"SEXUALITATEA ARBUIATZEA
BIZITZAREN AURKAKO KRIMENA DA."
NIETZSCHE
Afektibitatea: sentiberatasuna, maitasuna, amodioa, adiskidetasuna, filiazioa eta pareko emozioak biltzen dituen termino orokorra da. Afektibitatean gizakiak izaten dituen eta atseginak edo desatseginak izan daitezkeen afektu-egoera edo emozio guztiak biltzen dira. Afektibitatea gizakiak bere buruarenganako inguru fisikoarekiko eta batez ere, gizarte-inguruarekiko bizi eta adiearzten dituen afektu-egoerak dira.
Sexualitatea; sexu bakoitzaren bereizgarri diren ezaugarri anatomikoen, fisiologikoen eta psikologikoen multzoa da. Gizabanakoaren izaera osatzen duten ataletako bat da, eta pertsonen arteko afektibitatea eta komunikazioa adierazteko modu bat.
Gorputz sexuatuak gara, eta sexualitatea eraikuntza soziala da.
Bi ideia horiek azpimarratu nahi nituzke. Gizarteak heteroarauak inposatzen ditu uneoro, eta bikote heterosexualak gogoratzen, indartzen.
Gizarteak, sexualitatea automatikoki koitoa edo sarketarekin lotzen du, baina sexologiak dio sexualitatea jaiotzen garenetik dagoela; gorputz sexuatuak garela. Sexualitatea bizitza osoan zehar gertatzen den prozesua da, fase desberdinak dituelarik. Beraz sexu-harremanak umetatik izaten ditugu. Harremanak bizi eta azaltzeko beste era batzuk egonda-ere, sexualitatea heteroarauekin zeharo baldintzatua dago. Gizarteak inplizituki, etengabean ematen dizkigun arauekiko kritikoak izaten trebatzea zaila suertatzen zaigu. Medioak sexualitatearen marka adierazleak dira, eta desiratzeko era bat erakusten digute. Gizartean sexualitatea eredu binarioan oinarritzen da ere, patriarkatuaren ondorioz;
emakumeak eta sexualitatea, ugalketaren eta haurrak izatearen prozesuaren lotzen delarik; eta gizona eta sexualitatea desira eta behar fisiologiko bat bezala azpimarraturik.
Desira ereduak, jolas erotikoak, eta horietan erakusten diren arau gehienak inposatuak dira, eta oso zaila suertatzen da norbanakoari gustatzen zaiona egitea, estereotipo horietatik aldenduz.
Komunikabide gehientsuenek eredu bakarraren apologia egiten dute; gazteetan oinarritutako eredu heteroxesuala, eta koitoa ardatz duena. Eredu horiek jarraitzearen zailtasunak gogora ekarri nahi nituzke, imitatzen saiatzen garen eredu horiek jarraitzea oso zaila denez, arazoa ugariak baitira.
Guztiok gorputz sexuatu desberdinak gara, eta ondorioz, behar eta desira desberdinak ditugu.
- Sexualitatea giza izaeraren dimentsio bat da. Ikasgeletan landu beharreko beste balore bat. Sexualitateak ondorengo inplikazioak ditu:
- identitate guztiak
- Adin guztiak
- Gorputz guztiak
- Harreman guztiak
- Orientazio sexual guztiak
- Faktore psikologiko guztiak (afektua, sentimenduak, trebetasun sozialak, lehentasunak, gustuak, sinismenak, kulturak,...)
Heziketa sexuala, prebentzioa baino gehiago da. bere baitan aspektu asko biltzen ditu. Norberak bere burua maitatzea, ezagutzea, gozatzea. Komunikatzen ikastea. Norberak bere gorputza ezagutzen ikastea, norberaren erotika sortzea. Norberaren sexualitateak garapen indibidual eta etengabea jasaten duen prozesua da.
Olatz Berastegi, "Sexutuak gara, ezberdinak, errepikaezinak" iritzi artikulutik;
"Sexuatuak jaiotzen garela esateak, ez du baztertzen, bizitzen goazen heinean gure sexua eta gure bizipenak egiten joaten garela esateak, eta noski eraikitze horretan indarra jarri nahiko nuke kanpoko eraginak hor daudela kontuan hartuta, norbera, bere izate horri ematen dion kolorean, nabarduran. Honek guztiak eramaten gaitueako gizon eta emakumeez hitz egitera, pluralean, eta ondorioz aberastasun honek sortzen dituen, topaketa, harreman eta gozamenetara iristea izan beharko litzateke jarraitu beharko genukeen bide bakarra. Ezberdintasunak asko erakusten duelako."
