Patriarkatuak sustatzen dituen bizi-programa ezberdinduen oinarria ez
da genetikoa, kulturalki ikasitakoa baizik.
Azken urteotako teoria feministek, bai generoa eta baita sexua ere
eraikuntza soziokulturala direla diote.
Identitate sexualei dagokienez, sexu-biologikoa eta
sexu-orientazioa aztertu ditugu aste honetan.
Enbrioiaren sexua sexu-kromosomek definitzen dutela ikasi dugu
betidanik, horrela XX emea eta XY arra izanik. Baina Jose Antonio
Rodriguez EHUko irakaslearen arabera, sexu-banaketa bitarrak ez du
genetikoki, fisiologikoki eta anatomikoki dagoen aniztasuna islatzen.
Sexuaren sailkapena “espektro” moduan hartzea proposatzen du Eric
Vilain medikuak. Aingeru Mayor sexologoaren ustez, arazo handia
sortzen da jaioberritan ezartzen den sailkapena haurrak sentitzen
duenarekin bat ez badator.
Maddi Ane Txoperena-ren artikulu honetan
ikus daiteke txikitatik dagoen sexu-banaketa bitarrak nola eragiten
duen haurren ingurune nagusian: eskolan.
Sexu-orientazioa edo desirarena, pertsonak dituen zaletasun
afektibo-sexualak dira. Sistema patriarkalak guztion heterosexualak
garela aurresuposatzen du. Beraz, sistema honen ezaugarriak
heterosexuala, genitala eta maskulinitatearen plazerera
bideratutakoak dira, heterosexuala dena normala izanik eta
homosexuala dena anormala.
Gayle
Rubin-en “Sexu-hierarkia: zirkulu magikoa versus kanpoko
mugak”-ean gaur egun sexualitate ona, normala, naturala… eta
sexualitate txarra, anormala, antinaturala zer kontsideratzen den
azaltzen da:
Sexu-aukeren errealitate anitzek kategoria hauek guztiak bilduko lituzke:
-
Homosexuala: sexu bereko pertsonekiko desira afektibo/sexuala
-
Heterosexuala: beste sexukoa den pertsonekiko desira duena
-
Bisexuala: sexu bereko zein beste sexuarekiko desira duena
-
Asexuala: inorenganako eta inolako desira sexualik sentitzen ez duena (kontrakoa alosexuala: besteenganako desira sentitzen duena)
-
Heteromalgua: heterosexuala sentitzen dena baina sexu bereko pertsonekiko desira afektibo/sexuala duena
-
Homomalgua: homosexuala sentitzen dena baina beste sexuko pertsonekiko desira afektibo/sexuala duena
-
Pansexuala/Omnisexuala: sexu- edo genero-identitatearen gainetik pertsonekiko desira afektibo/sexuala duena
-
Demisexuala: hurbileko harremana duenarekiko desira sentitzen duena
Identitate eta aniztasunaz irakurtzean, hezkuntza-eremuan sarritan
modu berdinkidean aurkeztu eta aipatu gabe geratzen diren errealitate
batzuk ikusi ditugu: LGTBIQ+ errealitateak eta Trans*ak.
Hona hemen LGTBaren onarpenari buruzko datu eta zifrak jasotzen dituen artikulua.
Gorputz anitzen inguruan berriz, June hitzak
azpimarratuko nituzke: “Gure gorputza eta auto-estimuaz gain, gure
desioa ere kolonizatua daukagu. (…) Garrantzitsua da estetikaren
eredu hegemoniko horren eragina behatzea eta estereotipoak gaindituz,
gorputz anitzen indar erotikoa ikertzea.
Nere ustez, hau guztia ikastetxean/jendartean lantzeko erronka
nagusiena ikasleei existitzen diren sexu-orientazio, sexu-aukera eta
genero-identitate anitzen inguruan informatu eta guztiekiko
errespetua sustatzea da. Askotan, ezjakintasunak eta
aurreiritziek uste okerretara garamatzate eta jokabide atzerakoi eta
onartezinetara. Hori saihestea eta errealitate ezberdinak onartzen
ikastea funtsezkoa izango litzatekela iruditzen zait.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina