subyacentes y del currículum oculto que se transmite por parte del profesorado …

http://www.mecd.gob.es/revista-cee/pdf/n11-gonzalez-lopez.pdf

Lehenengo kontraesan handia dago irakasleagoarengan, modu teorikoan onartua dagoena, ez da benetan lantzen edo gauzatzen:

Aukera berdintasuna egon behar dela.
Sinetsita gaude berdin tratatzen ditugula ikasleak, neska edo mutila izanda, baina ez da horrela gertatzen.
Hizkuntza sexista ez dela erabiltzen.
...

Ba... guzti hau eta beste asko esan egiten dira, baina errealitatea bihurtzeko ez dira hartu beharreko erabakiak hartzen ezta behar diren baldintzak jartzen.

Orientazioan kontuan izan behar dugu errealitateak eragin desberdinak dituela neska eta mutilengan. Berdintasunerako lana egin suposatzen du aukeraketa akademiko profesionala ez dagoela zuzendua generoarengatik, baizik eta pertsona bakoizteko gaitasunengatik.

Ikasleekin gai desberdinak jorratu behar ditugu:

Zergatik daude langabezian emakume baino gizon gehiago?
Zergatik femeninotzat jotzen diren lanbideak gutxiago baloratzen diren?
Zergatik femeninotzat jotzen diren lanbideetan soldata da txikiagoa?
Zergatik politika, enpresa munduan eta eremu publikoan ere emakume gutxik duten kargu inportanteak?
Nola lotzen da eremu profesionala eta etxekoa edo familiarra emakume edo gizon izanda.
...

Orientazio eta Tutoretza Planean proposatzen diren ekintzak eta jarduerak aztertu behar ditugu eta hainbat aldatu edo osatu beharko ditugu helburu hauek lortu nahian:

Lanbide batzuekiko dauden estereotipoak apurtu benetako askatasuna eta autonomia izateko aukeraketan.
Bokaziozko lanbideak ez bultzatu aukera berdintasunaren apustua eginez.
Emakumeengan ekintzaile izatea bultzatu.
Erantzunkidetasunaren aldeko lana egin norberaren proiektua garatzerakoan.
...

Lan honetan lagundu ditzaketen material batzuk:

Cuadernos de educación no sexista. http://www.inmujer.gob.es/areasTematicas/educacion/publicaciones/serieEducacNoSexista/home.htm

Instituto Asturiano de la mujer. (2007). Programa de Orientación Académica y Profesional Rompiendo esquemas.

El objetivo de Rompiendo Esquemas es ofrecer un modelo de orientación académica y profesional que desarrolle en el alumnado la capacidad de realizar la elección de profesión sin sesgos de género fomentando, asimismo, el desarrollo de la corresponsabilidad en chicos y chicas en diferentes ámbitos de su vida, como son el doméstico y el empleo.

http://institutoasturianodelamujer.com/iam/programas/programa-de-orientacion-academica-y-profesional-rompiendo-esquemas/