Heziketa afektibo-sexualaz mintzo garenean honako ideia hauek ditugu abiapuntu;
- Afektibitatearen garapen indibiduala, hezkidetza begiradatik (parekidea)
- Sexualitatea bizitza osoko prozesua dela.
- Sexualitatea eta harreman onak (botere harremanak eta bortizkeriarik gabeak) lantzea
- Heteroarauak deseraikitzea eta norberaren aukera eta gustu libreetan oinarritzen direnak eraikitzea.
- Sexualitatea eta plazerra genero ororen ezaugarri dira
- Sexualitatea ugalketarekin erakusten zaigun etengabeko lotura desegiteko jarrera sortu
- Sexualitatea adin guztietan ematen da; eta bizitzaren une bakoitzeko beharrak asetzea taburik gabe.
Heziketa afektibo sexualaren inguruko eskubideaz
JARDUERA. DATUAK ETA ONDORIOAK
Jarduera:
Gorputzaren kontzientzia hartzeko erak anitzak izan behar dira. Ikasle bakoitzak bere gorputzaren kontzientzia hartzeko jarduerak burutzea eta horiekiko kontziente egitea dugu erronka, dagokion etapari egokiturik.
- Gorputz adierazpena (dantza, antzerkia, kantatzea, musika,...)
- Norberaren gorputzaren mugen eta gorputz gaitasunen ezagutza. Horiek gainditzeko eta erronka berriei aurre egiteko bideak eskaintzea.
- Norberaren gorputzaren eskaerak entzuteko trebatzeko jarrera sustatu.
- Zentzumen desberdinak abiapuntu izanik, bizipenak izateko ereduak sortu
- Gorputzaren zaintzarako ohitura eta jarrera egokiak erakustea.
Haur guztietako umeei ideia hauek erakustea oso garrantzitsua da;
- Gorputzaren osotasunaz jabetzea (izan ditzaketen ezaugarri guztiek osatzen dute gorputz bakoitza, guztietatik desberdina)
- Gorputz sexuatuak kanpoko atalez gain barneko atalek ere osatzen dutela ohartzea (kromosomek, hormonek, egoera psikosozialek,...)
- Gorputzaz gozatzeko eta bizitzeko erak infinitoak direla ulertzea.
ESKOLAREN ERRONKAK
Irakasleen paperaz mintzo zaizkigu honako artikulu honetan:
"Pertsonek (ikasleek) izan behar dute beraien sexualitatearen bizipena eraiki behar dutenak eta, beraz, irakasleak bitartekari besterik ez du izan behar, hezkuntza afektibo-sexualaren edukien eta ikasleen biografia propioaren arteko bitartekari." Raul Diaz, Hik Hasi Aldizkaria,
Heziketa afektibo-sexualaren planteamendu didaktikoa, prozesu dialektikoan oinarritu behar du, hau da, prozesu horretan parte hartzen duten heziketa eragileen eta eragile sozialen arteko prozesuan. Hroeik ikaslea bere ikasketaren protagonista bihurtu behar dute, eta pertsonen promozio sozial eta pertsonalarekin eta ingurumenaren hobetzearekin konprometi dadin lortu behar dute.
Sexualitatearen alderdi anitzak ikusgarri egin behar ditu eskolak. Zeharkako metodologiari garrantzia emanez.
- Eskola curriculumak egokitu
- Botere harremanak aztertu eta harreman onak sustatu
- Sexu abusuaren eta jazarpenaren errealitateez jabetu eta desegiteko estrategiak sortu
- Sexualitatearekiko heziketa zabala; mitoak deseraiki, maitasun erromantikoaren irudia irauli, heteroarauen eraginez jabetu eta kritikoki jokatzeko jarrera sustatu,...
- Gorputz anitzekiko errespetuzko jarrera landu
- Sexu harremanetan prebentziorako jarrerak: gaixotasunak ekiditeko, nahi ez diren egoerak ez topatzeko, gogoko ez diren jarrerak detektatzeko, antisorgailuak, ...
- Aniztasuna landu
- Komunitate osoaren sentsibilizazioa heziketa afektibo-sexualean.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina